موضوع پژوهش حاضر تهیه واژه نامه بسامدی رساله القدس می باشد. در این دفتر واژه ها بترتیب حروف الفبا مرتب شده اند. واژه هایی که به عنوان تیتر انتخاب شده و نیز واژه هایی که یک یا چند واژه دیگر را دربرمی گیرند با یک خط که زیر آنها کشیده شده است مشخص شده اند. بطور کلی تمام واژه ها از اعدادی که نمایانگر بسامد آنهاست با دو خط اصلی متمایز می گردند. عدد اول نمایانگر صفحه و عدد دوم که با دو نقطه از عدد او...

تحقیق حاضر جنبه های افتراق و اشتراک رساله الغفران ابوالعلا معری ، شاعر قرن پنجم و ثوره اهل الجحیم جمیل صدقی زهاوی شاعر معاصر عراقی را مورد بررسی قرار داده است. این دو اثر دنیای پس از مرگ را دست مایه خویش قرار داده و سفری خیالی را ترتیب می دهند. در این سفر ضمن دیدار با شخصیت های ادبی و علمی به بیان دیدگاه های خویش درباره دین ، سیاست و جامعه می پردازد. دو اثر یاد شده که یکی به زبان نثر و دیگری ب...

این مقاله به بررسی چگونگی تحول معنایی مفهوم «ملت» در آغاز آشنایی ایرانیان با منظومۀ فکری تجدد می پردازد. «ملت» در متون و ادبیات سنتی به معنای «دین» و مذهب است، اما در آغاز آشنایی ایرانیان با تجدد، جایگزین مفهوم «nation» به معنای اصالت ارادۀ افراد خودآگاه دارای حقّ شد که اساساً مفهومی غیردینی و حتّی ضدّدینی است. مقاله نشان می دهد که سه عامل اصلی زمینه ساز این جایگزینی بوده اند: نخست رخدادهای سیاسی و...

زبان دین از موضوعات مهم پژوهشی در فلسفه دین به‌شمار می‌آید که یکی از محورهای اساسی آن مسئله شناختاری بودن زبان دین است. مروری بر مهم‌ترین رویکردهای زبان دینی معاصر در غرب، بررسی زمینه‌های فکری ـ دینی پیدایش این دیدگاه‌ها، تأمل در این‌که آیا همین دیدگاه‌ها بر متون دینی اسلامی (قرآن و سنت معصوم) نیز قابل انطباق است یا نه؟ مورد اهتمام این مقاله است.

آلن پی، اف. سل در کتاب مهم خویش، فلسفه دین (1870ـ1983) یک دوره تاریخ صد ساله اخیر فلسفه دین را با توجه به کلیه منابع منتشره در این مدت زمانی عرضه داشته است.سل در بخشی از این کتاب، مسئله مباحث وجود خدا را، که طی سال های 1965 تا 1980دوباره از نو اهمیت خویش را در غرب پیدا کرد، و دیدگاه های عمده ای را که طی این مدت مطرح شدند، بررسی کرده است.

موضوع این نوشتار شخصی شدنِ پدیدۀ دین داری و کالاشدگی مقولۀ معنویت است که یکی از مسئله های عصر فرانوگرایی و انسان مضطرب دنیای فناوری شده است. سال ها جست وجو در پی نیاز فطری انسان - پیوند با فراماده - که با گریز فراوان از دین مداری همراه بود، گزیری از پذیرش نسخه های بدلی ادیان جانشین و صورتکی از عرفان های خودبنیاد به بار نیاورد. نظام سرمایه داری سایه ای فراخ بر سر بازار اقتصاد مغرب و مشرق گستراند ...

پژوهش حاضر نگاهی اجمالی و کلی به ریشه های هستی شناسانه و ابداعات منطقی ارسطو، فرفوریوس و ابن­سینا در حوزه کلیات است. ارسطو با نگاهی هستی­شناسانه در رساله مقولات بررسی کلیات را بعنوان مقدمه­ای بر منطق خود آورده است و این بدان جهت است که منطق و متافیزیک ارسطو غیرقابل تفکیک­اند. به زعم وی مقولات اقسام وجود هستند و کلیات مراتب وجود در هر مقوله­اند. فرفوریوس با تفسیری مختصر بر مقولات ب ه نام ایساغوج...

یکی از مسائل مهم تاریخ بشری، مسئله عقل گرایی و دین گرایی است. عده ای به بهانه عقل گرایی به دین روی خوش نشان نداده و آن را در حاشیه زندگی قرار داده اند عده ای نیز به بهانه دین داری و مصون ماندن از خطرات عقل گرایی به دستاوردهای عقل بی مهری نشان داده اند.گروهی نیز راه سوم را برگزیده، معتقد شدند که عقل و دین دو گوهر وزین اند که انسان به هر دو محتاج است. این مقاله ضمن توضیح انواع عقل، به بیان ویژگی ...

امروزه بررسی مناسبات میان علم و دین در گرو تعیین موضع در قبال مسئله پیدایش انسان است. نسبت میان آموزه های قرآنی و یافته های تجربی در این مسئله، پرسشی است که علامه طباطبایی و رشید رضا در تفسیر آیات مربوط به انسان و پیدایش او درصدد پاسخ به آن برآمده اند. در این میان مؤلف المنار در تلاش هرچه بیشتر برای برقراری و اعلام هم نوایی کامل میان این دو است. در مقابل المیزان به صورت جدی سعی در به چالش کشیدن...

از دیدگاه مارسل، مباحث اصلی فلسفة دین (همچون وجود، اگزیستانس، اختیار و ایمان) در گسترة راز می گنجد نه مسئله، و از همین روست که متافیزیک به مثابة تأمل در راز است، و رازها با تأمل ثانویه مورد بررسی قرار می گیرند. به عقیدة وی، مهم ترین اشتباه اهل مابعدالطبیعه آن بوده که سعی می کردند مباحث فلسفه را ـ که از جنس رازند ـ به عنوان مسئله مطرح سازند و به حل آنها بپردازند؛ اما از آنجا که رازها قابل حل نیس...