صائب از شاعران نامدارِ دورۀ صفوی است که با وجود نابسامانی اوضاعِ عرفان اسلامی، شعرِ وی افزون بر درون مایه های ادبی، اخلاقی، اجتماعی و حکمی، مضامین بلند عرفانی دارد و به دلیل کمبود تحقیق در این زمینه، هنوز سزاوار بررسی است.هدف از تحقیق حاضر، ارائۀ مضامینِ عرفانی در شعر صائب است. به همین منظور، ابتدا به ذکر مقامات، احوال و هفت وادی معرفت در شعر او پرداخته و گفته ایم که وی، بیشتر در حالِ «محبّت» سیر می ...

در مقاله حاضر تلاش م یشود انواع تأثیرپذیری از آیات قرآنی در دیوان شاعر برجسته ایرانی، صائب تبریزی، بررسی شود. در این راستا، ابتدا ابیاتی از دیوان شاعر که متحلّی به آیه ای از قرآن است استخراج و آنگاه آیه موردنظر، همراه با توضیحات لازم، ذکر می شود. بدیهی است این اقدام زمانی که با توضیحات وافی درباره بیت یا ابیات برگزیده همراه شود، علاوه بر اینکه خواننده را در درک بهتر مفهوم موردنظر شاعر یاری م یده...

بیشتر تاریخ نگاران نگارگری مکتب اصفهان عصر صفوی به جدایی نگاره از کتاب آرایی و شعر روایی اشاره کرده اند و مطرح ساخته اند که دوگونه هنریِ نگارگری و شعر درصدد بوده اند که به عنوان گونه هنری مستقلی عمل کنند. محققان حوزه ادبیات به واژگان نگارگری در اشعار دوره مکتب اصفهان نظیر نگاره، قلم مو، رنگ، آب و رنگ، و دیگر عناصر و لوازم نگارگری پرداخته اند. این مقاله بر آن است تا به تعامل شعر و نگارگری در مکتب...

تحلیل روانی افراد برمبنای روان شناسی رنگ، یکی از شیوه های رایج در روان شناسی محسوب می شود. کسانی که به اختیار و آگاهانه و بر پایه علاقه و سلیقه به انتخاب رنگ ها دست می زنند، زمینه را برای تحلیل روانی خود به دست می دهند.   صائب شاخص ترین چهره ادبی قرن یازدهم هجری و یکی از پرکارترین شاعران این مرز وبوم گزینه مناسبی برای تحلیل روان شناختی برمبنای روان شناسی رنگ ها است؛ زیرا از طرفی مجموعه اشعار او...

یکی از جنبه های بلاغی و زیبایی شناسان? اشعار محمد علی صائب تبریزی (وفات1080) تصویر و تخیّل قوی اوست. ذهن خلاّق و مبتکر صائب در عرص? تصویر گری و صورت آفرینی، تخیّل و الهام را با هنرنمایی های کلامی از قبیل تشبیه و استعاره و مجاز و کنایه و انسان وارگی چنان درهم آمیخته، که حالات عاطفی و نفسانی و برهان سازیهای دشوار ذهن خود را غالبا در چارچوب صورت ها و ایماژهای خیالی تصویر ساز جلوه گر ساخته است.در حوز?...

باروک (baroque) شیوه ای است در هنر که از اواخر سده ی ۱۶ میلادی در ایتالیا آغاز شد و تا اواخر سده ی ۱۸ میلادی در اروپا رواج داشت و سپس در آمریکای مرکزی و جنوبی مورد توجه قرار گرفت.این جریان ابتدا در هنر معماری ظاهر شد و به تدریج در ادبیات، هنرهای تجسمی و موسیقی رسوخ کرد.باروک، هنری است با ساختار بسیار قوی که در شعر و نثرش، استعاره ها و کنایه ها همان نقشی را ایفا می کنند که در معماری اش، قوس ها، ...

اشعار سبک هندی به سبب عناصر خیال انگیز و ایماژ پردازی های آن، در خور تأمّل شناخته شده است؛ و از لحاظ تبیین کلام، سروده های این سبک به اشعار متافیزیکی شاعران قرن هفدهم انگلیس می ماند. این نوع شعر از ایجاز، دقت و معنای خاصی برخوردار است و در عین اختصار سرشار از معانی بدیع و عمیق می باشد. در این گفتار پاره ای از اشعار جان دان و صائب تبریزی مورد مقایسه قرار می گیرد، و به نمونه های برجسته ای از ویژگی...

تا زمان اوج سبک هندی در شبه‌قاره هند و حتی نزدیک به آن روزگار در فرارودان شاعرانی به‌سر می‌بردند که مهم‌ترین سنت و ویژگی‌های سبک هندی را در اشعار خود بازتاب می‌دادند. در تذکرۀ نمونۀ ادبیات تاجیک صدرالدین عینی اسم شاعران زیادی آمده است که در همین روزگار به‌سر برده و در اشعارشان شیوه‌های خاص سبک هندی را به‌کار گرفته‌اند. در این مقاله برخی از مهم‌ترین این شاعران معرفی شده و ضمن ارائۀ نمون...

مضمون آفرینی آن جا که با تخیل پیوند دارد، جوهر اصلی شعر است که در شعر شاعران سبک خراسانی و بیش تر از آن در سبک عراقی وجود داشته است؛ امّا این ویژگی در شعر سبک هندی به لحاظ اصرار شاعران این عهد به باریک اندیشی و نازکی خیال، خصیصه عمده این سبک گشته است. از میان شاعران این دوره صائب تبریزی(1010ـ1081هــ .ق) از ظرافت خیال بالایی برخوردار بوده و با قدرت خیال و شگردهای معنی آفرینی و مضمون سازی، مضامین ...