دریای خزر دارای منابع و ثروتهای تمام شدنی و در حال استخراج از سوی کشورهای مجاور است. اگر فعالیتهای اقتصادی، بازرگانی و تجاری گسترده ای در حوزه خزر انجام گیرد به طور قطع موضوع ایران در مذاکرات فنی و حقوقی نیز تقویت خواهد شد و این امر جز با حمایت و توجه ملی به حوزه خزر و منافع ایران در آن میسر نخواهد شد. اصلی ترین چالش در خزر مسئله نفت و گاز است و مسائل دیگر نظیر محیط زیست، شیلات، کشتیرانی و مسائ...

با فروپاشی شوروی و استقلال قزاقستان، از نگاه این کشور قراردادهای 1921 و 1940 مابین شوروی و ایران در مورد دریای خزر، مشروعیت خود را از دست داد و مسئله رژیم حقوقی دریای خزر بوجود آمد. قزاقستان به عنوان یکی از جمهوری­های تازه استقلال یافته بدنبال ایجاد یک نظام حقوقی تازه برای دریای خزر می­باشد که در این مقاله سعی شده است تا دیدگاه­ها و سیاست­های قزاقستان در قبال نحوه بهره­برداری کشورهای ساحلی دریا...

دریای خزر که بزرگترین دریاچه جهان محسوب می شود، در سال های اخیر بدلایل متعددی از جمله منابع نفتی آن مورد توجه خاص قرار گرفته است. در این بین، کشورهای ساحلی برای توسعه فعالیت های نفتی خود در پهنه آبی دریای خزر اولویت خاصی قائل هستند. بهره برداری صنعتی و گسترده از منابع نفت و گاز دریای خزر که از اواخر دهه 1940 توسط اتحاد جماهیر شوروی سابق آغاز شده بود و پس از ظهور کشورهای جدید در ساحل دریای خزر...

مناطق ساحلی به علت برخورداری از منابع غنی، همواره در معرض بهره برداری بی رویه قرار داشته اند. مدیریت یکپارچۀ مناطق ساحلی نه تنها به کاهش مشکلات زیست محیطی سواحل و دریا کمک می کند، بلکه سبب تسریع روند اجرای سیستم حکمرانی خوب در مناطق ساحلی می شود. مشکلات مناطق ساحلی بدون راه حل های جامع، فراگیر، مشارکت همگان و گروه های ذی نفع حل نمی شود. مدیریت یکپارچۀ مناطق ساحلی دریای خزر فرایندی مربوط به حکمر...

دریای خزر که روزی منطقه‌ای خفته در عرصۀ جغرافیای سیاسی و محل بازی بزرگ بود؛ پس از فروپاشی اتحاد شوروی بازی بزرگ جدیدی در آن رخ نمایانده است و به قدری اهمیت یافته که در دستور کار قدرت‌های بزرگ قرار گرفته و کانون توجه در سیاست بین‌الملل است. در واقع منطقۀ‌ ژئوپلیتیک دریای خزر بعد از فروپاشی اتحاد شوروی به‌صورت منطقه‌ای فعال و دارای کارکرد خاص ظهور کرده است. به‌گونه‌ای که سیاست‌ها و تلاش‌های قدرت‌...

در سال‌های گذشته، در محافل علمی به گردشگری دریاچه‌ای، یکی از گونه‌های نوظهور گردشگری طبیعی، توجه فراوانی شده است. صاحب‌نظران رشتة گردشگری بر این عقیده‌اند که دریاچه‌ها ظرفیت بسیار زیادی برای جذب گردشگر دارند. شاید بتوان با اطمینان، عقیدة این صاحب‌نظران را واقع‌گرایانه تلقی کرد؛ زیرا واقعیت این است که تالاب‌ها یکی از بی‌نظیرترین، زیباترین، بکرترین و شگفت‌انگیزترین پدیده‌های طبیعی هستند که هر‌یک ...

نمونه‌های رسوب مغزی می‌تواند اطلاعات جامعی را در مورد محیط‌های آبی در اختیار قرار دهد. میزان رسوبگذاری، تغییرات شرایط آب و هوایی در دوران‌های مختلف و غلظت عناصر سنگین از جمله مهم‌ترین مطالعات رسوبات مغزی به شمار می‌آیند. در این تحقیق با هدف بررسی آلودگی فلزات سنگین، یک نمونه مغزی به طول 70 سانتیمتر از مرکز دریاچة زریوار در جوار شهر مریوان واقع در استان کردستان برداشت شد. نمونة مغزی پس از برش تو...

پژوهش کیفی حاضر به‌کمک نظریة زمینه‌ای انجام شده و در پی پاسخ به این پرسش اساسی است که ذی‌نفعان و ذی‌ربطان حوضة مبدأ انتقال آب (رودخانة زاب) چگونه پدیدة انتقال آب به دریاچة ارومیه را درک و تفسیر می‌کنند و از دیدگاه آنان، شرایط، تعاملات و پیامدهای این وضعیت چگونه بازنمایی می‌شود. گردآوری و تحلیل داده‌ها با استفاده از تکنیک‌های مصاحبة عمیق (22 مصاحبه) و بحث گروهی (8 بحث) به‌کمک نمونه‌گیری هدفمند ص...

تغییر جغرافیای سیاسی منطقه خزر به‌سبب استقلال کشورهای اتحاد شوروی در سال 1991، تغییراتی را در وضعیت ژئوپلیتیکی آن ایجاد کرده است. سیاست­های ایران و روسیه با هدف حفظ و گسترش جایگاه برترشان در منطقه و عملکرد کشورهای آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان در راستای پیشرفت در عرصه­های اقتصادی و گسترش توان سیاسی، با هدف کاهش وابستگی­ها، فضای رقابتی و تقابلی را در خزر به‌وجود آورده است. نگاهی به روند گفت‌وگ...

کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر(کنوانسیون آکتائو) با هدف پی‌ریزی یک رژیم حقوقی نوین برای دریای خزر بین پنج کشور ساحلی آن بسته شده است. از عناصر اصلی این رژیم حقوقی، مسئلۀ خطوط لولۀ زیردریایی نفت‌وگاز است که مدت‌ها بین کشورهای ساحلی محل نزاع بوده است، زیرا ایران و روسیه ظاهراً از نظر آثار زیست‌محیطی خطوط لولۀ زیردریایی نفت‌وگاز و در واقع برای حفظ منافع سیاسی و اقتصادی خود خواستار این بودند که ساخ...