چکیده: مجیرالدین بیلقانی یکی از فحول شاعران مکتب ارّان و شاگرد خاقانیست. دیوان پنج هزار بیتی وی مشحون از قصاید جزیل، غزلیات لطیف و قطعات، رباعیات و ترکیب بندهایی است که به وضوح و روشنی معانی ممتازند. ملمعات او نیز گذشته از تبحر ، از تسلط او بر زبان و ادب عرب حکایت می کند.گرچه وی از نظر قوت زبان و هنربیان بر بیشتر سخنگویان عصر خود برتری دارد ولی وجود شاعران برجسته ای چون خاقانی و نظامی و توجه ب...

از زوایای مهم و قابل بررسی در دیوان حکیم ناصرخسرو، وزن عروضی و پیوند آن با محتوا در اشعار این شاعر بزرگ است. با مطالعه در دیوان شعر شاعر، می توان دریافت که او در بحرهای بسیط، جدید، غریب، طویل، متدارک، مشاکل، مدید، کامل، وافر، هیچ شعری نسروده، اما از 11 بحر عروضی هزج، رمل، مضارع، متقارب، منسرح، سریع، خفیف، مجتث، قریب، رجز، مقتضب و در مجموع، 26 وزن عروضی بهره گرفته که خود، نشان از تنوع وزنی در دی...

شعر الشکوى تعبیر ذاتی عن هموم الإنسان الناتجة عما یعرض له من مشاکل الـحیاة الـخاصة والعامة. فهذا الشعر یمثل بدایة خروج الإنسان إلى الـمواجهة الـحقیقیة مع الـجوانب السلبیة فی الـحیاة، حین لا یملک أمامه إلا رفع الصوت بالشکوى لتخفیف همومه وتصویر واقع حیاته ومعاناته النفسیة. الشکوى غرض قدیم فی الشعر العربی؛ فالـموت والدّهر والـحب والفراق والسجن والشیخوخة والـمرض والذنب ومصائب الـحیاة تعتبر من أهم بو...

القناع وسیلة فنیة لجأ إلیها الشعراء فی الشعر العربی المعاصر منذ ستینات القرن العشرین. الشاعر المعاصر من خلال أقنعة الشخصیات التاریخیة والدینیة والصوفیة والأسطوریة و... یتکلم عن نفسه وبیئته علی لسان تلک الشخصیات المختلفة. یعد القرآن الکریم وخاصة قصص الأنبیاء القرآنیة مصدراً هاماً من المصادر التی استمد الشعراء المعاصرون موضوعاتهم وشخصیاتهم فی أعمالهم الأدبیة. ولاشک أن قصة یوسف7 هی من أکثر وأهم الق...

إنّ الروایة تعتبر من الأنواع الأدبیِة، لها سماتها الإبداعیّة الخاصّة. مهما تأخّر ظهورها فی المغرب العربی لأسباب عدیدة، فلکن الرّوایة الجزائریّة استطاعت أن تعوّض هذا التأخیر بفضل ظهور عدید من کبار الکتّاب و الأدباء. فالروایات الجزائریّة ت عکس حیاة الإنسان و مشاکله و واقعه الاجتماعی، کما یمکن من خلالها التعرّف علی تقالید العرب و عاداتهم و ثقافتهم. إنّ المیهوبی أدیبٌ و شاعرٌ جزائری معاصر ذو ثقافة واسعة. له آث...

یعدّ کتاب «التحریر و التنویر» لصاحبه محمد الطاهر بن عاشور من أعظم کتب التفسیر فی العصر الراهن و فی جمیع العصور. هذا التفسیر هو تفسیر جامع عُنی علی وجه الخصوص بالبلاغه القرآنیه؛ و لقد اجتهد المفسِّرُ فیه أن یخرج عن المعهود و المألوف فی تناول کلام الباری سبحانه و تعالی بالتفسیر من جهه، و اعتبر الإیجاز و الإطناب من میزات الأسلوب القرآنی و خصائصه من جهه أخری. یعتمد ابن عاشور فی تبیین مواضع الإیجاز و الإ...

هذه الدراسة التی وقعت بین أیدی القاریء الکریم دراسة علی عینیة أبی ذؤیب الهذلی. و الدارسانیهتمان علی تقدیم نبذة محقّقة من حیاة الشاعر، و علی ضبط الأبیات، و إعراب الکلمات، و اقتناء الأصحفی الترتیب و الحرکات. و یبینان مناسبة القصیدة و یحلّلان المضمون و الأسلوب لکی تبرز مکانة هذهالقصیدة الخالدة الشهیرة بین عیون المراثی و أغرّ القصائد.هذا المقال الذی یکون نقداً تحلیلیاً یدرس الجانب المعنوی و اللفظی فی ال...