داستان لیلی و مجنون از مشهورترین آثار ادبیات عرفانی است که مورد توجه نگارگران ایرانی نیز بوده است. در آثار شاخص نگارگری ایرانی دوره‌های تیموری و صفوی، در رنگ‌آمیزی تنپوش شخصیت مجنون از رنگ آبی استفاده شده است. سؤال اصلی تحقیق آن است که «علت استفاده از رنگ آبی در رنگ‌آمیزی تنپوش مجنون در نگارگری دوره‌های تیموری و صفوی چیست؟» هدف اصلی این پژوهش شناسایی بخشی از مبانی نظری رنگ‌ها در نگارگری ایرانی ...

در ادب پارسی، برای بیان مضامین غنایی و عاشقانه، علاوه برقالب غزل استفاده از مثنوی نیز رواج دارد. در پایان قرن ششم هجری، نظامی گنجوی نظم داستان­های بزمی و غنایی رابه حد اعلای کمال رسانید. با تحلیل ساختاری می­توان به تناسب هنری و ظرافت های کلام نظامی پی برد.تجزیه و تحلیل اجزا و عناصر سازنده­ی متن داستان، زمینه­ی شناخت بیشتر آن را فراهم ­آورده، نقاط قوت و ضعف آن را می­نمایاند. درجستارحاضر به تحلیل...

اصطلاح نمایه را نخستین بار رولان بارت فرانسوی در نیمۀ دوم سدۀ بیستم میلادی وارد حوزۀ روایت­شناسی کرد. از نگاه بارت ساختارگرا، نمایه یکی از انواع کارکردها در متن روایی است. این گونه، هرچند از نظر کنشی ضعیف است، برای تقویت فضا و رنگ و روانشناسی شخصیت­ها، واحد بسیار ضروری و تکمیلی روایت است. نمایه با این­که از دل ادبیات داستانی مدرن غرب باز نموده شده، در ادبیات کلاسیک فارسی نیز وجود داشته است. نما...

لیلی و مجنون از عشاق معروف ادبیات عرب و حتی ادبیات جهانی هستند که داستان عاشقانه آن‌ها در بیش‌تر ادبیات ملت‌ها بازتاب یافته و مورد اقبال واقع شده است. ادبیات کردی نیز از این حیث مستثنی نیست و شاعران آن از گذشته کهن تا امروز به این داستان عاشقانه بسیار توجه داشته‌اند و آن را در اشعار خود به‌ویژه در مضمون‌های تغزلی به زیبایی به تصویر کشیده‌اند. بنابراین در این جستار بر آن‌ایم با کاوش در اشعار شاع...

در ادبیات فارسی داستان های عاشقانه ی بی شماری وجود دارد که شاعران به این داستان ها تلمیح جسته و با عناصر و اجزای آن ها مضامین و تصاویری بدیع خلق کرده اند. در این زمینه داستان های عاشقانه ی یوسف و زلیخا، لیلی و مجنون و خسرو و شیرین جایگاه ویژه ای دارند. از آن جا که شاعران سبک هندی به مضمون سازی مشهورند با عناصر این داستان ها مضامین و تصاویر بکری را آفریده اند. شاعران مورد مطالعه ی این پژوهش(محتش...

بزرگان ادب پارسی پیروان بسیاری داشته اندکه در سبک و مضمون شعری مورد توجه متاخرین بوده اند نظامی گنجوی از بزرگان شعر فارسی است که خمسه پر آوازه اش مقلدان بسیاری را برانگیخته است که حتی نام آثار خویش را با نام خسه نظامی انطباق داده اند. سلمان ساوجی نیز از جمله شاگرانی است که در دو اثر داستانی خود به نام «فراق نامه » و «جمشید و خورشید » از نظامی تقلید نموده است. این مقاله کوشش داردکه تاثیرات محتوا...

هدف از این مطالعه تجزیه و تحلیل مفاهیم نقش زن و مرد(gender roles) و معکوس شدن این نقشها (gender reversals) در دو اثر رومئو و ژولیت شکسپیر و لیلی و مجنون نظامی می باشد. این مطالعه با هدف مقایسه ای نشان می دهد که، با وجود تفاوت در سبک، فرهنگ، زمان و ژانربین دنیای رومئو و ژولیت و لیلی و مجنون، هر دو جوامعی مردسالارانه می باشند که در آن ها شخصیت های اصلی هر دو اثر، رومئو، ژولیت، لیلی و مجنون، به چا...

عنصر «شروع» یا «وضعیت آغازین»، یکی از مهم‌ترین تکنیک‌های داستانی است که نقشی برجسته در رویکرد مخاطب و نوع خوانش وی از اثر دارد؛ بدین مفهوم ‏که چگونگی شروع داستان تا حد زیادی تکلیف خواننده را در مواجهه با متنی که پیش رو دارد، مشخص می‏کند. یک شروع قصوی، رئال، سوررئال و... آشکارکننده خط سیر داستان و منطق حوادث آن است و نوع آن داستان را مشخص می‎کند. مطالعه وضعیت آغازین منظومه‎های داستانی نظامی مبین...

منظومه ی «لیلی و مجنون» نظامی گنجه ای، غمنامه­ای عاشقانه است که روح درد و رنج سالکان حق را آشکارا می توان در آن دید. لیلی و مجنون دارای قابلیت های زیادی برای تحلیل مفاهیم و صفات عرفانی است که گاه به طور مستقیم، در بیان نظامی و به خصوص از زبان پدر مجنون، و گاه به طور غیرمستقیم، در پس سخنان شاعر جلوه گر می شود. در این مقاله سعی شده است که قابلیت های عرفانی لیلی و مجنون در پرتو صفات و مقاماتی چون ...

فرهنگ واره یا فرهنگ نامه، اثر و مرجعی است که در آن آگاهی مفید، مختصر و مستند از ویژگی ها و اصطلاحات اثر اعم از لغات و ترکیبات، اشارات قرآنی، احادیث و ابیات عربی، اصطلاحات دیوانی، طبی و ... ارائه می شود. این اثر می تواند حلقه ی واسطی باشد میان منظومه لیلی و مجنون نظامی و مخاطب تا خواننده را در دست یابی به اطلاعات مورد نیاز یاری دهد. این پژوهش به شیوه نظری و با استفاده از منابع گوناگون صورت گ...