چکیده با توجه به جایگاه ویژه اسباب النزول در تفسیر مجمع البیان، توجه این پژوهش به بخش النزول این تفسیر گرانقدر معطوف شده است. بدین صورت که روایات اسباب النزول سوره بقره از تفسیر مجمع البیان انتخاب و با روایات اسباب النّزول همین آیات از تفاسیر مختلف شیعه و اهل سنت مقایسه و سپس با توجه به ملاک هایی مشخص، روایات صحیح و سازگار با ظاهر و سیاق آیات و روایات و عقل و ... انتخاب شده است. در این راستا ...

یکی از مباحث مهم نزد فریقین، بحث پیرامون آیات دلالت‎کننده بر عظمت و فضایل امام علی (ع) است. ازآنجاکه پیش‎فرض‎های کلامی مذهب شیعه و اهل سنت درباره امامت و ولایت یکسان نیست، این دو گروه به مسئله امامت یکسان نمی‎نگرند؛ بنابراین ترجمۀ این آیات به زبان فارسی متأثر از پیش‎فرض‎های کلامی است. البته مترجمان اهل سنت دراین‌باره دیدگاه یکسانی ندارند؛ برخی از آن‌ها آگاهانه و با غرض‌ورزی، پیش‌فرض‌های عقیدتی ...

از جمله ادله مشروعیت اطاعت در حوزه مرجعیت دینی و سیاسی، دلالت آیه 59 سوره نساء بر اطاعت از اولی الامر می باشد. فریقین (شیعه و سنی) درباره تعبیر اولی الامر و اطاعت از وی دیدگاه یکسانی ندارند. دانشمندان شیعی با استناد به اطلاقی در آیه و شواهدی از آیات دیگر و نیز روایات متواتر معنوی (یا لا اقل متظافر) مصداق اولی الامر را تنها پیشوایان معصوم می دانند و در این نظر متفق ا لقولند. برخی از مفسران اهل ...

تفاوت دیدگاه فریقین در تفسیر آیات مربوط به فضائل اهل بیت(ع) از چند محور قابل بررسی است. در اغلب موارد اختلاف نظر مفسران به برداشت آنها از ظاهر آیات، سیاق آنها، روایات اسباب النزول و مستندات تاریخی برمی گردد. قرآن پژوهان شیعه با تکیه بر روایات صحیح معصومین(ع)، مصداق این آیات را خویشان نزدیک و خاص رسول اکرم(ص) می دانند. اما محمد عزّه دروزه با استناد به ترتیب نزول آیات و سوره ها، سیاق آیات و نظر بر...

در عصر حاضر، جریانی تند رو در میان اهل سنت تلاش دارد با بازخوانی متون تاریخی، شیعه را به تاریخ سازی و جعل و تحریف گزارش های تاریخی متهم سازد. عبدالعزیز نورولی یکی از نمایندگان این تفکر است که در کتاب اثر التشیع علی الروایات التاریخیة کوشیده تا با همین حربه، بستر مناسبی برای طرد و حذف اخبار و احادیث شیعی فراهم آورد. این پژوهش در دفاع از تاریخ نگاری شیعه، به بررسی و نقد روش، و گزیده­ای از اسناد ...

اسلام به عنوان کامل ترین مکتب هدایت روحی و جسمانی انسان ها ، در جهان بیشترین پیروان را دارد. مسلمانان بعد از رحلت پیامبر (ص)، بر سر مسئله جانشینی، اختلاف پیدا کردند و به دو مذهب شیعه و سنی تقسیم شدند. شیعه به کسانی گفته می شود که امر خلافت و جانشینی علی (ع) را پذیرفته اند؛ و امامیه مهم ترین فرقه آن مذهب را تشکیل می دهد. اختلاف نظر شیعه و اهل سنت در اصول و فروع دین و تقیه به شرح زیر است: شیعه در...

پایان نامه حاضر ضمن تعریف خبر ضعیف و اقسام آن، راهکارهای جبران ضعیف بودن این قبیل احادیث را بیان کرده و دیدگاه شیعه امامیه و علمای اهل سنت را در این زمینه منعکس می سازد. نویسنده سنت را یکی از مصادر مهم تشریع و فقه اسلامی قلمداد کرده و ادله حجیت آن را از منظر شیعه و اهل سنت بررسی می نماید. وی در سه فصل به ابعاد مختلف حدیث ضعیف می پردازد. نگارنده در فصل اول ابتدا منظور از خبر و حدیث و علم حدیث را...

در جامعۀ مسلمانان سدۀ اول و دوم، اندیشۀ «ارجاء» در دو مرحلۀ سیاسی و کلامی ظهور و بروز یافت که در هر دو مرحله، تأخیر و وانهادن امری به روز قیامت و یا واگذاری امری به خداوند نهفته است. واژه «مرجئه» در روایات منسوب به پیامبر(ص) و امیرالمؤمنین7(ع)نیز به کار رفته است که با حذف روایات ضعیف، می توان ادعا کرد که در کلام آن دو بزرگوار این واژه اغلب در معنای «اهل سنت و جماعت» یا «اصحاب حدیث»؛ و در معنایی...

پس از مطالعه کتب رجالی شیعه و سنی، به معضل و مشکلی در کتب رجالی شیعه برخورد می کنیم که آثار رجالی اهل سنت با وجود گستردگی تألیفات شان، از چنین مشکلی به دور مانده اند. این پدیده که مشتر کات نام دارد، وجود راویانی دارای اسامی مشترک را نشان می دهد که گاه میان ثقه و غیر ثقه مشترک هستند و این اشتراک، ضعف در اسناد حدیث و به دنبال آن طرد حدیث را در بردارد. رویارویی با این پدیده این پرسش را ایجاد می ...

اهل بیت (ع) به ‌گروهی از منسوبان نسبی پیامبر (ص) اطلاق می‌شود که حاصل پیوند ازدواج علی (ع) و فاطمه (س) هستند. این تلقی شیعه از مفهوم اهل بیت (ع) است. دانشمندان اهل سنت ضمن پذیرش کلی این تعریف و مسلم‌دانستن آن می‌کوشند دایره اهل بیت را به برخی منسوبان دیگر و همسران پیامبر (ص) تسرّی دهند. در ادبیات آنها، صدق عنوان «اهل بیت» بر تعریف شیعی قطعی است، ولی با تردید و اعتقاد به‌ تشتت دیدگاه‌ها، با تکلف،...