الفاظ و معانی بلند قرآن کریم، سرشار از اصطلاحات و رمزهایی است که بیشتر، شالوده و بنیان عرفان اسلامی را تشکیل می‌دهد. آیة رؤیت یا آیة تجلی (اعراف: 143) یکی از پرکاربردترین آیات قرآن کریم در تبیین مبانی عرفانی است. شرح معراج موسی(ع) و قرارگرفتن در خطاب «لن‌ترانی»، در متون عرفانی منظوم و منثور فارسی بازتاب بسیاری داشته است. عارفان به تفسیر و تحلیل اندک و سادة مفسران از این آیه بسنده نکرده‌اند. آنا...

احوال عرفانی یکی از مباحث مهم عرفان و تصوّف اسلامی به شمار می آید. سالک در سیر استکمالی خود باید درون را تزکیه و صافی کند تا آماده و شایستة دریافت احوال شود. علاوه بر جایگاه والایی که یقین در قرآن کریم دارد، عرفا نیز به عنوان یکی از احوال عرفانی، اهمیت زیادی برای آن قایل شده و آن را اصل و ریشة همة احوال عرفانی دانسته اند. بیشتر نویسندگان و شاعران به موضوع یقین توجه نشان داده و ابعاد گوناگون آن ر...

احوال عرفانی یکی از مباحث مهم عرفان و تصوف اسلامی به شمار می آید. سالک در سیر استکمالی خود باید درون را تزکیه و صافی کند تا آماده و شایست? دریافت احوال شود. علاوه بر جایگاه والایی که یقین در قرآن کریم دارد، عرفا نیز به عنوان یکی از احوال عرفانی اهمیت زیادی برای آن قائل شده اند و آن را اصل و ریش? تمام احوال عرفانی دانسته اند. بیشتر نویسندگان و شاعران به موضوع یقین توجه نشان داده و از ابعاد مختلف...

در متون عرفانی، عشق مجازی محبت شدیدی است که متعلق آن فردی از نوع انسان است. این عشق، تمام توجه عاشق را به معشوق معطوف می­دارد؛ به گونه­ای که عاشق جز معشوق نمی­بیند و خواسته و اراده­ای جز وصال و رضای او ندارد. پژوهش کتابخانهای پیش رو که با توصیف، تحلیل و نقد تدوین شده است، به چیستی عشق مجازی و چرایی ظهور و تأثیر آن در آثار عارفان مسلمان از ابتدای ظهور تصوف تا پیش از ابن عربی می­پردازد؛ آنگاه با ...

نقد، تحلیل و شناخت کامل هر یک از مراحل سیر و سلوک از مهم ترین و ضروری ترین کارهایی است که باید در پژوهش های عرفانی بدان توجه کرد. از این طریق می توان با مبانی نظری و عملی عرفان بیشتر آشنا شد و دقایق متون عرفانی را بهتر دریافت. مراقبه یکی از مهم ترین احوال و مراحل طریقت است که نقشی تأثیرگذار در سیر و سلوک عرفانی دارد. در تعریف و تبیین مراحل، درجات، نشانه ها و نتایج آن در متون عرفانی مباحث مبسوطی...

انتخاب پیر، برای پیمودن طریق معرفت و دست یابی به اسرار الهی، از مسایل اساسی در عرفان و صوفیه به حساب می آید. از نظر اهل صوفیه سیر و سلوک در مسیر پر فراز و نشیب بدون بهره گیری از وجود پیری که خود به مرحلة کمال در طریقت رسیده، امکان پذیر نیست. در مقاله سعی شده است به بررسی موضوع پیر از دید عارفان، حافظ شیرازی و گومیلیوف شاعر روس که متأثر از تصوف شرقی است و همچنین به دلایل تأثیرپذیری گومیلیوف از ح...

توضیح و تفسیر قصه ها و تمثیل ها در مثنوى مولانا، کلید شناخت این حماسه عرفانى بزرگ است؛ زیرا مولوى، قصه و تمثیل را براى اثبات دعاوى و آشنایى ذهن مخاطب با عقیده و نظر حکمى و عرفانى خود به کار می برد. در مقاله حاضر سعى شده است با مقایسه یکى از حکایات مثنوى به نام «نگریستن عزراییل بر مردى...»  با چند مأخذ دیگر قبل از مثنوى، وجوه برترى قصه پردازى مولانا بر سایرین تبیین شود. ب ههمین منظور، این حکایت ...