با رواج داستان‌نویسی نوین و تغییر زبان و سبک نوشتار و ورود درون­مایه­های جدید به عرصة ادبیات داستانی، داستان و رمان نیز پذیرای فرهنگ عامه شد. این مسائل در کنار یکدیگر باعث توجه پژوهشگران و نویسندگان به فرهنگ تودة مردم گشت. یکی از این رویکردها بررسی تأثیر فرهنگ بومی و عامه شامل گویش، آداب و رسوم محلی، اصطلاحات و ضرب‌المثل­های بومی و.... است. ادبیات داستانی امروز به دلیل الهام گرفتن از زندگی مردم...

خان احمد خان گیلانی(943-1000 هـق)آخرین حاکم حکومت آل کیا در گیلان است که در سال1000 هـق بنا به دلایل سیاسی، اقتصادی و مذهبی به وسیله شاه عباس یکم ساقط شد. برخورد مورّخان عصر صفوی با حکومت آل کیا در سه مقطع قابل بررسی است. در مقطع اول به پاس پناهنده شدن اسماعیل میرزا به گیلان، با احترام از آل کیا یاد می کنند. در مقطع دوم که مصادف با حکومت شاه طهماسب بود، به دلیل بروز برخی اختلافات بین طهماسب و خا...

در مباحث نقد ادبی، اصطلاح «رئالیسم»به مفهومی خاص برای اشاره به جنبشی ادبی در قرن نوزدهم به کار می رود و به مفهومی عام، نام سبکی ادبی است که هنوز در ادبیات داستانیِ معاصر استمرار دارد. مدیر مدرسه آل احمد نمونه ای خصیصه نما از آثار رئالیستی به مفهوم عام کلمه است که نویسنده در آن کوشیده است انسان ها و اوضاع اجتماعی را آن گونه که در زندگیِ واقعی (ایران دهة 1330) به نظر می رسیدند بازنمایی کند. سبک رئا...

برای ارزیابی جنبه های زیباشناختی و بررسی ویژگیهای صور خیال در این دیوان، ابتدا شواهد تمام انواع صورتهای خیالی استخراج شده بسامد کاربرد هر کدام از انواع مختلف صور خیال تعیین گردید، در بررسی های جلوه های هر کدام از آن صورتهای خیال انگیز در سروده های حافظ، ابتدا تعریفی از آنها مطابق آنچه که در میان علمای علم بیان خودمان مشهور است ارائه شده، برای باز کردن دیدگاههای جدید در این مباحث ، برخی از نظریه...

خاقانی شاعری است آگاه و توانا که شعر وی امتیازاتی خاص دارد. وی در سرودن بیشتر موضوعات شعری ، موفق بوده است. بیشترین شهرت وی به سبب داشتن قصاید عالی و غرا است. دقت و باریک بینی خاقانی در محسوسات ، در خور توجه است و همین ریزه کاریها، گاه شعر وی را از اعتدال و انسجام خارج و مفهوم شعر وی را دشوار و دیرفهم می سازد. با این همه ، از قدرتی که در توصیف مناظر و کشف حقایق دارد، هرگز کاسته نشده است. وی می ...

خجند از مراکز مهم ادبی و فرهنگی فارسی زبانان آسیای مرکزی، یعنی تاجیکستان محسوب می شود و بسیاری از شعرای بزرگ ادبیات فارسی مثل سعدی، حافظ، ظهیر فاریابی و... با این شهر و اهالی آن ارتباط قوی داشتند. در دورۀ سلجوقیان، رهبری علمی و مذهبی اصفهان در اختیار آل خجند گذاشته شد و این موضوع سبب نفوذ و اعتبار فضلای خجند در شهرهایی مثل اصفهان، ری، نیشابور و... گردید. ازهمین رو، بسیاری از سخن سرایان نامور اد...

ادبیّات تطبیقی، رهیافت‌ها و رویکردهای متنوّعی را دربر می‌گیرد که «تصویرشناسی»، یکی از آن­هاست. براساس این رهیافت، تصویر فرهنگ خودی در ادبیّات بیگانه واکاوی می‌شود یا برعکس، بازنمودهای تصویری از فرهنگ بیگانه در ادبیّات خودی به بررسی گذاشته می‌شود. پژوهش حاضر با تکیه بر رهیافت تصویرشناسی، ضمن واکاوی سفرنامة خسی در میقات از جلال آل احمد و استخراج تصاویر ارائه شده از «من» و «دیگری»، آن­ها را طبقه‌بندی ...

نقد و ارزیابی جریان های فکری ایران معاصر، متأثر از چگونگی برخورد آنها با مسأله ی سنت و تجدد است. در تلاقی ایرانیان با دنیای مدرن ، نخبگان فکری با قضاوت درباره ی این دو گزینه ، در عین حال از بعد نظریه پردازی نیز، جهت حرکت خود را تعیین می کردند . در مقاله ی حاضر با اشاره به نیازهای فکری در فهم سه رویکرد تجددگر ا، بومی گرا و گزینش گرا با تمرکز بر اندیشه ی آل احمد مورد ارزیابی قرار می گیرد. جلال آل...

تعمیم و انتزاعی که ذهنیت اسطوره ای به آن دست می زند عرفانی و پیش- منطقی است و با تعمیم و انتزاع ذهنیت منطقی- علمی تفاوت بنیادین دارند. باواکاوی اندیشه روشنفکران ایرانی ویژگی های ذهنیت اسطوره ای به چشم می خورد؛ تمایزگذاری شرق وغرب، آمیختگی مفاهیم، مطلق گرایی، تقلیل گرایی، بازگشت به ریشه ها، بی اعتنایی به فردیت، برتری عمل برعلم ازجمله کیفیات این ذهنیت است که درآثاروآراءجلال آل احمد وشریعتی دیده م...

ساختارگرایی نام جنبشی است که در دهه ی 1960 میلادی به پویایی رسید و برای خود ویژگی ها و نظریات متعدّدی داشت. تقابل های دوگانه به عنوان یکی از مولّفه های اساسی ساختارگرایی تلاش دارد تا همه چیز از جمله نظام زبان، نظام های اجتماعی، نشانه ای و تصاویر را بر اساس قطب های متقابل موجود در آن ها بررسی کند. بسیاری از نظریه پردازان ساختارگرا به تعریف و تشریح تقابل های دوگانه پرداخته و آن را بن مایه ی اصلی کس...