هدف این پژوهش پاسخ به این پرسش است که آیا در دیوان اشعار پروین اعتصامی تفکری فلسفی وجود دارد یا خیر و در صورت وجود، رگه های پررنگ آن کجا است. پروین یک فیلسوف نیست و دیوان او نیز یک کتاب فلسفه نیست، اما وجود عناصری مانند جهان شناسی، انسان شناسی، مباث قضا و قدر، و نقش اراده و اختیار آدمی، تفکرات فلسفی این شاعر را نشان می دهد و آشنایی او را با مباحث فلسفی تایید می کند. جهان شناسی پروین، مانند سایر...

پروین اعتصامی(1320-1285ش)، از شاعران برجسته‌ی دوره‌ی رضاشاهی محسوب می‌گردد؛ عصری که غلبه‌ی نظام سانسور و فشار اختناق حاکم بر آن، امکان طرح مستقیم اندیشه‌های اجتماعی و بیان نقد‌های سیاسی را به‌شدّت سرکوب نمود. امّا پروین، با استفاده از شیوه‌ای خاص و با تکیه بر خلاقیّت هنری و استعداد شاعری خویش به سبکی ویژه در نقد دست یافت که ضمن گریز از فشارهای موجود، آزادی او را نیز در جهان شعری به دنبال داشته است...

در این مقاله با در نظر گرفتن نظریه‌های یاکوبسن، زبان‌شناس و یکی از صورتگرایان معروف، به بررسی شعر«مست و هشیار» پروین اعتصامی به عنوان نمونه‌ای ازشعر کلاسیک فارسی پرداخته شده است. با توجه به اینکه به عقیدة این منتقد و سایر صورتگرایان، متن ادبی قبل از هر چیز مجموعه‌ای از پدیده‌های ویژة زبانی است، شعر مورد نظر از لحاظ ویژگی‌های ساختاری و چه‌گونگی توازن موجود در شعر، ویژگی‌ دستوری به‌ویژه در بررسی ...

آیرونی(Irony) یکی از صناعات پیچیده است که به دلیل ماهیت پارادوکسیکال و لحن دوگانه­اش مباحث فراوانی را به همراه داشته است. این اصطلاح که دارای سیر تحول تاریخی و تطور معنایی خاصی است، با ورود به ادبیات فارسی بر پیچیدگی­هایش افزوده شد. زیرا از یک سو، فقدان اصطلاح معادلی که در زبان فارسی بتواند وسعت معنایی آن را پوشش دهد و از سوی دیگر، وجود دیدگاه­های گوناگون در تعریف و تبیین آن از مشکلات عمده مترج...

آنگاه که زندگی اجتماعی برای انسان رقم زده شد، ایجاد ارتباط و برخورد با دیگران لازمه ی ادامه ی حیات اجتماعی وی گشت. این برخورد ها و ارتباطات بشر، ناخودآگاه ضرورت گفت وگو را نمایان ساخت. گفت وگو از بهترین شیوه های هنری برای بیان مقاصد، آرزوها و خواسته های نهانیِ فکری و روحیِ ادیبان و شاعران است؛ در شعر پروین اعتصامی می توان حجم گسترده، وسیع و خلّاقی از این مقوله را مشاهده کرد. این پژوهش به روش تحل...

بررسی صناعات بلاغی و چگونگی کاربرد آن از سوی شاعر برای فهم دقیق و اصولی شعر هر شاعر، لازم و ضروری است، زیرا صناعات شعری از جمله لوازم مهم سبک سازی هستند که بسامد و چگونگی نوع استفاده از این صناعات در شعر هر شاعر، سبک فردی و منحصر به او را می‌سازد. تشبیه یکی از مهم‌ترین و محوری‌ترین عناصر در حوزه‌ی علم بلاغت و نشان دهنده‌ی وسعت خیال و زاویه‌ی دید شاعر است. پروین اعتصامی از شاعرانی است که تشبیه د...

پروین اعتصامی ( 1285- 1320)، یکی از برجسته ترین شعرای معاصر در زمینه ادبیات تعلیمی است. اهمیت کم نظیر او از آن روست که سراینده بهترین و بی نظرترین اندرزنامه فارسی و اشعار پند آمیز اخلاقی است . ابوالعتاهیه (130-213)، شاعر مبتکر برجسته ی فن زهدیات در عصر عباسی است. ادیبان و صاحبنظران او را خداوندگار و قافله سالار شعر زاهدانه بر پیشانی شعر عربی می دانند، که ایجاد کننده نوعی ابداع و نوآوری در ...

نگاه، موضوع، فکر، نحوه بیان، ساختار، لحن و بسیاری از عناصر جمال شناختی این اشعار مربوط به تأثیرپذیری آنها از منابع خارجی است. شعر «یاد آر ز شمع مرده» دهخدا از نظر تاریخی و ادبی جایگاه ویژه ای در تاریخ ادبیات و شعر عصر جدید فارسی دارد و اولین شعر مهم و تأثیرگذار فارسی است که به صورت مستقیم از شعر غربی تأثیر پذیرفته است. تصاویر مشترکی میان این شعر و شعر «به یاد آر» آلفرد دو موسه و هم چنین شعر «یا...

لتسکنو ا الیها...(روم - 12) زن به عنوان نیمه ی بشریت خوا ناخواه کانون توجه ومرجع بسیاری از امور انسانی است . از بررسی و تحلیل خطوط ذهنی خالق اثرنوع نگاه او به سیمای زن را می توان مشخص کرد. شناخت و کشف این مهم در اشعار دو شاعر نامدار ادب معاصر فارسی، پروین اعتصامی و سیمین بهبهانی، و دست یابی به اختلاف و اشتراک اشعار آنان از این جهت و تبیین علل اصلی این اختلاف و اشتراک و در نتیجه بررسی سنجشی و ...