إنّ أهمیّة النداء تکمن فی الدور الذی یؤدّیه فی التواصل والتقارب والتفاهم بین المخاطِب والمخاطَب، وإذا کان معلوماً أنّ التواصل لا یتمّ إلّا استناداً إلى تخاطب، فإنّ النداء أحد أسالیب هذا التخاطب. ویتکوّن هذا الأسلوب من جزأین أساسیّین، وهما حرف النداء والمنادی. یهدف هذا البحث إلی دراسة شاملة لحرف نداء "یا" فی خُطب نهج‌البلاغة، فدرس مجیء هذه الحرف، وأنماط استعمالها، وعرض تحلیل أسلوب النداء نحویّاً وأسلوبیّاً مستعین...

رمان هم نوایی شبانۀ ارکستر چوب ها نوشتۀ رضا قاسمی، از آثار برجستۀ معاصر در حوزۀ داستان نویسی است. مهمترین ویژگی این رمان به کارگیری نوعی خاص از راوی غیرقابل اعتماد است. بیماری های روانی یدالله، راوی رمان، باعث ایجاد ابهام و مبنای شگردآفرینی روایی رمان است. نوع راوی و شیو ۀ روایتگری او نیز تأثیر زیادی بر دیگر عناصر داستان نهاده است. در این مقاله ویژگی های راوی و تأثیر شیوۀ روایت او بر دیگر عناصر...

غالباً ما کانت رحلات الشرقیّین إلى أوروبا فی القرنین الماضیین بهدف التعرّف على آخر التقنیات الصناعیة التی توصّل إلیها الغربیّون، ومعرفة ما إن کان بالمقدور جلب شیء منها إلى الشرق أملاً فی کسب التطوّر المنشود. ومن خلال نظرة خاطفة إلى ما دوّن فی کتابات الرحّالین، نجد أنّ الغالبیة العظمى منهم قد انبهروا بالتطوّر الذی أحرزه العالم الغربیّ، ورغم أنّ هذه المقارنات لم تکن لتخلو من الحقیقة إلّا أنّها جاءت مغالیة مفرطة...

یعمد کلّ أدیب وشاعر إلی إختیار إستراتیجیة مناسبة علی أساس المقاصد وسیاق الکلام وحال المتلقّی. تنقسم هذه الاستراتیجیات إلی قسمین: الإستراتیجیة المباشرة والإستراتیجیة غیر المباشرة أو الإستراتیجیة التلمیحیة التی یعمد علیها المرسل عندما یفهم أنّ الإستراتیجیة المباشرة لایناسب السیاق. للإستراتیجیة التلمیحیة آلیات بلاغیة متعددة، منها: آلیة الإستعارة التی تلعب دوراً رئیساً لإنجاز مقاصد إقناعیة تأثیریة. بما ...

قدأخذت الرمزیة الغربیة التی تـمیزت فی فرنسا فی أواخر القرن التاسع عشر تغزو الأدب العربی فی العصر الـحدیث، وکان لها أثر کبیر فی تطور أشکاله وخاصة النوع الـمسرحی. وقد برز فی العالم العربی مسرحیون أخذوا أصول الرمزیة فی إنتاجاتهم، ومن هؤلاء الکتاب علی عُقلة عُرسان الذی یعتبر فی سوریا بحقّ أستاذ الفن الـمسرحی: کتابة، وعرضا، ونقدا؛ ومن مسرحیاته الرمزیة: «الشیخ والطریق»، و«زُوّاراللیل»، و«تحولات عازف النای...

چکیده رمان های بوف کورِ صادق هدایت، آینه های دردارِ هوشنگ گلشیری، پیکر فرهاد عباس معروفی و نوشدارو اثر علی مؤذّنی از جملۀ مؤفّق ترین رمان های معاصر فارسی می باشند. در این پژوهش که با هدف نمایاندن ارزش¬ رمان های بوف کور، آینه های دردار، پیکر فرهاد و نوشدارو صورت پذیرفته، مسألۀ سرعت روایت به عنوان عاملی مؤثّر در شهرت و ماندگاری این رمان ها مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی سرعت روایت برای آن است که نش...

تحلیل گفتمان، امروزه گرایشی بین رشته ای در مجموعه دانشهای علوم انسانی و علوم اجتماعی است. این رویکرد در ادبیات از اواسط دهه 1960م تا 1970م، ظهور کرده است و از اندیشه های زبانشناسان، نشانه شناسان، محققان هرمنوتیک و آرای میشل فوکو سرچشمه می گیرد. این اصطلاح را نخستین بار زلیگ هریس به کار گرفته است. تحلیل گفتمان انتقادی، رویکردی نو از تحلیل گفتمان است و امروزه شاخه مهم آن به شمار می رود. این شیوه ...

«رمان به مثابه رسانه: گونه شناسی رمان های تاثیرگذار بعد از کودتای ۲۸ مرداد تا بهمن ۵۷» پژوهشی در عرصه مطالعات بین رشته ای علوم ارتباطات و ادبیات داستانی است که به تفسیر کارکردهای رسانه ای رمان می پردازد و بیانگر نقش رسانه ای رمان در آگاهی بخشی، ایجاد فرصتی برای گذران اوقات فراغت، گریز از واقعیت های دردناک زندگی با پناه بردن به داستان، لذت هنری، تفسیر هستی و زندگی اجتماعی و ... است؛ رمان، لاجرم ...

مقاله حاضر، با تکیه بر مقوله حافظه جمعی و با الهام از ایده باختین درباره خصلت گفتگوگرایانه و چند صدایی گفتمان رمان وار، و همچنین با تأسی به ایده حقیقت پرسپکتیوی درباره واقعیت تاریخی بر ظرفیت ژانر رمان تاریخ گرا برای ارائه چشم اندازهای چندگانه از تاریخ تاکید دارد. چنین تاکید و تشریحی می تواند به تحلیلی از منطق داستانی رمان های تاریخ گرای فارسی - به لحاظ دوری یا نزدیکی به ظرفیت مذکور- پیوند یابد....