بزرگ ترین دشمن سعادت و رستگاری آدمی نفس خودبین و هوس مدار اوست. این مرتبه از نفس زمینه را برای راه یابی اخلاق ناپسند به عرصة وجود انسان فراهم می کند؛ اگر آدمی با این مرتبه از نفس مبارزه کند، می تواند خویشتن اصلی خود را پیدا کند و به مرتبة بالاتری نائل آید. از این رو، مجاهده با نفس و کنار زدن هواهای نفسانی موجب به بار نشستن اخلاق و شکوفا شدن آن در وجود آدمی می شود. در عین حال، تنوع و کثرت جلوه ه...

  مثنوی روشنایی نامه ناصرخسرو از کهنترین آثار تعلیمی شعر فارسی است. ناصرخسرو در این مثنوی تعلیمی چکیده نظریه تعلیمی خود را که در جامع الحکمتین و زاد المسافرین آمده‌، در سی فصل به شعر درآورده است. نویسنده عقیده دارد که این نظریه تعلیمی از سه منبع فکری آرای اخلاقی اسلامی، آرای اخلاقی فلسفی و آرای اخلاقی ایران پیش از اسلام، مایه ور است و می‌توان ساختار زیر را برای آن معرفی کرد: بیان کلیات فلسفی، ن...

سعدی به عنوان اخلاقی ترین شاعر ادب فارسی، به ادبیات تعلیمی توجهی ویژه داشته، تا آنجا که بوستان و گلستان وی را نام? اخلاقی نام نهاده اند. دیگر آثار سعدی نیز به همین شیوه پرداخته شده است. به علت سود جستن شاعران دور? سامانی و سعدی از ادب تعلیمی، میان اشعارآنان مشترکاتی وجود دارد؛که می تواند نشان دهنده تأثیر پذیری سعدی از شاعران دوره سامانی به ویژه رودکی باشد؛ اما از سوی دیگر تفاوت هایی نیز در نحو...

نقد اخلاقی یکی از قدیمی ترین شیوه های نقّادی است که در آن، ارزش های اخلاقی معیار ارزیابی آثار ادبی قرار می گیرد. نقّادان در این شیوه، اشعار و سخنان سازگار با اخلاق و حکمت را می ستایند و آن چه را در تضـاد با شئـونات اخلاقی باشــد، نکوهش می نماینـد. کمال الدین (شمس الدین) محمد وحشی بافقی از شاعران بزرگ و نام آور ایران در قرن دهم هجری است که مفاهیم حکمت آمیز و اخلاقی را به زیبایی در اشعار خود گنجاند...

چکیده: ملاصدرا و زاگزبسکی دایرۀ معرفت را به فهم وسعت داده اند، معتقدند فاعل شناسا می تواند با کسب فضایل عقلانی و اخلاقی به طور ارادی بستر مناسب شکل گیری باور صادق را مهیا نماید. ایشان فضایل عقلانی را موجد باور می دانند و معتقدند فضایل اخلاقی در مؤدی بودن باور به صدق مؤثرند و رذایل اخلاقی مانع حصول باور صادق هستند. از نظر زاگزبسکی و ملاصدرا فاعل شناسا به طور آگاهانه و ارادی می تواند برخی از فضای...

قناعت یکی از فضایل ارزشمند اخلاقی است که مانع حرص ورزی و زیاده خواهی است و یکی از اصول ارزشی اخلاق اقتصادی در اسلام به حساب می آید. تمایل افراطی و شدید انسان به مادیات و لذات زودگذر دنیایی منشاء رذایل اخلاقی در جامعه می شود و باعث پایمال شدن حقوق انسان ها و باعث از بین رفتن سرمایه های مادی و منابع طبیعی می شود. یکی از راه های توسعه اقتصادی و پیشرفت همه جانبه جامعه ترویج فرهنگ ساده زیستی وقناعت...

چکیده واژگان کلیدی: اخلاق، تجارت، اسلام ،معنویت، در دنیای امروز رذایل جایگزین فضایل شده ومعیارها دگرگون گشته،و با وجود ارزش های اصیل وحیانی و آسمانی روابط تجاری با بحران بی اخلاقی مواجهه است و این امر ما را بر آن داشت تا این پایان نامه را با هدف بررسی اخلاق تجارت از دیدگاه اسلام به نگارش در بیاوریم. در پژوهش حاضر ارزش های اخلاقی اسلام در حوزه تجارت به صورت یک منظومه منسجم ارائه شده، ما در...

الاهیات اخلاقی مسیحی، تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است. عهد جدید، منشأ اصلی اخلاق مسیحی است. محور تعالیم حضرت عیسی7، ملکوت خدا بود؛ و تحول درونی، شرط ورود به ملکوت تلقی می‌شد. اخلاق مورد نظر پولس، فضیلت‌محور بود و به جای تأکید بر اوامر و نواهی بیرونی، بر درونی شدن اخلاقیات توجه داشت. تعالیم اخلاقی آبای کلیسا بیش‌تر موعظه‌ای، شبانی، مدافعانه و تعلیمی بود. تا حدود هزار سال، علم اخلاق منسجم و نظا...

سعادت در فلسفة اخلاق ارسطو محوریت دارد. اما بین مفسران ارسطو دربارة چیستی سعادت، راه شناخت آن و برخی امور مرتبط دیگر، اختلاف نظر وجود دارد. جان مکدَوْل تفاسیری جدید از این مباحث به دست می­دهد. به نظر او افعال درست، مقوّم سعادت هستند. تنها فضیلت‌مند می‌تواند چنین افعالی را بشناسد. ارزش این افعال واقعی است. دلیل اخلاقی از درون منظر فضیلت­مند است. ارسطو هم با استناد به کارکرد انسان، از نظرش در باب سع...

موضوع‌ اساسی در حوزة نقد اخلاقی آثار هنری و ادبی، رابطة هنر و ادبیات با اخلاق است. مکاتب، جریان‌ها و نحله‌های ادبی، هنری و اخلاقی نیز هرکدام از منظری به این مطلب پرداخته‌اند. اگرچه رسالت اصلی آثار هنری و ادبی در مرحلة نخست، اقناع ذوق مخاطب است اما در بیشتر این آثار، تعهد ادبی و رسالت اخلاقی و دینی خالق آثار، محسوس و مؤثّر است. باید اذعان کرد بسیاری از آثار ادبی ما هم به بیان عناصر، مؤلّفه‌ها و مض...