میرزامحمد آخوندزاده متخلص به «بهرام سیروس» به سال 1885م در شهر لنکران جمهوری آذربایجان چشم به جهان گشود. وی یکی از بنیان‌گذاران «حزب کمونیست ایران» است که در طول سال‌های 1920-1925م بارها توقیف و زندانی شده است. سیروس پس از وارد شدن به عضویت حزب کمونیست اتحاد شوروی برای کار در هیئت دفتر آسیای میانگی کمیتة مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی به شهر تاشکند فرستاده می‌شود. او از سال 1930م به بعد در تاجیک...

مباحث حاضر چکیده نشست علمی است که با حضور دکتر تاجیک در تاریخ 14/10/84 در گروه علوم سیاسیپژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی برگزار گردید.

روشن رحمانی از فولکلورشناسان برجستۀ تاجیکستان است که بخش زیادی از عمر خود را به آموزش و بررسی ایجادیات شفاهی مردم اختصاص داده است. این مقاله با هدف معرفی این دانشمند تاجیک به نگارش درآمده و در پایان فهرستی از آثار وی ارائه شده است. روشن رحمانی در سال ۱۹۸۰م به‌همراه گروهی از استادان و کارمندان دانشگاه ملی تاجیکستان در سمت مترجم به دانشگاه کابل رفت و در آنجا به گردآوری، تحقیق و بررسی ایجادیات شفا...

سیدرضا علیزاده یکی از سرشناس‌ترین روشن‌فکران و معارف‌پروران تاجیک است. او در سال 1887م در ناحیۀ باغ‌شمال سمرقند در خانواده‌ای هنرمند به دنیا آمد، در همین شهر کسب علم کرد، زبان‌های گوناگون (حدود هفت زبان) را آموخت و با مطبوعات ایران و آذربایجان و دیگر ممالک شرق آشنایی پیدا کرد. علیزاده از روزهای نخست تأسیس نشریه‌های معارف‌پرور تاجیک، سمرقند و آیینه، به‌عنوان مسئول بخش تاجیکی ای...

فرزانه خجندی از شاعره‌های هوشمند، فرهیخته و اندیشه‌ور تاجیک است که از زاویۀ اندیشه‌های پربار به زندگی می‌نگرد و از آن الهام می‌گیرد. او در کار شعر، ازقبل برای موضوع طرح نمی‌سازد؛ یعنی شعر را قالب نمی‌بندد، بلکه شعر اول در او می‌جوشد و آن‌گاه قالب یا شکل می‌گیرد. در این مقاله، زاویۀ نگاه، لطافت خیال، نازک‌خرامی اندیشه، زیبایی تصاویر و اصالت شعر این شاعرۀ تاجیک با ذکر نمونه‌هایی از اشعار او بررسی...

هنر در هر زمان، با بهره گیری از قابلیت ها، امکانات و انتظارات هر دوره، برای ارائه افکار و انعکاس اندیشه های هنرمند، به طرق مختلف ظاهر گردیده است. زمان، در تغییرات سبک ها و تکنیک های هنری چنان موثر واقع شده، که امروزه هنر مبتنی بر فن آوری که حاصل اختراعات و ایده های نوین می باشد، به عنوان یکی از نیازهای جدی جامعه ی هنری حاضر، برای ارتباط با انسان معاصر، بدل شده است. پرواضح است که شناخت هر چه بیش...

موسی‌ رجب‌اف از خادمان بزرگ حزب کمونیست و ملت تاجیک و ازجملة شخصیت‌هایی است که در ساختار حیات اجتماعی تاجیکستان و به خصوص در عرصة علم و فرهنگ آن سهمی بسزا داشته است. در این مقاله نگارنده پس از بیان شرح‌حال استاد، به معرفی و تبیین آثار او پرداخته است. رجب‌اف در طول عمر خود در تشکیلات گوناگون حزب کمونیست و دولت آن‌روز تاجیکان، تاجیکستان شوروی، به‌ویژه در مؤسسه‌های علمی و آموزگاری جمهوری، به‌عنوان...

مهاجرت ایرانیان کمونیست به اتحاد شوروی در دو دوره به‌وقوع پیوست: دورۀ اول که از آن به‌‌ «موج اول» یاد می‌شود، مربوط به سال ۱۹۲۲م است که طی آن ابوالقاسم لاهوتی و ۱۵۰ نفر از همراهانش وارد خاک شوروی شدند؛ موج دوم مهاجرت بعد از جنگ جهانی دوم اتفاق افتاد که طی آن گروهی از ایرانیان کمونیست که برخی از آن‌ها اهل فرهنگ و ادب بودند، وارد خاک شوروی شدند. یکی از این مهاجران اهل ادب و فرهنگ شاعرۀ جوان، ژاله...

در سال ۱۹۷۰م با سعی و تلاش آکادمیک عبدالغنی میرزایف شعبۀ شرق شناسی و آثار خطی آکادمی علوم تاجیکستان به انستیتو شرق شناسی تبدیل شد که در حیات علمی- فرهنگی جمهوری تاجیکستان پدیده ای نو محسوب می شد. در چهارچوب امکانات مالی انستیتو با اهتمام میرزایف، شعبه ها و بخش های نو، ازجمله بخش های ایران، افغانستان، هند و پاکستان و ممالک عربی تأسیس شد که در آن ها تاریخ و اقتصاد، ادبیات و زبان های این کشورها مو...

نگارنده در این مختصر پس از تبیین مفهوم «سبک‌ شخصی» و مختصات سبکی شعر یک صدساله پیش تاجیک، به بررسی مختصات سبک‌شناختی شعر استاد لائق شیرعلی، تواناترین شاعر نیمه‌ی دوم سده‌ی بیست تاجیک، می‌پردازد. با توجه به اشعار شاعر معلوم می‌شود که استاد لائق شیرعلی از جمله‌ی شاعرانی محسوب می‌شود که دارای سبک شخصی یا فردی می‌باشند. اما مختصات سبک فردی استاد لائق شیرعلی به چه قرار است؟ در بخش اصلی این مقاله به ...