نوآوری­های قابل تأمّل در صوّر خیال و تلاش در خلق تصاویر و ترکیبات تازه در شعر امروز، زبان را از یکنواختی، خارج کرده و به آن حیاتی دوباره بخشیده است. شاعران معاصر با شخصی­سازیِ عواطف در دو محور همنشینی و جانشینی و عدول آگاهانه از خودکاریِ زبان، اصــولِ قراردادی را­ پس می­زنند تا کلام خویش را برجسته کنند. در این رهگذر، شاعران ایران و عراق با توجّه به قرابت­های خاصّ فکری و فرهنگی، و تحت تأثیر عوامل مختلف...

فصل اول به تعاریفی از ادبیات تطبیقی و همگانی (یا عمومی) و تصویرشناسی می پردازد. فصل دوم به دوره ی ادبی باروک در آلمان و رخدادهای مهم این دوره همانند اصلاحات مارتین اوپیتس در شعر و زبان آلمانی و چاپ کتاب معروفش تحت عنوان "کتاب شعر آلمانی" و همچنین دایر شدن فرهنگستان ها و انجمن های زبان آلمانی. در این فصل به رخداد مهم جنگ های سی ساله و تاثیر آن در ادبیات دوره ی باروک نیز پرداخته شده است. فصل سو...

بدر چاچی از شاعران قرن هشتم هجری قمری و از مقلدان توانای خاقانی است که تا کنون شعر او در ایران چندان مورد توجه قرار نگرفته است. در این مقالی پس از معرفی اجمالی بدرچاچی و بیان موقعیت او درنزدادیبان پارسی گوی هندمضامین شعر و شیوهء شاعری وی مورد بحث قرار خواهدگرفت و در پایان نیز برخی از ویژگیهای کمکاربرد شعر او ارائه خواهدشد.

در این جستار برآن بوده ایم تا به بررسی و تحلیل سمبولیسم در شعر معاصر فرانسه و ایران بپردازیم. گرچه مبنای کارما براساس تطبیق یا مقایسه ی محض و مطلق نبوده است٬ لکن به خاستگاه های فرهنگی-اجتماعی متفاوت آنها و ساختار و محتوا و نگرش متفاوت شعر سمبولیستی فرانسه و ایران اشاره نموده ایم و نشان داده ایم که مبنای شعر سمبولیستی فرانسه٬ بیش از آنکه براساس نماد و سمبول قرار داشته باشد٬ به دنبال ارائه ی توصی...

ارجوزه ی طبی یکی از آثار کم تر شناخته شده ی منسوب به ابن سینا، دانشمند و طبیب بزرگ ایرانی در قالب شعر تعلیمی به زبان عربی است. ابن سینا در این کتاب دوره کاملی از طب سنتی ایران را در قالب 1326 بیت شعر عربی در بحر رجز سروده است. شعر تعلیمی یکی از قالب های شعر است که تأمین اهداف آموزشی و انتقال مفاهیم علمی بر جنبه های ادبی و شعری اولویت دارد. شعر ابن سینا در ارجوزه ی طبی ساده و روان بوده و مباحث ع...

دوران مشروطه از اعصار مهم ایران ازنظر تحول محتوای شعری است؛ چراکه دیگر نه مدیحه‌سرایی و شعر عرفانی، بلکه اشعار اجتماعی‌ـ‌ سیاسی با مضامین متعالی چون آزادی، وطن و... رواج داشت. تشابه عصر جدید تاجیکستان با این عصر، زمینه تعامل شعر مشروطه ایران و شعر نو این کشور را فراهم کرد. پژوهش حاضر، که به‌روش تحلیلی‌ـ تطبیقی انجام شده است، درجهت بیان چگونگی این تعامل با هدف مقایسه تطبیقی موضوع و محتوای شعر مش...

بیش از یک سده است که دانشمندان خاورشناس و ادبا در تلاشند تا ریخت و قالب شعر و سرودهای پیش از اسلام ایران را یافته و تعریف و سرچشمة و سرآغاز شعر فارسی، به ویژه چکامه را تعین کنند. در این زمینه عقیده های گوناگونی ابراز شده است. گروهی ریشه های چکامه های فارسی را در دوره های پیش از اسلام جستجو کرده اند و بر این باورند که چکامه در ایران از دیرباز رواج داشته است. گروه دیگری برخلاف این، بر این باورند ...

در تاریخ ایران بعد از اسلام، از زمان‌های گذشته تاکنون، انجمن‌های ادبی در شکل-گیری و روند تکاملی شعر فارسی نقش درخوری داشته‌اند. انجمن‌های ادبی از آغاز حکومت طاهریان تا زمان مشروطه مهم‌ترین انجمن‌های ادبی به شمار می‌آیند. با آغاز نهضت مشروطیت ایران انجمن‌های ادبی نقش پررنگ‌تری در روند دگرگونی شعر معاصر عهده‌دار شدند. بسیاری از تغییرات و دگرگونی‌ها در شعر مشروطه از درون این انجمن‌ها شکل گرفت و اس...

زبان از مهم‏ترین عناصر شعر است.در مکتب فرمالیست روس و فرزند آن ساختارگرایی، بررسی زبان بسیار اهمّیّت دارد. پایه‏ی فکری این مکاتب بیشتر درباره‏ی برجستگی متون ادبی و غرابت و دوری آن از زبان عادی است. یکی از راه‏های برجسته‏سازی متون ادبی، هنجارگریزی است و یکی از راه‏های هنجارگریزی در اثر ادبی برای ایجاد زیبایی، کهن‏گرایی است. اگر شاعر یا نویسنده‏ای در زبان خود رویکردی قدیمی داشته باشد و به شیوه‏ی که...