تصوف، یکی از پدیده های مهم در منطق? فارس بود که در آستانه سده هفتم هجری و در پی حمله مغول به ایران و تحولات سیاسی و اجتماعی، تغییرات چشمگیری یافت. این پژوهش درصدد بررسی وضعیت تصوف و عوامل رونق آن در ایالت فارس و همچنین نقش سیاسی، اجتماعی، فرهنگی صوفیان و دستاوردهای ادبی ایشان در سده های هفتم و هشتم هجری است. البته مباحث تخصصیِ تصوف، در حد نقل و روایت است و جنبه های تاریخی، مورد نظر این پژوهش می ...

شیخ الاسلام یکی از مقام های مهم دینی در عصر صفوی است که به منظور رسمیت و گسترش فقه و عقاید شیعه دوازده امامی در دربار و مراکز ایالت ها وجود داشت. ظاهرا نحوه انتصاب افراد به این مقام در ایالت کرمان از سوی شاه و صدر به صورت موروثی بود که علاوه بر احراز شایستگی های علمی و مقبولیت های عمومی از پدر به پسر به ارث می رسید. شیخ الاسلام ها در حلّ و عقد و نظم امور و در عزل و نصب های سیاسی و امور حکومتی و ...

شیخ مفید و صدرا به الهی بودن وحی قرآنی معتقداند. شیخ مفید قائل به حدوث کلام الهی است اما صدرا بنابر تفکیک کلام الهی از کتاب الهی، کلام الهی را قدیم ولی کتاب الهی را حادث می داند. شیخ مفید با انکار نزول جمعی حقایق وحیانی قرآن تنها به نزول تدریجی معارف جزیی وحیانی قائل است اما صدرا با مبانی فلسفی خاص خود هم نزول حقایق معارف وحیانی را بر قلب پیامبر(ص) تبیین کرده و هم قائل به نزول معارف جزئی وحیانی...

این مقاله به بررسی پاره ای از دیدگاه های فلسفی ویژه شیخ شهاب الدین سهروردی - ملقب به شیخ اشراق - اختصاص یافته است. شیخ اشراق که بنیان گذار فلسفة اشراق به شمار می آید، در شماری از مسائل فلسفی با مشهور فیلسوفان و به ویژه فلسفة مشّاء به مخالفت برخاست. در این مقاله - پس از بیان مقدمه ای کوتاه - نگارنده با اشاره به برخی نوآوری های فلسفی و دیدگاه های بدیع شیخ شهاب الدین سهروردی و با استناد و تکیه به آ...

مجموعه ی آرامگاهی شیخ احمد جامی در تربت جام خراسان واقع شده است. قدیمی ترین بنای آن معروف به گنبدخانه در سال 633 هـ.ق. ساخته شده و ساخت سایر بناها، تعمیرات، تغییرات و الحاقات بعدی تا دوره ی قاجار و حتی معاصر ادامه داشته است. در این پایان نامه ابتدا بناهای موجود در این مجموعه معرفی شده و تزئینات بکار رفته در بنای گنبدخانه به ویژه نقاشی های آن شرح داده شده است. با مستند سازی، مطالعه ی تطبیقی، ا...

شیخ مرتضی انصاری، گرچه اثر مستقلی در تفسیر قرآن از وی بدان دست نیافتیم ولی در لابلای آثار فقهی و اصولی خود به تفسیر آیات بسیاری پرداخته که می توان نظریه تفسیری ایشان را اکتشاف کرد و مقصود از نظریه تفسیری شیخ مرتضی انصاری مبانی، منابع، روش، قلمرو تفسیری است که در این میان دو مولفه "مبانی" و "روش" نمود و جلوه خاصی دارد به طوری که دو مولفه دیگر را می توان در ضمن آن دو بحث کرد بلکه با این دو ارتباط...

حضرت میرسیدعلی همدانی یا به تعبیر صمیمانه مردم تاجیکستان «حضرت امیرجان»، از عرفای بزرگی است که اصول و مبانی تعلیماتش فراتر از حوزۀ فرهنگی و تمدنی اوست. در این مقاله، پس از ذکر شرح حالی کوتاه از این عارف وارسته، دربارۀ طریقه عرفانی او بحث شده و این سالک صاحب دل خوشه چین خرمن بزرگانی همچون خواجه عبدالله انصاری، شیخ اکبر محی الدین بن عربی، ابوحامد غزالی، شیخ فریدالدین عطار، سنایی غزنوی، مولانا جلا...

شعر به جهت اهمیتی که در ثبت حوادث و وقایع تاریخی و مهم دارد در ادبیات از جایگاه والایی برخوردار می باشد؛ بدین سبب است که از قدیم گفته اند شعر دیوان عرب است، که شاعران در آن به بیان افتخارات قومی خود می پردازند. بر کسی پوشیده نسیت که خداوند در کتابش به شاعران اشاره کرده و به وصف خوبی ها و نیز ویژگی های بد این طائفه پرداخته است.اهل بیت علیهم السلام نیز شاعران را در مناسبت های گوناگون به سرودن ش...

فقه شیعه در سیر تحول و تطور خود به اقتضای عناصر زمان و مکان برای ایفای رسالتش دوره هایی را گذرانده،و بر این اساس در هر عصری ویژگیهای خاصی داشته است. یکی ازآن دوره ها عصر درخشان مدرسه بغداد است،که علمای بزرگی چون ؛ شیخ مفید ،سید مرتضی و شیخ طوسی مکتب تازه ای را پدید آوردند. آنها با بنیاد نهادن آنمکتب بر پایه منابع عظیم کتاب و سنت، روش عقلی را نیز با دور اندیشی ویژه ای در قالب شیوه های نو واردعرص...

در آیه چهارم سوره تحریم خداوند دو تن از همسران پیامبر’ را مورد سرزنش و تهدید قرار داده و می‌فرماید اگر بخواهید اقدامی بر ضد پیامبر’ انجام دهید خداوند، جبرئیل، صالح المؤمنین و ملائکه مولا و پشتیبان آن حضرت می‌شوند. عبارت صالح المؤمنین در این آیه محل گفتگوی مفسران فریقین است. عموم اهل‌سنت مقصود از صالح المؤمنین را ابوبکر و عمر دانسته‌اند. آنان در بیان ادله روایی به روایاتی از صحابه و تابعین استنا...