با توجه به این‌که شناخت و بررسی ادبیات فارسی در بیرون از مرزهای کشورمان، به منظور پاس‌داشت و اشاعۀ آن، امری ضروری به نظر می‌رسد، در مقالۀ حاضر، منظومۀ تعلیمی-غنایی «حسن ارابه‌کش» از شاعر بنام معاصر تاجیک، میرزا تورسون‌زاده (1911م-1977م)، مورد ارزیابی قرار گرفته است. از آنجا که شاعر مذکور یکی از نمایندگان مکتب ادبی رئالیسم سوسیالیستی تاجیکستان است، شعر او اغلبِ ویژگی‌های این مکتب را دارا است که د...

این مقاله با استفاده از نظریه توسعه «برینگتون مور» و نظریه اهداف و وسایل «رابرت مرتون»، به بررسی ایدئولوژی‌های حاکم بر برنامه اول و دوم توسعه، برای نشان دادن میزان ناهمخوانی میان اهداف و وسایل و تناقض ایدئولوژیک در این دو برنامه می‌پردازد. برای این منظور ابتدا اصول سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ایدئولوژی‌های لیبرالیسم و سوسیالیسم بیان شده و پس از آن، تحلیل محتوای هدفهای کلی (اهداف غایی)‌، خط...

دوره مشروطه، آغاز پیدایش و گسترش جریان خردگرایی مدرن در ایران است. با ورود مضامین سیاسی و اجتماعی در حوزه شعر و موسیقی، گفتمان سیاسی دوره مشروطه در بستر موسیقی و ادبیات شکل گرفت. تصانیف میهنی از ابزارهای قدرتمند برای گسترش پیام مشروطیت بود چنانچه تحولات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی در این دوره  بر چیستی تولید موسیقی موثر بود. این مطالعه با کاربرد روش شناسی فوکو در تحلیل تصانیف میهنی عارف قز...

شناخت منظر شهری مستلزم آشنایی با سرگذشت شهر است. عوامل مختلف طبیعی، تاریخی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی از جمله مواردی است که بر شکل گیری شهر و در نتیجه منظر شهری آن تأثیر می گذارد. این عوامل ممکن است اعتبار یکسان نداشته و نقش یکی از این عوامل در شکل دادن منظر شهری از دیگری پررنگ تر باشد. آنچه در شهرهای قفقاز (کشورهای گرجستان و ارمنستان) قابل مشاهده بوده، وجود سه دورۀ تاریخی (سنت، سوسیالیسم و استقل...

آغاز نوزایی سیاسی همراه با تحولات مربوط به آن در کشور مصر از 1798 میلادی با فتح این کشور توسط فرانسه آغاز می گردد. کشورهای عرب منطقه نیز که همگی تحت سیطره و نفوذ امپراطوری عثمانی بودند علاوه بر اینکه با آغاز روند ضعف و زوال این حکومت تأثیرات متعددی را در متن خود مشاهده کردند بی تأثیر از تحولات کشورهای اروپایی نبودند. در همین اثناء تحولات سیاسی موجب شکل گیری اندیشه های نوین سیاسی در جهان عرب می ...

در ادبیات نوین، که همزمان با آغاز دورهء واقع گرایی است، ناهنجاری و بلاهت به عنوان نمونه هایی از وضع بشر نشان داده می شود. ادبیات واقع گرا یا رنالیسم، ادبیات نوین عصر حاضر است، که سعی در نمایاندن واقعیت دارد. واقع گرایی تنها یک سبک میان سبکهای ادبی دیگر نیست، بلکه زیربنایی است برای سایر سبک های ادبی که به گرایش های گوناگون قابل تفکیک اند، برای نمونه: واقع گرایی به سبک کافکا، با مجازی کردن واق...

تحلیل مفهوم «وطن» در شعر و اندیشۀ میرزادۀ عشقیچکیدهمیرزادۀ عشقی از چهره‌های سرشناس و پرشور شعر عصر مشروطه است. ازجمله مواردی که در گفتار و نوشتار وی بازتاب یافته و بسامد داشته، مفهوم «وطن» است. وطن در شعر و اندیشۀ این شاعر جسور، با نوعی ناهمگونی و تناقض‌اندیشی همراه بوده است. در وطنیه‌های عشقی درونمایه‌هایی همچون خودکامگی منفعت‌طلبان، ریاکاری سیاست‌پیشگان، علل عقب‌ماندگی ایرانیان، راه‌های نبرد ...

بنگاه‌های تولیدی پس از کسر تمام هزینه‌ها اعم از هزینه حسابداری و فرصت، به‌طور معمول با سود خالص اقتصادی روبه‌رو می‌شوند. بر اساس مبانی اقتصاد سرمایه‌داری و روابط شکل‌گرفته در آن نظام، چنین سودی متعلق به عامل سرمایه‌ و صاحب آن است. تعلق سود خالص اقتصادی به سرمایه و پرداخت دستمزد ثابت حداقلی به نیروی کار ماهر، نیمه ماهر و ساده، باعث تمرکز شدید ثروت و درآمد‌های جامعه در دست افراد اندکی شده است...

شیخ رمان­نویسی الجزائر، «طاهر وطار» از جمله­ی نویسندگان معاصر است که می­توان الجزائر را با تمام فرازها و نشیبهایش در همه­ی نوشته­هایش دید. رمان «الزلزال» از رمانهای مشهور اوست که در آن به مسأله­ی «قانون اصلاحات ارضی» 1971 در الجزائر اشاره می­کند. این رمان به نوعی بیان کننده­ی اندیشه­ها و دیدگاه­های«وطار» است، زیرا که وی به سوسیالیسم به عنوان راه چاره­ای برای درد و رنجهای الجزائر معتقد بود. جهان...

فروپاشی اتحاد شوروی در سال 1991 و برهم خوردن ترتیبات امنیتی گذشته، سبب به‌وجود آمدن فضای ژئوپلیتیک تازه‌ای در منطقه قفقاز شد. در واقع شرایط ویژه جغرافیایی، تنوع قومی، نژادی و مذهبی، میراث دوران سوسیالیسم در ساختارهای فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و موقعیت راهبردی، رقابت قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، دگرگونی‌های شگرفی را در حوزه قفقاز پدید آورده است. جنگی که میان روسیه و گرجستان بر سر اوست...