نظرگاه به عنوان یکی از مهمترین عناصر باغ ایرانی؛ آن بخش از باغ است که می توان در نقطه ای بالاتر از سطح باغ، بر آن نظر انداخت. این عنصر در باغ های ایران و هند، بسیار متفاوت جلوه می کند. این عنصر در باغ ایرانی گزینش نقطه ای برای نگاه به منظر باغ است. در این مورد، نگاه ناظر تماماً معطوف به منظر باغ است و با عناصر زیباساز آن گره می خورد. در باغ هندی جهت دید نظرگاه چندان مطرح نیست و هدف دیدهای متفاوت...

مقیاس‌های شاعرانه، یکی از آرایه‌های زیبای ادبی است که تاکنون ناشناخته مانده و کمتر کسی به واجست آن پرداخته است. این آرایة ادبی در دستور زبان فارسی هم چندان مورد بررسی قرار نگرفته است. برخی دستورنگاران متوجه آن شده و از آن با عنوان‌های وابسته‌های عددی، روشنگر، صفت شمارشی مرکّب، ممیز، رابط‌های کلّی عددی یاد کرده‌اند. در این مقاله، به بررسی مقیاس‌های شاعرانه از قرن پنجم تا قرن دوازدهم، سبک خراسانی ...

امیری فیروزکوهی ‘متخلص به ((امیر)) شاعر قصیده سرا و غزل پرداز معاصر‘از خاندانی است صاحب نام. او درمیان سخنوران معاصر چهره ای دارد شناخته شده با تمام ویژگیهای یک شاعر طراز اول. امیری نه تنها در حوزه غزل و قصیده ‘بلکه در میدان انواع دیگر شعر ‘ طبعی دارد به روانی آب ‘ زلال و صاف. اگر چه غزلش در نازک خیالی غزل صائب را به یاد می آورد ‘ اما شهرتش در پیروی از سبک هندی بیشتر به جهت دفاع توأم با هواد...

سلسله گورکانی هند با پادشاهی بابر آغاز گردید و با حکومت امپراتوران هنر دوست پس از وی به عنوان یکی از دوره های طلایی نگارگری هند جاودانه شد. همایون شاه ـ پسر بابر ـ پس از به سلطنت رسیدن برای تثبیت قدرت نظامی به دربار شاه تهماسب پناهنده شد و پس از آشنایی با نگارگران کتابخانه سلطنتی همچون میرسیدعلی، میرمصور و خواجه عبدالصمد شیفته سحرآفرینی ایشان شده آنان را به کتابخانه سلطنتی خویش دعوت نمود و بدین...

سبک هندی (اصفهانی) از سبک‌های معروف شعر فارسی است که هر چند در ابتدا مورد بی‌مهری بسیاری قرار گرفت امّا به مرور زمان توانست حقانیت خود را ثابت کند. صائب بزرگ‌ترین شاعر ایرانی این سبک است که از تمام امکانات فرهنگی، طبیعی و زبانی اطراف خود برای ساختن، ترکیبات و مضمون‌های شعری بهره گرفته و آن‌ها را با خیال‌های رنگارنگی ترکیب کرده تا در مخاطب تأثیر فراوانی به جا بگذارد. این شاعر که بیشتر مضمون‌های ب...

شهر اصفهان در ادوار گوناگون، بویژه در چند مقطع تاریخی که به عنوان پایتخت حکومتهای مختلف قرار گرفته، منشأ‌‌‌ تأثیرها و تحولات عمیقی در عرصه‌های علم، فرهنگ، هنر، معماری و ادب ایرانی بوده است که اوج آن را در عصر صفوی می‌بینیم . در این مقاله از منظر سبک‌‌شناسی به بررسی نقش اصفهان در پیدایش و تکوین سبکهای شعری پرداخته و نشان داده‌ایم که نقش محوری و کلیدی این شهر و پیشاهنگان آن در قلمرو شعر و ادبیات ...

پویایی زبان فارسی، با وجود دیرینگی از استعداد چشمگیر این زبان حکایت دارد که در قالب واژگان جدید و ترکیب سازی های نو نمود یافته است، در سبک هندی استفاده خاص از اعداد در ساخت ترکیبات وابسته های عددی موجب تنوع لغات و اصطلاحات شده که نقطه ی اوج این هنرنمایی را در شعر بیدل دهلوی شاهدیم وی با هنرمندی تمام موتیوها و تم های خاص را در قالب تصاویر زیبای ادبی گنجانده است. بررسی و تقسیم بندی این ترکیب ها ع...

سیّد حسین امتیاز علی خان خالص اصفهانی از شاعران اواخر قرن یازدهم و اوایل قرن دوازدهم است که در سال 1122 هـ.ق. در هندوستان وفات یافت. خالص مانند بسیاری از شاعران ایرانی برای دریافت صله راهی هندوستان شد. سبک شعر او هندی است اما زبان او از قرن دوازدهم کهنه­تر است. او نزدیک به دو هزار بیت شعر در قالب های غزل، غزل ناتمام، غزل مثنوی، قطعه، رباعی، مفرد و جز آن دارد. هنر و مهارت خالص بیشتر در سرودن غزل ...

شرف الدین حسن شفائی، معروف به حکیم شفائی، شاعر برجسته و طبیب دانشمند دوره صفوی است که بسیار محل توجه و مورد احترام بزرگان معاصر و نسلهای پس از خود بوده است. شعر وی با وجود برخورداری از ویژگی های سبک هندی تا حد قابل قبولی از افراط کاریهای شعرای آن دوره در خیال و زبان عاری است و پاره ای اطلاعات مهم اجتماعی و زبانی از آن مستفاد می شود. با اینهمه تا امروز تحقیق و تصحیح جامع و شایان توجهی از احوال و...

در این پژوهش سعی شده است با بررسی و نقد مضامین دیوان زیب النساء بیگم، به عنوان سرآمد بانوان شاعر در شبه قاره و یکی از شاعران شیرین سخن پارسی گوی، آگاهی و بینش گسترده ای نسبت به نحوه تفکر و زندگی این بزرگ بانو و زنان فرهیخته هند در عصر طلایی زبان فارسی در شبه قاره ایجاد شود. همچنین دیوان شعر این شاهدخت، از نظر ویژگی های زبانی، صورخیال و شکل و صورت هم مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.