امروزه ادبیات و به ویژه ادبیات فمینیستی، تحت تأثیر مکتب فلسفی- ادبی اگزیستانسیالیسم، بر هویت برجسته‌ی زنان تأکید می‌کند. این مکتب، دغدغه‌های انسان را، با تمرکز بر اصل تقدم وجود بر ماهیت تحلیل می‌کند و با نفی هرگونه ماهیت از پیش‌تعیین‌شده‌ای بشر را تنها عامل سازنده‌ی سرنوشت خود معرفی می‌نماید. لیلی بعلبکی از فعالان ادبی جنبش فمینیسم و از برجسته‌ترین داستان‌نویسان اگزیستانسیالیست جهان عرب است. او...

نویسندگان بسیاری در عرص? داستان نویسی امروز ایران قلم می زنند و با برگزیدن سبکهای نگارشی متنوع می کوشند تا خود را از دیگران متمایز سازند. و مسائل اجتماعی امروز مضمونهای جدیدی را پیش روی نویسندگان قرار داده است و آنان برای آنکه از عهد? پرداخت این مضامین برآیند در پی دستیابی به زبان غنی تر و صناعتهای کارآمدتر هستند و همین امر ادبیات داستانی امروز را واجد خصلتی جستجو گرانه کرده است. به دلیل همین خ...

رمان سیاسی یکی از اقسام ادبیات داستانی فارسی با مولفه هایی خاص است که از سایر جریان های داستان نویسی معاصر متمایز است. این نوع از داستان ها به نسبت سایر اقسام (اجتماعی، دینی، فیمینیستی و...)، به دلیل ویژگی و ماهیت منحصر به فرد و پیوندهای نزدیک با جامعه و وقایع اجتماعی و سیاسی، از میان مجموعه روش های تحلیل رمان؛ با روش تحلیل انتقادی گفتمان سنخیت بیشتری دارد. این نوع خاص از تحلیل رمان؛ یکی از روش...

جامعه شناسی ادبیات، یکی از شیوه‌های جدید و کارآمد نقد متون ادبی است و امروزه، در تحلیل انواع ادبی نوین، به خصوص رمان فارسی معاصر کاربرد فراوان دارد. نقد و تحلیل رمان‌های معاصر فارسی و بررسی ساختارهای تاریخی، سیاسی، اجتماعی جامعه ایرانی از خلال این آثار، هدف مقاله حاضر بوده است. یافته‌های این تحقیق، حکایت از آن دارد که: رمان کامل ترین نوعی است که می تواند به مطالعات جامعه‌شناختی نوین، پاسخ مثبت ...

هویت، قدرت و گفتمان در رمان کلیدر از دیدگاه تاریخ گرایی نو 1. محمد حسین محمدی 2. محمد پیشان 1. دانشیار و عضو هیات علمی دانشگاه تهران 2. کارشناسی ارشد ادبیات فارسی از دانشگاه تهران چکیده در این پژوهش با استفاده از نظریه تاریخ گرایی نو که یکی از جدیدترین رهیافت های نقد ادبی است، رمان کلیدر مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در رویکرد تاریخ گرایی نو، تحت تاثیر نظرات میشل فوکو، به روابط قدرت که از طر...

نقد روان شناختی، یکی از انواع رویکردهای نقد ادبی معاصر است که در قرن بیستم پس از آن که زیگموند فروید، علم روان کاوی را بنا نهاد و به تبیین ساختار روان و شخصیت انسان پرداخت، در حوزه ی ادبیات مطرح شد. این گرایش نقدی علمی است که در دو بُعد، از یک سو به انسان و خصوصیّات شخصی و روانی او، و از سوی دیگر، به انسان و ارتباط وی با افراد دیگر جامعه می پردازد. بُعد اوّل در حوزه ی روان کاوی شخصیت و بُعد دوّم در ح...

در عصر حاضر ادبیات داستانی بلحاظ طرح مهمترین و ریشه‌ای‌ترین مسائل مربوط به انسان و نیز میزان تأثیرگذاری و جلب خواننده اعتبار فوق‌العاده‌ای را بدست آورده است؛ همین امر موجب اقبال و اهتمام جدی ناقدان و صاحبنظران جهت نقد و تحلیل اجزا و عناصر تشکیل‌دهندة آن از زوایای مختلف شده است. داستان معاصر براساس معیارهای علمی و قواعد معینی به نگارش درآمده و دارای اجزا و عناصر گوناگونی است. عنصر پیرنگ یا طرح ی...

چکیده جامعه شناسی ادبیات یکی از شیوه های جدید و کارآمد نقد و تحلیل متون ادبی است و امروزه در واکاوی انواع ادبی نوین، بخصوص رمان فارسی معاصر ،کاربرد فراوان دارد. با مطالعه ی جامعه شناسانه ی ادبیات بهتر می توان تاریخ اجتماعی و سیر تحول و تطور جامعه را بررسی نمود. دراین شیوه می توان نقش و قدرت نویسنده را در درک و ترسیم پیچیدگی ها و مسایل و مشکلات جامعه ارزیابی نمود و از افق های جدیدتر و خلاقانه...

جامعه¬شناسی ادبیات از رویکردهای نوین نقد ادبی است. در این رویکرد به ارتباط جامعه و ادبیات در بستر تاریخی، اجتماعی، و اقتصادی توجّه می¬شود. نقد مارکسیستی یکی از شاخه¬های مهم جامعه¬شناسی ادبیات است که جورج لوکاچ (1885م- 1971م) برجسته¬ترین منتقد مارکسیست با پرداختن به رئالیسم، آن را وارد مسیر تازه¬ای کرد. وقتی نویسنده در رمان به موضوع رشد خودآگاهی طبقه کارگر و مبارزات و اعتراضات آن¬ها در جامعه می¬پ...

«رمان» بهترین قالب ادبی برای بیان دیدگاه­ها و انتقال و ترویج نامحسوس ایدئولوژی مورد نظر است و در این میان، ادیبان دغدغه­مندی چون «نجیب کیلانی» از این فرصت ادبی بهره جسته و احساس خویش را که درون مایه­ای اسلامی و هم راستا با تعالی روح و علو فضائل انسانی دارد، به رشتۀ تحریر درآورده­اند. پژوهش حاضر با رویکردی «متن گرا» و با تکیه بر روش «توصیفی – تحلیلی» به نقد و بررسی عناصر سازندۀ رمان «الذین یحترق...