باد، این قدرت نیرومند و نامرئی طبیعت، که بخش بزرگی از اساطیر کهن ایرانی را به خود اختصاص داده است، با نام های «وای» یا «وایو»، «وات»، «واته» و...در گستره ی اساطیر ایران و برخی ملل دیگر، چهره های متفاوت و پیچیده و مرموزی دارد. در باورهای ایران باستان، ایزدی است که دو چهره ی کاملاً متضاد دارد؛ یکی وایِ خوب با صفات سازنده، مبارک، برکت دهنده و حامی آفرینش نیک و دیگر وایّ بد با صفات ویرانگر، شوم ، ترسن...

در ایران باستان زن مقام ارجمندی را دارا بوده و در تمام شئون زندگی با مرد برابری می کرده است. از نظر ریشه شناختی واژۀ زن از ریشه zan به معنی زایش و زائیدن که در زبان پهلوی به صورت zan و nārīg، در زبان سغدی wa/əδو در زبان فارسی باستان wadūیا wad و در زبان اوستایی vantav و در زبان سنسکریت به شکل vadhu به کار رفته است. منزلت و جایگاه والای زن در همه ادوار نمودی از اقتدار بانوان همراه با القاب و عنو...

هدف اصلی این مقاله تحلیل بازنمایی مضامین سنت گرائی دینی موجود در فیلم های سیدرضا میرکریمی است. بدین منظور از نظریه بازنمائی و اصول مفاهیم سنتگرایانه و مولفه های سنت گرایی در هنر استفاده شده است. این مقاله با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد نشانه شناسی به دنبال این است که به بازنمایی مفاهیم سنت گرائی دینی در آثار او بپردازد و به این سؤاالات پاسخ دهد: چه نشانه ها و نمادهائی از سنت گرائ...

مناظره، نظامی مبتنی بر روایت است و پایه های سه گانه روایت را - چنان که کلود برمون پیشنهاد کرده است: تشریح موقعیت پایدار، امکان دگرگونی و تحقق یافتن یا نیافتن دگرگونی- می توان در طرح مناظره بازیابی کرد. در مناظره به دلیل ماهیت جدلی آن و امکان مجاب نشدن یکی از دو طرف، مجال بیشتری برای عرضه استدلالات متعدد و تمثیلات پیاپی و درازدامنی سخن فراهم است و از آنجا که سرانجام به غلبه یکی از دو طرف می­انجا...

مقاله حاضر به بررسی اجمالی ریشه شناسی و اژه های «پدرزن و پدر شوهر»و «مادرزندو ومادرشوهر»در خانواده زبان های هندواروپایی می پردازد.نخست ،به طور خلاصه به فرهنگ حاکم بر جوامع هندو اروپایی اشاره می شود.سپس نظریات گوناگون درمورد ریشه واژه های مورد بحث در زبان فرضی هند واروپایی مطرح می گردد .دربخش اصلی پژوهش ، این واژه ها در زبان های هندو اروپایی بررسی می شود و درهمه موارد شاهد مثال از کهن گرفته شده ...

پند و اندرز، چکیده¬ای است از آداب، رسوم و حکمت جامعه و تفکرِ قومی-فردی که برداشت و جهان¬بینی فرهنگ ایرانی را نشان می¬دهد. اوستا و متون پهلوی، منشأ احکام فقهی-اخلاقیِ اندرزنامه¬هاست. آوردن اندرز ضمن حکایت و داستان نمادین و تمثیلی برای تفهیم پند، در ایران ساسانی رایج بوده و پس از اسلام نیز تداوم داشته است. تأثیر متون پهلوی و شیوه¬ی بیان آن¬ها باعث شده است که شاعران پارسی¬گوی در حوزه¬ی تعلیم و تربیت...

ایزدبانوان ایرانی همچون آناهیتا به دلیل حضور پرقدرت خود در ادوار تاریخی کهن و همچنین دنیای اساطیری و نیز با داشتن بن مایه هایی از کهن الگوی مادر کبیر توانسته اند در عرصه های مختلف ذهن بشری به حیات خویش ادامه دهند. افسانه های عامیانه ایرانی که برگرفته از ذهن ناخودآگاه مردم هستند، بستر بسیار مناسبی برای ادامه حیات ایزد بانوان ایرانی در طول تاریخ شده اند، به طوری که با تحلیل این افسانه ها می توان ...

آیین ها و رسوم همواره از عقاید، فرهنگ و تاریخ ریشه می گیرند، مانند آیین های سوگواری که از عقاید کهن بر می خیزند. یکی از سنت های سوگواری در خراسان، پهن کردن قالی بر روی قبر است که هنگام جمع آمدن افراد بر گرد قبر متوفی و در روزهای مناسبتی انجام می شود. قالی نیز به عنوان یکی از اصلی ترین و مهم ترین هنرهای سنتی ایران، وجه دیگر این آیین است که بر اهمیت آن می افزاید. محور و هدف این پژوهش، مفهوم قالی ...

حماسه های ملی جایگاه تجلی باورها، فرهنگ و رسوم کهن یک قوم می باشند که براساس اسطوره ها و آیین ها خلق شده­اند. آیین ها برای آن که کارکرد اجتماعی خود را از دست ندهند و در گذر زمان فراموش نشوند با باورهای اساطیری مقدس پیوند می یابند. آثار برجستة حماسی نظیر شاهنامه، مهابهاراتا، ایلیاد و ... از مهم­ترین سرچشمة آگاهی ما از آداب و سنت های گذشتة اقوام ایران، هند و یونان است. این اقوام که خاستگاه یکسانی...

آداب و رسوم و آیین های کهن هر ملّت و سرزمینی هویّت آن ملّت و سرزمین را می سازند. شناخت این آداب و رسوم و آیین های کهن ایرانی و دریافت پیوند آن با آداب و رسوم امروزی ما را در شناسایی بهتر و بیشتر آیین ، فرهنگ و آداب و رسوم گذشته های دور یاری می رساند. غزلیّات سعدی یکی از ارزشمندترین آثار به جای مانده نزد ایرانیان است که بسیاری از آداب و رسوم و آیین های کهن ایرانی را باز می نماید. آداب و رسومی که سی...