موضوع سبک­شناسی معماری در ایران همواره جزء بحث­های چالش­برانگیز در مجامع علمی بوده ­است. با آنکه در حوزه­ هنر و معماری جهان سبک­شناسی موضوع مهمی است اما به دلیل گستردگی و تنوع در تعاریف و کارکردهای آن اتفاق نظری مشخص بین پژوهشگران برسر آن وجود ندارد. در ایران، هرچند حدود نیم قرن است که این مفهوم وارد مباحث علمی حوزه­ معماری گشته اما هنوز تعاریف و کارکرد آن تدوین نشده است. پیشینه­ تحقیق سبک­شناس...

چکیده ندارد.

گذر زمان جبر را وارد می کند، جبری که معماران و مخاطبان را از معماری سنتی جدا و یا دور می کند. این جبر می تواند جبر اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، تکنولوژیک و یا سیاسی باشد. به هر حال موجودیت جبر در تمامی موارد فوق  بر اثر گذر زمان است. هنر و معماری همیشه و در همه حال تابع اصول و ضوابط معین و شناخته شده ای است و پیوندی استوار،  ثابت و  ناگسستنی با فرهنگ، الگوهای رفتاری و ارزش های جامعه دارد. به همین ...

مسکن یکی از اصلی ترین نیاز انسان از ابتدا مطرح بوده است. شکل گیری آن در دوران مختلف براساس نیازها و یا تغییر و تکامل یافته. نیاز به پناهگاه نیاز مادی معنوی و فطری است. این نیاز در درون هر انسان وجود دارد و این خود محرکی است برای ساختن طراحی مجتمع مسکونی. اگر با شناخت کافی از فرهنگ و آداب و رسوم استفاده کنندگان آن همراه نباشد، الزاماً باعث بروز تضاد و دوگانگی بین آداب و رسوم، باورها (فرهنگ) و کار...

پوشش، قسمت بالایی حجم بناست که فضای واقع در زیر خود را می پوشاند. در مقایسه با معماری نقاط مختلف جهان، تنوع و غنای پوشش ها در معماری اسلامی ایران خیره کننده است. این امر در عصر صفوی که زبانی نمادین، بر ظاهر و باطن معماری سایه می افکند، جلوه ای ویژه می یابد. هدف اصلی در پژوهش حاضر بررسی معنای نمادین پوشش در عصر صفوی می باشد. این موضوع، با گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانیِ شش نمونه موردی از پو...

محمدکریم پیرنیا، از برجسته‌ترین تاریخ ‌پژوهان معماری ایران، نخستین کسی بود که تلاش کرد مفاهیم و مبانی سنت معماری ایرانی را به مباحثات دانشگاهی داخل و به تعبیری زبان سنت معماری ایرانی را به زبان مدرسۀ مدرن معماری و زبان دانشگاهی نزدیک کند. او این کار را با طرح دو موضوع اصول و سبک‌شناسی معماری ایرانی انجام داد. موضوع این مقاله پرسش از انگیزه‌های پیرنیا و چگونگی این اقدام او و همچنین، عوارضی است ک...

خانقاه در طی تاریخ ایران، به ویژه تا پیش از صفویه، در زمرۀ بناهای پرشمار بوده است. بااین حال، از معماری آن چندان چیزی نمی دانیم. برای شناخت معماری خانقاه باید در طی چندین تحقیق در برهه های گوناگون تاریخی و مناطق جغرافیایی ایران و جهان اسلام، همۀ منابع نوشتاری عربی و فارسی و ترکی و نیز آثار مرتبط معماری را بررسی کرد. در این تحقیق، به مرحلۀ نخست پیدایی خانقاه در زادگاه آن در ایران، یعنی در سده ها...

درمیان جلوه­های گوناگون هنر معماری ایران، باغ ایرانی با ظاهری آکنده از سادگی و طراوت بر پایه اصولی مشخص و بنیادین، نمایش نمادینی از بهشت موعود است. هنرمند معمار با تکیه بر اصول اولیه معماری ایرانی و آگاهی از شرایط اقلیمی و توانمندی­های طبیعی مناطق مختلف و با الهام از توصیفات متون مقدسی چون قرآن کریم پیرامون باغ های بهشت، باغ ایرانی را خلق می کند. در این میان، با افزایش روابط فرهنگی ایران و هند ...

این مقاله به نحو حضور معنویت در معماری ایرانی پرداخته شده است. برای این کار ابتدا باید مباحثی در رابطه با معنا و ة معنویت طرح شود. اما قبل از آن، ضروری است مراتب آگاهی و شناخت آدمی نسبت به جهان هستی طرح گردد، زیرا درک معنا و معنویت در زمر فعالیتهای عقلانی آدمی است. لذا، ابتدا تعریف عقل کل و عقل جزء از منظر حکمت ایرانی – اسلامی ة بررسی و بعد از آن، در مقام مبانی نظری مقاله )پایگاه تئوریک(، رابطه...

ما در عصر بصری زندگی می­کنیم که تصویر معماری بخشی از آن است. شکل و خاصیت نمادین نور از ذهن خیال­پرداز انسان سرچشمه می گیرد. نور رجحانی آشکار بر تاریکی دارد. هستی، نور محض است؛ و نیستی، ظلمت و تاریکی محض. هنگامی که تاریکی و روشنایی به حداکثر شدت خود برسند و نیم­سایه ها حذف یا بی­اهمیت شوند، فضای مثبت و منفی ایجاد می شود. در طول روز، نور طبیعی خصوصیت های ظاهری نواحی داخلی را شکل می­دهد و به این ص...