چکیده: پژوهش حاضر نتیجه نگرشی تازه به سماع است.سماع از مسائل مهّم واساسی در متون عرفانی است. تاکنون سماع از جنبه های مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است .بحث سماع خصوصاً در قرن چهارم وپنجم ، به عنوان بخشی مهّم ومفصل در عرفان، جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است .از میان عرفایی که به طور مفصّل بدین موضوع پرداخته اند ، دوعارف بزرگ ابونصر سرّاج طوسی در قرن چهارم وامام محمّد غزّالی در قرن پنجم اند.این امر...

کتاب جامع­ التواریخ اثر خواجه رشید­الدین فضل­ الله همدانی است که نسخه­های نفیسی از آن در اوایل قرن هشتم هجری و در منطقه ربع رشیدی به نگارش درآمده است. بخشی از این کتاب به داستان­های انبیاء اختصاص داشته و نگاره­هایی از آن نیز براساس مبانی نقاشی مکتب تبریز اول به صفحات آن اضافه شده است. روایت این کتاب شباهت­ها و تفاوت­هایی با روایت تاریخ انبیاء در قرآن کریم داشته که شناسایی و تدوین آن­ها مهم­ترین...

«خرده‌گیری شتابزده ناقدان بر شیعی ستیزی اقبال»منصور نیک پناه یوسف شیخ زاده ادبیات فارسی مجموعه ی متنوع و فراگیر است که اقوام و مذاهب مختلف ایرانی را در اقصا نقاط جهان شامل می گردد. در تمام اعصار ارزیابی های شتابزده در مورد شخصیت‌های برجسته صورت گرفته و می‌گیرد .ارزیابی‌هایی که نتیجه بررسی ‌های سطحی از آثار آنهاست. این ارزیابی‌ها گاه بنا به دلایل اقلیمی، مذهبی یا سیاسی با حب و بغض‌های همراه می‌گ...

در میان کتب تاریخی که در دورۀ مغول نوشته شده، تاریخ جهانگشای جوینی و جامع التواریخ رشیدی به دلایل گوناگون سرآمد سایر کتاب‌هایند و در نوع خود مآخذی متفاوت و ممتاز تلقّی می‌شوند. از طرف دیگر، حدود پانصد سال پس از حملۀ مغولان و تاخت و تاز آنها در مناطق وسیعی از آسیا، در اروپای قرن نوزدهم میلادی که شرق‌‌شناسی با رویکرد متن محور در محافل فرهنگی آن رواج یافته بود، این دو کتاب مورد اقبال برخی شرق‌شناسا...

قاضی ابوعلی ‌المحسّن بن علی بن محمد تنوخی (384-327 ه. ق/994-938 م)، با استفاده از روش «روایت تاریخ به صورت حکایت»، فعالیت‌های اجتماعی مردمان روزگار خود را در چهارچوب شیوه بدیع نگارش خود در کتاب نشوار المحاضره و اخبار المذاکره یا جامع التواریخ، نقد و تحلیل کرده است. وجود انگیزه‌های خاص شخصی و موضوع شناسانه و نیز گزارش‌های ارزشمند تاریخی کتاب در ابعاد سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، اهمیت ویژه‌ا...

عارفان مسلمان با تکیه بر هر دو معیار وحدت و کثرت، به عرصة سیاست روی آورده‌‌اند. آنان با تأکید بر ضرورت عرفان برای سیاستمداران و سیاست برای عارفان، به تبیین ویژگی‌‌های «عارف سیاستمدار» پرداخته‌‌اند. صوفیانِ نخستین از همان آغاز در گفتارها و رفتارهای خود، به این مهمّ توجّه داشته‌‌اند و با نگاه اجتماعی، صوفیان را به مردم‌‌داری و عدالت و عطوفت با مریدان دعوت کرده‌‌اند. با توجّه به اینکه صوفیان آن عصر در...

دورۀ قاجار دوره‌ای سرشار از رخدادهای اجتماعی و سیاسی است. شاهان قاجار، شاعران مدیحه‌سرا و شعر مدحی را پروپاگاندای دربارهای خود قرار دادند. شاعران نیز برای پسند خاطر شاهان، به پیروی از شاعران سبک خراسانی، به مدیحه‌سرایی روی آوردند. آموزه‌های تعلیمی در شعر عصر قاجار را می‌توان به دو موضوع کلی تقسیم کرد: یکی شعر آیینی که بیشتر در ذکر مناقب پیامبر اسلام(ص) و ائمۀ شیعه(ع) است، ...