جهان در دهه های 50 و 60 میلادی شاهد تثبیت و تطور نظام دوقطبی متخاصم بود و ایران با دارا بودن شرایط ویژه ژئوپولیتیک و بیش از 2500 کیلومتر مرز مشترک با اتحاد جماهیر شوروی به یکی از مهم ترین کانونهای خصومت و رقابت میان دو بلوک شرق و غرب مبدل گردید. گرایش سنتی ایران به سوی غرب و حساسیت نظام سیاسی حاکم بر شوروی نسبت به حفظ و ارتقاء همه جانبه امنیت خود، شرایط حاکم بر مناسبات دو کشور را به نحو خاصی هد...

ورود حیدرخان عمواوغلی به گیلان و ائتلاف وی با عناصر دخیل در نهضت جنگل و تشکیل کمیتۀ انقلابیِ جدید در راستای پایان‎بخشی به اختلافات و ایجاد جبهۀ واحد برای مبارزه با استبداد و استعمار بود. اما، تفاوت‎های ایدئولوژیک و نگاه گوناگون هریک از اعضای کمیتۀ انقلاب به اهداف نهضت و شیوۀ مبارزه، سبب گسترش بیش از پیش اختلافات گردید. تلاش شوروی، انگلستان و دولت مرکزی برای خاتمه‎بخشی به نهضت جنگل و ضعف فرهنگ گف...

اتحاد جماهیر شوروی در تمام دوران موسوم به جنگ سرد قریب به سه ربع قرن در کنار ایالات متحده آمریکا، یکی از دو ابرقدرتی به شمار می رفت که داعیه ارائه الگویی بهتر برای حیات بشری را مطرح می ساخت در دهه پایانی قرن بیستم برای همیشه از نقشه جغرافیای جهان محو شد . به بیان دیگر باوجود رشد سریع شوروی در دهه های ???? تا ????، الگوی رشد اقتصادی این کشور از اواسط دهه ???? ناکارآمدی خود را در حوزه های مختلف...

متفقین (انگلستان و شوروی)، پس از تمهیدات لازم و با دستاویز حضور و فعالیت آلمانی‏های مقیم ایران بر ضد متفقین، در 3 شهریور 1320 ایران را اشغال و رضاشاه را وادار به استعفا و تبعید از ایران کردند و در مرحله بعد، اقدام به ایجاد دولت دست‏نشانده و تحمیل پیمان اتحاد سه‏گانه کردند. آن دو کشور اندکی پس از اشغال ایران اقدام به بازداشت ایرانیان از اقشار گوناگون و ایجاد بازداشتگاه‏ در درون قلمرو حاکمیت دولت...

موقعیت استراتژیک ایران و داشتن مرز مشترک طولانی در شمال با کشور اتحاد جماهیر شوروی باعث شد که دو سال پس از آغاز جنگ جهانگیر دوم و هجوم آلمان به شوروی، سرزمین ایران مورد هجوم و اشغال نیروهای متفقین قرار گیرد. آنان هدف خود را از این اقدام، رساندن نیرو به شورویِِ تحت محاصره اعلام کردند. در شهریور 1320 ش، متفقین بدون توجه به مخالفت دولت ایران، وارد خاک این سرزمین شده و تا نزدیکی‎های تهران پیشروی کردن...

چکیده ندارد.

از مهم‌ترین تحولات ژئوپلیتیکی در دهه‌های آخر قرن گذشته فروپاشی اتحاد شوروی بود که از پیامدهای آن دگرگونی روابط قدرت و موازنه نیروها در سطوح منطقه‌ای و فعال‌شدن قدرت‌های فرامنطقه‌ای و به‌خصوص منطقه‌ای جهت حضور و نفوذ در حوزه جنوبی اتحاد شوروی است که پیش از این به‌علت حضور اتحاد شوروی قادر به ایفای نقش اساسی نبودند. در این بازی بزرگ رقابت اصلی بین ایران و ترکیه دو قدرت منطقه‌ای هم جوار با آسیای م...