سرشماری از جمله مظاهر جنبش ترقی خواهی جهت اصلاح نظام مالیاتی عصر ناصری بود. پژوهش حاضر با استناد به کتابچه "مجموعه ناصری" و مقایسه آن با دیگر منابع روند افزایش و کاهش جمعیت شهری و روستایی و همچنین ساخت جغرافیای جمعیتی محلات مرکزی و رویکرد شغلی و مذهبی اهالی شهر را بر اساس سرشماری مورد توصیف و تحلیل قرار دهد. در این پژوهش نشان داده می شود پس از هجوم مغولان به قم و تخریب آن و درنتیجه کاهش جمعیت ا...

چکیده قاجاریه آخرین سلسله‌ای بودند که با اتکا به شمشیر مردان ایل به قدرت رسیدند، اما بر خلاف ایلات پیشین در مواجهه با مهمترین مسأله دوره حکومتشان یعنی ظهور مدعیان جدید قدرت، بدون جنگ و مقاومت تسلیم شدند. عجیب‌تر آنکه رجال و نخبگان قاجاری با همراه نشان دادن خود با سردار سپه، از انتقال قدرت و سلطنت به رقیب حمایت کردند. یافته‌های این تحقیق بر پایه روش تبیین عقلانی نشان می‌دهد که در این زمان به دنب...

اهمیت جادۀ قم ـ قصرشیرین به دوره‎های قبل از قاجار برمی‎گردد، اما در زمان قاجاریه و بهبود روابط ایران و عثمانی اهمیتی دوچندان به خود گرفت. این جاده زمینۀ مبادلات محصولات کشاورزی را به اروپا فراهم‎می‎کرد. نوشتار حاضر، به تأثیرات سیاسی، اقتصادی، راه قم ـ قصرشیرین می‎پردازد. برای پاسخ به این پرسش، با استفاده از شیوۀ تحلیلی ـ توصیفی و بهره‎گیری از منابع این دوره، به بررسی این موضوع پرداخته‎ایم و به ...

حزب تجدد با کمک رضاخان موفق به خلع قاجاریه شد.

یکی از ترجمه‌نویسان در دورۀ قاجاریه که کتب او مرجع شناسایی بسیاری مؤلفین و بزرگان ایران شده است حاج زین‌العابدین شیروانی است. وی به بسیاری از شهرهای جهان اسلام سفر کرده است و با تعداد زیادی از اصحاب ملل و نحل دیدار داشته است. کتاب‌شناسی آثار شیروانی و بازشناسی چند اثر از وی در مقدمۀ مقاله آمده است. این مجموعۀ خطی از کتابخانۀ ملی شامل زندگینامۀ خودنوشت زین‌العابدین شیروانی حاوی مطالبی ناب و منحص...

نمایندگان و روحانیون محافظه‌کارِ مخالف رضاخان؛ رئیس‌الوزراء در مجلس پنجم شورای ملی، پس از ارزیابی طرح «جمهوریت»، چون آن را اولین خیزش سیاسی وی و تجددطلبان مدافع‌اش جهت برپایی حکومت غیردینی و حذف تدریجی روحانیون از ساختار قدرت سیاسی کشور، مغایر قانون اساسی مشروطیت و نخستین اقدام رضاخان برای الغای حاکمیت قاجاریه و استقرار سلطنت مطلقه‌اش می‌دانستند، بر حفظ اصول قانون اساسی مشروطه و سلطنت قاجاریه پا...

انسان موجودی است دارای ابعاد گوناگون که عقل و احساس از مهمترین ابعاد وجودی او محسوب می شوند. عقل حقیقی اندیشه ای است که خاصیت آن بازدارندگی از بدیها و راهنمایی به سوی خوبیهاست و همسوی با فطرت و وجدان انسان کار می کند و عشق (محبت الهی) نماد برترین رابطه عاطفی و احساسی انسان است که بین او و خالقش شکل می گیرد و جایگاه اصلی هر دو این ادراکات ، قلب است. هر چند در طول تاریخ ، نظرات مختلفی در مورد این...