به دلیل آمیخته شدن مشاغل و کارهای اجتماعی سیاسی پس از رحلت پیامبر اکرم (ص) به حرام و شبهه ، صوفیه از مشارکتهای سیاسی و اجتماعی دوری نموده و ارتباط با پادشاهان را نکوهش کرده اند . سوال این پژوهش این است که با وجود نکوهش ارتباط با پادشاهان ، رابطه معنایی با این قشر چگونه بوده است ؟ و آنان در آثار سنایی چه سیمایی داشته اند ؟ با توجه به اهدای «حدیقه الحقیقه» به بهرامشاه و مدح او واعوان و انصارش...

شعر و ادب عربی یکی از غنی ترین و گران بهاترین گنجینه های ادبیات جهان است که درزمینه های مختلف مانند حکمت و موعظه و اخلاق و روی هم رفته هر آنچه در ارتباط با زمینه های معنوی و فطری انسان ها می شد، آثار گران سنگی را به جامعه ی ادبی دنیا معرفی کرده است، تألیفات و آثار گوناگون درزمینه های یادشده، خود گویای این واقعیت است که نه تنها پیشگامان ادب ایران زمین حق مطلب را به خوبی ادا کرده اند، بلکه خردمند...

بهره‌­مندی از متون جنبی، چون فرهنگ­ها، جنگ­ها و سفینه‌­های شعری در تصحیح، جمع­‌آوری و ضبط صحیح اشعار، راه‌گشای مصحح است. یگانه چاپ اشعار قطران تبریزی به اهتمام حسین نخجوانی، دارای کاستی­ها و اشکالاتی در ضبط و نقائصی در تعداد ابیات است. در این جستار نگارنده سعی دارد در حد توان خود گوشه‌­ای از نقص­های این چاپ را رفع، و در تکمیل دیوان قطران نقشی ایفا کند. از این رو با بهره­‌گیری از برخی نسخ ...

سید حبیب الله زیتونی متخلّص به جدّی متولّد سال 1292ه.ش. از شاعران توانا در سرودن شعر سنتی با موضوع دینی ومذهبی است. ازاین شاعر معاصرعلاوه بر دیوان جدّی یا شبنم گل ها آثاری چون نسیم احساسات یا مسابقه ی نیّر با سعدی وحافظ، گردآوری اشعار لغت نامه دهخدا،گردآوری اشعار نوشته شده روی سنگ های حرم امام رضا(ع) وجلّد دوم دیوان به یادگارمانده که به چاپ نرسیده است. نگارنده در این پژوهش به نقد و تحلیل اشعار دیو...

اولیاحسین مغموم و عزت دروازی ازجمله شاعران بدخشانی هستند. در این مقاله نویسنده نخست طی روایتی به نحوۀ آشنایی خود با اولیاحسین و معرفی او پرداخته و در ادامه به‌اختصار شرح‌حالی از عزت دروازی ارائه کرده و نمونه‌هایی از اشعار او را ذکر کرده است. نویسنده در خلال آشنایی با اولیاحسین متوجه می‌شود که بخشی از دیوان اشعار او که در افغانستان ایجاد شده، موجود است. او در ادامه مخمسی از این شاعر را که در سال...

کم توجهی محققان به سبک بازگشت به دلیل فقدان نوآوری و تکرار سبک پیشینیان، سبب ناشناخته ماندن بسیاری از شاعران این دوره و دیوان اشعار آن‌ها گشته است. اما بی شک کاوش در اشعار شاعران دوره بازگشت نیز خالی از فایده نبوده و بخشی از گنجینه ادبیات فارسی را بازنمایی می‌کند. محمد حسین وفای فراهانی، ادیب و شاعر متخلص به «وفا»، عموی قائم مقام اول و از سادات فراهان بود. وفای فراهانی از شاعر...

رشیدالدّین وطواط، شاعر سخن‌دان و صاحب تألیف دربار اتسز خوارزم‌شاه، از مشهورترین رجال ادبی قرن ششم هجری به‌شمارمی‌آید. آوازۀ وطواط حتّی در زمان حیات وی آفاق را فراگرفته و اغلب شاعران هم‌عصر او مانند ادیب صابر، عبدالواسع جبلی، سوزنی سمرقندی، سیّدحسن غزنوی، اثیرالدّین اخسیکتی، انوری و خاقانی در سروده‌های خود به نام او اشاره کرده‌اند. صاحبان تذکره همواره گزارش مفصلّی از احوال و اشعار وی آورده‌ و پیوسته ...

دین باوری و بهره مندی از خرد و اندیشه ای دینی از دغدغه های اصیل فکری شاعران شیعی مذهب بوده است. ابیات آنان در پرتو تجلیات باورهای آسمانی دین، به مراحل ارزشمندی از تعالی محتوی دست یافته است. آن گونه که بدون تردید می توان گفت: شعر شعرای شیعی بستر درخشان معنوی است که در هم گامی و همراهی آموزه های معنوی فکری، اندیشه های دینی بدست آورده است. عنوان این تحقیق «شعرا شیعی در خطّه هندوستان از آغاز قرن 1 ع...

از میان دیوان های شعر  فارسی، دیوان حافظ در ایجاد ارتباط با خوانندگان مختلف، با امحتقادات متفاوت وعواطف گوناگون، جایگاه ممتازی دارد. این که عوام وخواص،کم سواد و پرسواد، با اندیشه های متنو ع وگاه متضاد، غزل های حافظ رامی خوانند وهرکدام از آنان، به فراخورفهم وعواطف خود، از آن بهره می برند؟ نشانه آن است که اشعار حافظ استعداد تاویل پذیری و قابلیت انطباق با افکار ومحقاید مختلف را دارد ودیوان اورا می...

وزن شعر به منزله قالبی است ‘ که شاعر خلاق برآن ‘ روح می دمدو با سلیقه خود بر اندامش جامه لفظ می پوشاند. از این جهت چه بسا یک وزن واحد در دیوان دوشاعر- با سبکها و سلیقه های مختلف- به ظاهر متفاوت به نظر آید. با توجه به محدود بودن وزن های عروضی ‘ به توانایی شاعران بزرگی چون حافظ که در حقیقت بحری را در کوزه ای جای داده اند بیشتر می توان پی برد. در این مقاله به چند موضوع در مورد موسیقی شعر حافظ پر...