در این جستار کوشش می شود ویژگی­های سبکی کشف­الحقایق – به عنوان یکی از برجسته‌ترین آثار نثر عرفانی-  بررسی و با غور در سطوح زبانی، نحوی و زیبایی‌شناسی، سیمای روشنی از این کتاب ارائه شود. شکی نیست که واکاوی هر اثر، جهت شناخت دقیق آن، راهگشای درک زمانۀ تألیف آن اثر و دست­یابی به شاخصه‌های فکری مؤلّف است. گمان می رود در سطح زبانیِ کشف­الحقایق خصلت‌های آوایی، واژگانی و نحوی، مشخص و سادگی باشد. در سطح ...

روایت‌شناسی از مباحث مورد توجه در سبک‌شناسی است که با رویکرد افرادی مثل؛ تزوتان تودوروف[1]، ولادیمیر پراپ[2]، شلومیت ریمون-کنان[3]، رولان بارت[4]و مایکل جی تولان[5]که در این حوزه صاحب نظر هستند، گسترش پیدا کرده است. بررسی ساختار روایی در حکایات تمثیلی که به نثر فنی و مصنوع نوشته شده‌اند، موضوعی است که در این مقاله بدان پرداخته شده است. سبک حکایت‌های تمثیلی قرن ششم که  با صنایع بدیعی و توصیفات م...

در نگارش پایان نامه سعی شده است که صحت مطالب حفظ شود و از منابع معتبر استفاده گردد. ابتدا گزارشی تحت عنوان سفر نامه چیست ؟ و تاریخچه سفرنامه نویسی ذکر می شود. سپس سفرنامه های مشهور پیش از صفویه به طور مختصر معرفی می گردند و بعد از آن سفرنامه های معروف دوران صفویه و قاجاریه که در دو فصل جدا می آیند با توضیحاتی مجمل آورده می شوند. بعد از فصول ذکر شده، فصلی با عنوان نثر در دوره قاجاریه و بررسی ویژ...

با نگاهی گذرا بر آثار بزرگان ادب فارسی پیداست که بسیاری از عبارات و تعبیرات و اشارات آنان به اقتباس یا الهام از این کتاب مبین و یا احادیث ائمه معصومین (ع) است. تمکین از ادبیات قرآنی توسط شاعران و نویسندگان عامل مهمی در اعتلا وفخامت بخشیدن به آثار آنان بوده است. اصولاً نمی‌توان در حوزه تاریخ ادبی ایران اثری یافت که متأثر از قرآن و حدیث نباشد. در قرن چهارم که اوج تمدن اسلامی بوده سهم ایرانی‌ها چه...

چکیده این پایان نامـه تحت عنوان «معرفی أبوالحسن باخرزی از خلال اشعارش» و دیگرآثـارش برآن است تـا بـه معرفی یکی دیگر از بزرگان ادب و دانش آموختگان مدارس نظامیّه در قرن پنجم بپردازد اوّلین و مهتریـن منبع در این کار آثار موجود او بوده است. در متن، علاوه بر بیان خصوصیّات ذاتیش، به معرّفی او به عنوان مورخّی ادبی و شاعری که به فارسی و عربی می سروده و کاتبی که در دیوانهای دولتی می نوشته و دارای رسائل اخوا...

در بسیاری از انواع نثر دوره قاجار نوعی رویکرد انتقادی دیده می¬شود که سبب بروز دگرگونی¬هایی در انواع نثر این دوره شده است. رگه¬هایی از این رویکرد، که یک تفکر جهانی است، در نثرهای اوایل دوره قاجار دیده می¬شود، پس از آن به صورت پررنگ¬تر و قوی¬تری در انواع نثر این دوره برجسته می¬شود. این سیر به ویژه تا حوالی انقلاب مشروطه و اندکی پس از آن ادامه می¬یابد و در ادامه خصوصاً در نثرهای دوره بعد اندک اندک ...

چکیده در این پژوهش به جایگاه نثر فیض¬محمدکاتب (1279ق-1349ق) در نثر فارسی دری افغانستان بر مبنای سراج¬¬التواریخ پرداخته شده است. هدف این پژوهش نمایاندن جایگاه نثر فیض¬محمدکاتب در نثر فارسی افغانستان در بین دیگر نثرنویسان و تأثیر وی بر آنها و ادبیات افغانستان می¬باشد. بحث و بررسی دربارۀ نثر فارسی افغانستان در سدۀ سیزدهم و چهاردهم به صورت علمی انجام نشده و بررسی نثر فیض¬محمدکاتب از آن روی اهمیت د...

صدق و مشتقات آن (صادق و صدیق و ...) از جمله واژه هایی است که در قرآن مجید بطور مکرر بکار رفته است و از دیدگاه این کتاب آسمانی در تکامل معنوی انسان نقش مهمی بر عهده دارد. تا جایی که خداوند از پیامبران بزرگ خود مانند ابراهیم، ادریس و یوسف با عنوان صدیق نام برده و همچنین صدق را شرط تقوا می داند و می فرماید: «وَالَّذی جَاء بالصِّدْقِ وَصَدَّقَ بهِ أُوْلَئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ». ( 33 / زمر) اهمیت صدق در قرآن و روایات اسلامی...

روایت یکی از معمول ترین نوع نثر شفاهی است که در همۀ دوره ها در فولکلور تاجیک موقعیت استوار داشته است. محققان در توصیف خصوصیت های اساسی روایت بر این باورند که روایت ها «تصویر خبری» مردم دربارۀ این یا آن شخص، حادثه، یا هدف بوده است که گوینده (یا شنونده) به حقیقی بودن آن ها اعتماد دارد و در آن ها فکر مردم افاده می یابد. روایت ها دارای حجم، شکل و ساختار معیّن اند که این خصیصه برای تمایز آن ها از ژان...

کتاب سفینه قهرمانیه مقتلی است به نثر مسجع آمیخته به نظم، ازآثار دورهء قاجار نوشتهء قهرمان خان قهری ملایری (م 1372ه ق) که هم نویسنده و هم اثر او- که به گونهء مجالس و به نثر فنی و موزون است- به علل گوناگون ناشناخته مانده است. در این کتاب حادثهء شگرف و بی نظیر قیام خونین امام حسین (ع) و حرکت آن امام همام از مدینه به طرف کوفه و وقایع روز عاشورای شصت و یک هجری به تفصیل و باکلامی حزین و استوار بیان ش...