استفاده از زمان دستوری برای بیان مفاهیم وجهی، یا به عبارتی شیوه های استفاده از زمان دستوری به عنوان ابزار اعمال نظر گوینده در مورد محتوای گزاره در زبان فارسی، موضوعی است که در مقالة حاضر مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج این بررسی نشان می دهد که ساختارهای زمانی در زبان فارسی چه در زمان گذشته و چه غیر گذشته در قالب های مختلفی از جمله شرطی، انعکاس اشاره ای و ساختار تمنایی و التزامی به طور فعال در ان...

امروزه زبان اشاره به عنوان زبانی طبیعی و زبان اول ناشنوایان مورد توجه دانشمندان و زبان شناسان قرار گرفته است. زبان اشاره ی فارسی، زبانی است که در ایران توسط ناشنوایان جهت ارتباط با یکدیگر بکار گرفته می شود. اما به دلیل عدم توجه کافی به این زبان نسبت به دیگر زبان های اشاره، مهجور مانده و تاکنون مطالعات اندکی بر روی آن صورت گرفته است. به همین دلیل پژوهش حاضر نخستین قدم در بررسی زبان شناختی زمان د...

در این مقاله به توصیف و بررسی ساخت کنایی در گویش دشتی می­پردازیم. بدین منظور، به مطالعه رفتار فاعل بندهای لازم و متعدی و مفعول در زمان حال و گذشته در این گویش پرداخته می­شود. یکسانی/تقابل رفتاری این گروههای اسمی در انگیزش مطابقه بر روی فعل نشان می­دهد که این گویش از الگوی کنایی گسسته بهره می­برد؛ به عبارتی بندهای زمان حال از الگوی فاعلی-مفعولی و بندهای زمان گذشته از الگوی کنایی تبعیت می­کنند. د...

در چند سال اخیر، بسیاری از شاعران معاصر در راه های مختلفی به"آزمون و خطا" پرداخته اند تا روشی منحصر به فرد در راستای"زیبایی آفرینی" در شعر ارائه بدهند. یکی از مهمترین این روش ها زیبایی آفرینی از طریق "هنجارگریزی دستوری" است. مسئله ای که تا قبل از نیما و حتی بعد از او، در بهترین حالت، تنها در راستای رعایت وزن عروضی به کار می رفت و در غیر این صورت، در اکثر موارد، اشتباهی از سوی مولف تلقی می شد. ...

اغلب روش‌ها و رویکردهای آموزش زبان دوم در پی نظریه‌های زبانی و نظریه‌های یادگیری پدید آمده‌اند. بر اساس این روش‌ها فراگیری زبان دوم بر آموزش چهار مقوله استوار است؛ واژه، دستور، معنا و فرهنگ. در کتاب‌های آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان، به آموزش دستور توجه بیشتری شده است. برخی از این کتاب‌ها تنها با هدف آموزش دستور به نگارش درآمده‌اند و در موارد دیگر نیز به آموزش قواعد دستوری و فعالیت‌های م...

استعارۀ دستوری یکی از موضوعات اساسی در نقش‌گرایی نظام‌مند است که در سال‌های اخیر توجّه بسیاری از محقّقان را به خود جلب کرده است. پرسش اصلی تحقیق این است که کارکردهای استعارۀ دستوری مانند اسم‌سازی و وجهیت در گفتمان سیاسی چیست و چرا رسانه‌ها از استعاره‌های دستوری استفاده می‌کنند؟ در حقیقت هدف اصلی تحقیق این است که نقش استعارۀ دستوری در گفتمان سیاسی بر اساس دستور نقش‌گرای نظام‌مند توصیف و تبیین گردد...

  یکی از نظریه­های زبان­شناسی که در عصر حاضر در تحلیل متون ادبی به کار گرفته می­شود، نظریۀ زبان­شناسی هالیدی است. هالیدی، ارتباط معنایی، لفظی، نحوی و منطقی یک متن را انسجام می ‌ نامد و عوامل ایجادکنندۀ آن را به دو بخش دستوری و واژگانی تقسیم می­کند. انسجام دستوری عواملی چون ارجاع، جانشینی، حذف و ربط را دربرمی­گیرد و انسجام واژگانی شامل تکرار و باهم­آیی در زبان ادبی می­شود. قیصر امین­پور، از شاعر...

استفاده از زمان دستوری برای بیان مفاهیم وجهی، یا به عبارتی شیوه‌های استفاده از زمان دستوری به عنوان ابزار اعمال نظر گوینده در مورد محتوای گزاره در زبان فارسی، موضوعی است که در مقالة حاضر مورد بررسی قرار می‌گیرد. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که ساختارهای زمانی در زبان فارسی چه در زمان گذشته و چه غیر‌گذشته در قالب‌های مختلفی از جمله شرطی، انعکاس اشاره ای و ساختار تمنایی و التزامی به طور فعال در ان...

علم معانی برای بیان معانی ثانویّه نیازمند روش‌هایی است که مخاطب را به وجود این معانی ضمنی در متن آگاه کند. در کنار اصل مقتضای ظاهر و عدول از آن می‌توان از دو شیوة دستوری نام برد که بالذّات مختصّ دستور زبان بوده، امّا گوینده در علم معانی برای بیان اغراض خود از آنها بهره می‌جوید. این دو شیوه را می‌توان با عنوان عوامل جابجایی (تقدیم و تأخیر اجزاء) و عوامل برجسته‌سازی (حذف و ذکر، معرفه و نکره، تقیید و ...