خاقانی و متنبی از بزرگ ترین شاعران ادب فارسی و عربی محسوب می شوند و مشابهت های زیادی در زمینه ی شعر مدحی دارند. بررسی و تطبیق شعر مدحی این دو شاعر بزرگ، شناختی بهتر از مدایح و سبک مدیحه سرایی آن دو به دست می دهد. هدف این تحقیق، بررسی مدایح خاقانی و متنبی و مقایسه ی آنها با هم است. روش این تحقیق به صورت تحلیلی- توصیفی و با استفاده از ابزار کتابخانه ای است. این رساله در هشت فصل نگاشته شده است. بع...

مضامین متفاوت در اشعار مختلف شاعران نمودار است برخی شاعران تنوع موضوعات بیشتری داشته و یا توانسته اند این مضامین را با لحن شاعرانه تری بیان نمایند خاقانی از جمله شاعرانی است که توانسته است مضامین متفاوت را به خوبی در اشعار خویش به کار گیرد در این پژوهش سعی شده است واژگان قصاید خاقانی به صورت الفبایی مضمونی طبقه بندی گردد ودر اختیار خاقانی پژوهان و ادب دوستان قرار گیرداز جمله یافته های این تح...

شکواییه گونه ای از ادبیات غنایی است که در آن شاعر می کوشد تا عامل رنج وآزردگی خاطر خود را برای مخاطب روشن کند. به طور کلی شکواییه را براساس موضوع می توان به پنج دسته تقسیم کرد:1) شخصی 2) اجتماعی 3) فلسفی 4) سیاسی 5) عرفانی. خاقانی از جمله شا عرانی است که غم و اندوه از جانمایه های شعر اوست.تقریباً می توان گفت شکوه و شکایت در شعر او نمود خاصی یافته است. او در دیوان اشعارش که شامل هفده هزار بیت است...

این رساله در سه بخش تنظیم شده است : بخش اول : مختصری درباره خاقانی و ویژ سبکی او، بخش دوم : مختصری در باب تشبیه و انواع آن . بخش سوم : انواع تشبی در دیوان خاقانی .

نقد و تکمله ای بر سراچة آوا و رنگ   دکتر محمدرضا ترکی*   چکیده سراچۀ آوا و رنگ به عنوان یک متن درسی در زمینۀ خاقانی شناسی که به همت یک مرکز علمی و دانشگاهی (سازمان سمت) منتشر شده و مورد توجه گروههای علمی و استادان و دانشجویان خاقانی پژوه و علاقه مندان به ادب فارسی قرارگرفته، اثری است از هر لحاظ قابل بحث و بررسی. از رهگذر بررسی این اثر می توان علاوه بر روشن کردن فراز و فرودها و نقاط ضعف و ق...

یکی از بزرگ‌ترین قصیده سرایان قرن ششم هجری که همگان به عظمت مقامش در شاعری و بلندی مرتبه اش در سخنوری مقرّ و معترفند، خاقانی شروانی است. وی به خوبی توانست در پرتو نبوغ و همّت خود و نیز در سایه تعالیم ارزنده قرآن و حدیث، در علوم ادب و لغت و دیگر علوم و فنون به درجة کمال برسد و در شعر داراى نیرویى خلّاقه گردد. قصیده سرایی در عصر وی به سبب قریحه سرشار و اندیشه مضمون پرور او بود که به درجه ممتاز...

پایبندی به اصول سخنوری و متعهد بودن به قوانین اخلاقی در ادب فارسی همواره حائز اهمیت فراوان بوده است به طوری که در اغلب کتب بلاغی و ادبی، مبحثی با عنوان سرقات به چشم می‌خورد. کپی رایت یا قانون حقوق مؤلف در دنیای امروز به نوعی یادآور نقادی موشکافانه بزرگان ادب در باب سرقات ادبی است.انوری که از بزرگان شعر و ادب فارسی است و در بیشتر قوالب شعری طبع‌آزمایی کرده است،توجه شاعران بسیاری را به خود جلب کر...

از دیرباز شعرا و نویسندگان به شیوه های مختلف اشعار خود را با آیات و احادیث زینت داده اند؛ به گونه ای که این شیوه ها در دواوینمختلف وجوه اشتراک و افتراق زیادی دارد. غرض از مقاله حاضر تبیین شیوه های تأثیرپذیری خاقانی از قرآن و حدیث است و یافتن این نکته که اصالت سبک خاقانی در تأثیرپذیری چیست؟ حاصل تحقیق نشان می دهد که خاقانی از شیوه های الهامی– بنیادی، گزاره ا، گزارشی از نوع ترجمه بسیار استفاده می...

اوزان دوری از دو برابر کردن وزن اشعار کوتاه عامیانه ساسانی ساخته شده است و بعدها به اشکال متنوعی در آمده است. در این تحقیق کم و کیف و ویژگی های خاص اوزان دوری بررسی و اشعار بر وزن دوری تا پایان قرن ششم در شعر فارسی گزارش شده است. در ضمن نظرات عروضیان در این باره تحلیل شده است که طی آن ثابت شده است اشکال عمده کتب عروض در عدم شناخت عروضیان از وزن دوری و خلط آنها با اوزان شبه دوری است. نگارنده روش...

نوآیینی و غرابت بسیاری از مضامین و تعابیر دیوان خاقانی سبب شده است تا ناسخان، ابیات را از اصل خود دور سازند و ضبط های نادرستی را وارد متن کنند. دسته ای از این ضبط ها تصحیف ها و تحریف ها در دیوان خاقانی مانند بسیاری از دیوان ها دیده می شود. تصحیف عبارت از تغییر دادن یک واژه با افزودن یا کاستن نقطه ها یا علائمی از آن است. رسم الخط پیشینیان و حروف متشابه الشکل در خط پارسی، این تصحیفات را هرچه بیشت...