در زمان حمله تیمور به ایران برخی از شهرهای خراسان ویران شده و جماعتی به هلاکت رسیدند و در برخی از مناطق از جمله توس و سبزوار نیز مردم حاضر به اطاعت نبوده و سر به شورش می نهادند اما اکثر این قیام ها بلافاصله سرکوب می شدند. تیمور به هر یک از پسران و نوادگان خود سرزمینی را واگذار کرد. خراسان در ابتدا به میران شاه و سپس شاهرخ، فرزندان و نوادگانش تعلق گرفت و پس از آن ها ابوسعید بن میران شاه و در نها...

تشکیل دولت های متعدد در تاریخ ایران اسلامی و دوام حاکمیت آن ها، به عوامل مختلفی بستگی داشته که تشکیلات اداری و دیوانسالاری، مهم ترین آن ها بوده است. در این تشکیلات، ایرانیان و خاندان های معتبر و مشهور دیوانی نقش پررنگی داشته اند. تشکیل دولت صفوی موجب شد تا بار دیگر، ایرانیان در تشکیلات اداری حضور یابند؛ به دنبال آن، خاندان های جدیدی نیز وارد عرصه دیوانی شدند که شایستگی و توانمندی چشمگیری را از ...

معراج‌نامه تیموری، از نسخه‌های خطیِ ارزشمند و از منابع تصویریِ مهم برای فهم هنر دینیِ اسلامی است. عقاید، بینش و ایدئولوژیِ پدیدآورندگانِ این اثر به‌خوبی در آن متجلّی شده است. وفورِ شعله‌های آتشین در نظام‌های نشانه‌ایِ تصویریِ این معراج‌نامه و اطلاقِ آن‌ها به چندین مدلولِ متفاوت و حتی گاهی متقابل، نگاره‌های معراج‌نامه تیموری را بیش از پیش متمایز کرده است. این مقاله، با تطبیقِ این عناصر درون‌متنی، به مطالعه ...

با استقرار حکومت تیموری در ایران و رویکرد آنان به نقش بانوان در عرصه اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جایگاه بانوان ایرانی نیز دستخوش نوعی تحول و دگرگونی شد که این تأثیرات و حضور آنان را می‌توان در نگاره‌های مصور شده در این دوره مشاهده نمود. نگارگر با ترسیم بانوان در پوشش و لایه‌های متنوع سعی در نشان دادن موقعیت و جایگاه اجتماعی آنان در این عصر دارد. هدف مقاله حاضر شناخت جایگاه اجتماعی بانوان در دوره تی...

زنان به عنوان بخشی از جامعه، همواره از بُعد جامعه شناختی و تاریخی و به واسطه نقش آنان در خانواده و اجتماع و همچنین آزادی فردی، ثروت و مالکیت و روابط جنسی مورد مطالعه و توجه قرار گرفته اند. توجه به خاستگاه نژادی و اجتماعی زنان سبب شده که به خصوص در تاریخنگاری عثمانی و صفویه صرفاً به زنان خانواده سلطنتی و درباری پرداخته شود و تصویری از وضعیت عمومی آنان ارائه گردد. در هر دو حکومت صفویه و عثمانی، زنا...

یکی از مسائل مهم تاریخ ایران، جایگاه خاندان دیوانی و محلی و چگونگی تعامل و روابط آنان با مردم و دولت مرکزی است. خاندان نایب­الصدر شیرازی، از خاندان محلی و طریقت­مدار شهر شیراز، در دوره­ی قاجار به شمار می­روند که در تحولات سیاسی و فرهنگی این دوره نقش بسزایی ایفا نموده­اند. علل رسوخ این خاندان در اهالی شیراز و تأثیرات فرهنگی و سیاسی آنان مسأله غامض و قابل درنگی است که چندان به آن پرداخته نشده است...

چکیده نوع فعالیت سیاسی خاندان ها و نحوه عملکرد آنها در طول تاریخ اسلام از عوامل مهم تأثیر گذار در پیدایش و شکل گیری حکومت ها بوده است. علاوه بر آن خاندان ها در پیدایش و گسترش علوم مختلف عقلی و نقلی و انتقال آن به نسل های بعد نقش قابل توجهی را ایفا نموده اند. به همین دلیل شناسایی نحو? عملکرد سیاسی خاندان عقیل در قرون بعد که در شناخته شده ترین دوره حیات خود، یعنی قرن 1 هجری به لحاظ سیاسی نقش مهم...

اردلان ها از خاندان های حکومتگر محلی ایرانی بودند که ازنیمه ی دوم قرن هفتم ه.ق تا قرن سیزدهم بر کردستان فعلی و نواحی از پیرامون آن حکم می راندند. خوانین اردلان از دوره ی شاه عباس اول صفوی روابط گسترده تری بادولت مرکزی یافتندو با الهام ازساختارها وتشکیلات سیاسی- اداری، صفویان به طراحی سیستم نوینی در قلمرو خود دست زدند که در رأس آن خان اردلان باعنوان ولقب والی قرارداشت. با تداوم حکمرانی اردلان ها...

هرمزان یکی از سرداران نامی یزدگرد سوم بود که در دولت ساسانی از پایگاه رفیعی برخوردار بود. خاندان وی از دودمان­های ممتاز عصر ساسانی به­شمار می­رفتند. در ایران باستان هفت خاندان وجود داشت که به علت داشتن املاک و رعایای فراوان و همچنین لیاقت و شجاعت در فن جنگاوری و سوارکاری،در موفقیت­ها و ناکامی­های سلسله­های ایران باستان تأثیر مستقیم داشته­اند. خاندان هرمزان نیز یکی از اعضای همین خاندان­های بزرگ ...