نماد برجستهترین و پر رمز و راز ترین تصویر شعری است. نماد بیانگر کلیات و مفاهیم بزرگ به وسیله ی موضوعات جزئی است، اما این موضوعات و تصاویر جزئی چنان زنده و جاندارند که ذهن را تسخیر می کنند .مقتضیّات زمانه، تعهد هنری و بیان غیر مستقیم، سبب شد شاعران معاصر به نماد روی آورند. افزون بر این دیدگاه می توان به عوامل دیگری چون؛ آشنایی شاعران با جریان های شعری غرب و مکتب سمبولیسم، تغیر دیدگاه و نگرش شاعرا...

دو شاعر متعهّد و اجتماعی مصر و ایران؛ یعنی امل دنقل و شفیعی کدکنی، «خورشید» را به عنوان نمادی نو در مفاهیمی چون عدالت، آزادی، حقیقت و... به کار گرفته اند. با نگاهی به شعر این دو شاعر درمی­یابیم که نماد خورشید، پیام­آور امیدها، آرزوها و آرمان­های از دست رفته یا دست نایافتنی ای است که غبار تیرۀ ابرهای ظلم و بی­عدالتی و جهل، چون پرده ای در مقابل تشعشع انوار حقیقت و عدالت­پرور خورشید قرار گرفته است....

نحوۀ پایان بندی در تمام هنرها اهمیت بسیار دارد. شعر نیز از این ویژگی جدا نیست و از موارد مهم در ساختار شعرْ چگونگی پایان بندی آن است که علاوه بر تأثیر موسیقایی، در استحکام و انسجام بخشیدن به ساختار شعر نیز دخیل است. به همین سبب، شاعران در دوره های گوناگون به این بخش از شعر توجه کرده و کوشیده اند با آراستن آن، باعث تأثیر و ماندگاری بیش تر شعر در اندیشۀ خواننده شوند. پایان بندی در شعر کلاسیک به صو...

گرچه از عصر جهان بینی اسطوره ای یعنی عصری که انسان می خواست با نیروی خیالین و به زبان اسطوره، خود و جهان خود را تبیین کند، قرن ها گذشته است، اما انسان هرگز نتوانسته است از جاذبه ی جادویی اسطوره بی نیاز بماند. هنرآفرینان گاه با انطباق اساطیر کهن با شرایط موجود و گاه با اسطوره سازی از مفاهیم و مسائل عصر و نیز شخصیت های تاریخی به بازسازی و نوسازی آن دست یازده ، از نیروی عظیم خیالین آن بهره گرفته ا...

عرفان در ادب پارسی گستردگی فراوانی دارد . سنایی آن را رسماً وارد شعر فارسی کرد و پس از او یکی از مضمونهای اصلی شعر ، مضامین عرفانی بود . بسیاری از شاعران نامدار ایران عارف بودند و تمام دیوان خود را برای توضیح مسائل عرفانی سرودند . این مضمون کم کم رو به کاستی می رفت تا اینکه در دوره معاصر و بویژه پس از انقلاب شاعران متعهدی بدان روی آوردند. موضوع این پژوهش مضامین عرفانی در شعر معاصر است که به بر...

اسطوره به عنوان یکی از ابزارهای بیانِ هنری، حضوری بس چشم گیر در شعر معاصر دارد. شاعران معاصرِ عربی و فارسی به خاطر تأثیر از شاعران مدرن اروپا، و در صدر ایشان تی. اِس. اِلیوت، به اسطوره گرایش یافته اند. از آن جا که اسطوره برآمده از ناخودآگاه جمعی است، مطالعه ی آن در واقع به نوعی مطالعه ی فرهنگ خواهد بود. از جمله این شاعران ادونیس و شفیعی کدکنی هستند. این دو تن با توجّه به تأثیرپذیری از مولّفه های مدر...

اسطوره، پیوند بسیار نزدیکی با هنر، به ویژه شعر، دارد. اسطوره در فرهنگ و تمدن یک ملت ریشه دارد؛ و ادبیات، یکی از عوامل جاودانگی و حیات فرهنگ و تمدن ملّت ها است. شاعران، اسطوره ها، باورها و رؤیاهای مهم و کهن اقوام خود را می پرورانند و درنتیجۀ پیوند با اسطوره های دوران کهن تا باورهای زمان خویش، طی یک جریان درونی در ناخودآگاه جمعی، به پویایی و بازآفرینی آنها می پردازند. بازتاب اسطوره ها در شعر م. س...

چکیده با چراغ و آینه دومین اثر شفیعی کدکنی دربارۀ جنبه های گوناگون شعر معاصر فارسی است. این اثر، به گفتۀ مؤلف، تکملۀ ادوار شعر فارسی است. کتاب مذکور مجموعه ای است از تاریخ ادبیات، نقد ادبی، و ادبیات تطبیقی. در این مقاله، جنبه های گوناگون ساختاری و محتوایی اثر، شامل ویژگی های برجسته و برخی کاستی های احتمالی آن، مانند عنوان اثر، کامل نبودن معیارهای کار، اختصار و ایجاز، ابهام برخی موضوعات، ارجاع ن...

نحوۀ پایان‌‌بندی در تمام هنرها اهمیت بسیار دارد. شعر نیز از این ویژگی جدا نیست و از موارد مهم در ساختار شعرْ چگونگی پایان‌‌بندی آن است که علاوه بر تأثیر موسیقایی، در استحکام و انسجام بخشیدن به ساختار شعر نیز دخیل است. به همین سبب، شاعران در دوره‌‌های گوناگون به این بخش از شعر توجه کرده و کوشیده‌‌اند با آراستن آن، باعث تأثیر و ماندگاری بیش‌تر شعر در اندیشۀ خواننده شوند. پایان‌‌بندی در شعر کلاسیک ...