لیست هناک لغه حیه علی الإطلاق، منکبّه علی وجهها، منغلقه علی الناطقین بها، لا یشوبها شیء من خارجها، بل اللغه "کائن حی" کما عبر عنها یوسف الخال. وعلی کلّ لغه أن تدخل فی عملیه الأخذ والعطاء مع اللغات الأخری. وکان هذا التعامل والتعاطی اللغوی - الثقافی- الحضاری یأتی جراء «السلطه من أبناء لغه علی لغه، والمبادلات التجاریه، والهجره، فأما الیوم، فله علل أخری کالسیاحه، وطلب العلم وغیرها» (جفری، 6). وللتر...

یکی از ویژگی­های اصلی شعر فارسی، تخلّص شعری است. این موضوع دست­کم تا پایان عصر مشروطه، دغدغۀ ذهنی بخش گسترده­ای از شاعران محیط­های فارسی­زبان در مشرق ‎زمین بوده و از طریق شعر فارسی در میان دیگر ملل مسلمان نیز رواج یافته است. تخلّص، بدان گونه که در میان ایرانیان گسترش داشته، در میان عرب شهرت نیافته است و با نام لقب ­شعری در نزد آنان شناخته شده و از این راه بر میراث شعری شاعران عربی تأثیر گذاشته اس...

در این پایان نامه، شکل های رابطه شعر و جامعه در طولِ دهه های 1370 و 1380 ه.ش. مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. روش انجام این تحقیق بدین صورت بوده است که، ابتدا، گفتارهای عمده شعریِ این دوره شناسایی شده و سپس، با تحلیل انتقادی مولفه ها و ویژگی ها، تصویری از نوع جهت گیری های اجتماعی آنها ارائه داده شده است. از حدود دهه سی خورشیدی، تا پیش از دهه هفتاد، عمدتاً، این گفتار شعر متعهد بود که بر فضای ...

شعر غنایی یا عاشقانه که شاعر در آن، احساسات و عاطفه های درونی خود را آشکار می سازد از عمده ترین نوع شعر به شمار می رود و کاربرد اشعار عرفانی و ستایشی در این نوع شعر بسیار گسترده تر از غنائیات اروپایی است. اشعار عاشقانه و غنایی در شعر فارسی از سال های میانی سدة سوم، یعنی از نخستین روزگار پیدایش شعر دری آغاز شد و قدیم ترین نمونۀ آنها را در ابیات بازمانده از حنظلة بادغیسی می یابیم، لیکن دورة کمال...

شعر فارسی در دوره ی معاصر، با تأکید بر عناصر فرمی و ساختاری، در ابعاد گوناگون، سعی در تغییر و نوزایی داشته است. شروع تغییرات در جنبه های فرم و شکل و قالب از «نیما یوشیج» و هم زمان با انتشار «افسانه» شروع شد. این اتفاق بنیادی، شعر فارسی را در دوره های بعد دچار تحولات فرمی و ساختاری گوناگونی کرد و موجب ظهور جریان های شعری ای چون «شعر سپید»، «شعر موج نو»، «شعر حجم» و... شد. ادبیات منظوم در دوره ی ...

حکیم ناصر خسرو از شاعران سبک خراسانی است که برجسته شعر او استحکام وزن و تنوع اوزان و بحور است در این پژوهش مبانی دانش عروض در حوزه آوا، هجا ، ارکان و بحور معرفی شده و با شمردن جزییات قواعد عروض نمونه ها و نشانه های کاربرد هریک از این قواعد در دیوان ناصرخسرو نشان داده می شود.

داستان ها و اشعار مبتنی بر توصیف اعمال پهلوانی و بزرگی ها و افتخارات قومی را در تعریفی سنتی، حماسه می گویند. اما این تعریف در دوره ی معاصر تطور یافته و به ویژه در شعر، بسیار متفاوت و گسترده تر شده است؛ زیرا با ایجاد دگرگونی های نوین در عرصه ی جوامع بشری و تحت تاثیر قرارگرفتن تدریجی جوامع سنتی، تحولی در نوع نگرش به همه ی مقولات زندگی بشری ایجاد شده و مبانی ادبیات حماسی نیز مانند سایر مقوله های ع...

شعر فارسی،از اوائل سدة سوم هجری، در قالب عروض عربی سر برآورد، و در ترکیبهایی ساده و نسبتاً ابتدایی، و مضامینی گاه بسیار ناپخته این سو و آن سو پراکنده شد. مقاومت و سپس پویایی اینی شعر نو پا، در برابر شعر استوار و دیرپای عربی که از آبشخور شعر جاهلی و بخصوص قرآن کریم سیراب می شد، خود پدیده ای ست شگفت آور. پیداست که سخن سرایان ایرانی- تقریباً همه بدون استثناء – بر زبان و شعر عربی آگاهی تمام داشتند و ...

بررسی تاثیر پذیری از شعر شاعران، از جذّاب ترین مقوله های نقد ادبی است. شعر شفیعی کدکنی از رهگذر تاثیر پذیری از اشعار سنّتی و معاصر فارسی و با توجه به رویکرد بینامتنیت قابل مطالعه است. بینامتنیت به رابطه­­­ی میان متن های ادبی اطلاق می شود. این اصطلاح نخستین بار توسط ژولیا کریستوا در اواخر دهه­ی شصت میلادی پس از بررسی آرای باختین مطرح شد. شعرِ«م. سرشک» به دلیل سرشار بودن از پشتوانه­ی فرهنگی و توجه ب...