بررسی ضرب المثل های بندر خمیر و میناب امثال و حکم یکی از کهن ترین تراوش های ذهن است که از دوردست های تاریخ به یادگار مانده است. این جملات نسبتا? کوتاه اغلب آهنگین و دربردارنده ی پند و دستور اخلاقی است. ضرب المثل ها در مناطق مختلف مفهوم یکسانی دارند و تنها تفاوت آن ها در زبانشان است، البته در تعدادی از موارد در یک منطقه ضرب المثلی به کار می رود که در منطقه ی دیگر کاربرد ندارد. به غیر از مو...

یکی از قالب های رایج در ادبیات منظوم عامه و بومی سرودهای مناطق مختلف ایران و کشورهای فارسی زبان دوبیتی است. دوبیتی با توجه به ایرانی بودن و سابقه در ادبیات پیش از اسلام و کوتاهی و استعداد ذاتی آن در بیان و انعکاس زندگی مردم، همواره قالبی شناخته شده و محبوب بوده است. در این مقاله و براساس طرح تحقیقی نگارنده در مورد ادبیات منظوم عامه ایران، از 302 گونۀ منظوم و عامه سرود 100 گونه با اسامی و کارکرد...

فرهنگ عامه ی هر ملت، یکی از اجزای سازنده ی فرهنگ و از جمله عوامل شناسایی یک ملت می باشد که به صورت شفاهی و سینه به سینه انتقال می یابد و مهمترین بخش تاریخ و هویت یک جامعه را تشکیل می دهد. یکی از راه های شناخت و بررسی فرهنگ عامه ی هر سرزمین مطالعه ی کتب ادبی نویسندگان و شاعران آن سرزمین می باشد که در این پژوهش به بررسی فرهنگ عامه در بوستان سعدی پرداخته شد. در خصوص سعدی شیرازی کتاب ها و مقالات گو...

تعارض ادله، چالشی است که فراروی روایات و ادله قرار گرفته و راه برون‌رفت از آن، بیان و به‌کارگیری مرجح‌هایی است که در لسان احادیث از معصومین(ع) نقل شده‌اند؛ یکی از آن مرجح‌ها مخالفت با عامه است که در پی آن، فقیهان روایت مخالف عامه را بر دلیل موافق آنها ترجیح می‌دهند؛ کارکرد این مرجح در منابع مختلف فقهی و اصولی فراوان است. اما کمتر به مسائلی مانند مفهوم عامه در این روایات، گسترۀ کاربرد قاعده، مجر...

یکی از مهم ترین موضوعاتی که در فرهنگ و هنر هر قوم و کشوری با نمادهای متعدد بازتاب می یابد، جلوه های اعتقادی و دینی آن سرزمین است. از شاخصه های هنر اسلامی ایران، ارتباط بین هنر و اعتقادات، باورها وآدابی است که ریشه در مذهب شیعه دارد و در متون ادبی و مذهبی و هنر های مختلف به طور گسترده بازتاب یافته است. در قلمرو هنر اسلامی و در قلب هنر شیعی حضرت علی(ع) جایگاه ویژه ای دارد. فرهنگ و ادبیات رسمی و ع...

چکیده: زبان جنسیتی حاکم بر گفتمان جنسیتی غالب بر فضای اجتماعی ایران، به عنوان یکی از تأثیرگذارترین پدیده های موجود در کنش های زبانی و غیر زبانی افراد، در میان مجلات عامه پسند، به عنوان بخشی از نگاه رایج بر مفهوم جنسیت، نمود یافته است.از آن جایی که ایدئولوژی حاکم، درصدد تزریق و بهره وری از نگاه جنسیتی خودساخته ای است که، تأمین کننده ی منافع اش باشد، و این امر خود را به شکلی قدرت مند، در بودن اج...

داراب نامه ی طرسوسی اثر ابوطاهر طرسوسی در قرن ششم هجری تألیف گردیده است و داراب نامه ی بیغمی توسط مولانا محمد بیغمی مربوط به قرن هشتم و نهم هجری است. دو داستان از نظر موضوع کاملاً متفاوتند، امّا از حیث اختصاصات زبانی دارای اشتراکاتی می باشند. در این تحقیق در ابتدا کلیّاتی راجع به ادبیات عامه، قصه و داستان پردازی مطرح شده، آنگاه داراب نامه ی طرسوسی به سبب تقدّم زمانی و سپس داراب نامه ی بیغمی، پس آنگ...

 گزارش دیدگاه‌هاى گوناگون بشرى در مورد نخستین انسان است  در خارج از حوزه قرآن‌پژوهى، داستان آفرینش نخستین انسان به گونه‌هاى مختلفى مطرح است. دراین نوشتار از چهار نظریه سخن به میان آمده است. نظریه اول، باور به رویش انسان از زمین دارد.نظریه دوم که برگرفته از تعالیم فیلسوف یونانى آنکساغورس است، جنینهاى اثیرى که از هوا توسط باران به زمین منتقل شده‌اند و بارور گشته‌اند را عامل پدید آمدن نخستین انسا...

فرهنگ عامه یا «فولکلور» یکی از اجزای سازنده فرهنگ است. همه فرهنگ های شناخته شده در جهان واجد فرهنگ عامه می باشد و صورت هایی از آن را به کار می برند. فرهنگ عمومی ، جزیی از سنت های آموخته انسان و از میراث اجتماعی جامعه اوست. آداب و رسوم، سنت ها، آیین ها و جشن ها، ادب و هنر در جامعه ابتدائی و روستایی و بازمانده آنها را در جامعه های پیشرفته صنعتی که به صورت شفاهی منتقل می شود، فرهنگ عامه دانسته اند...

بررسی و مطالعۀ طومارهای نقالی به عنوان بخشی مکتوب از سنت حماسی ـ روایی ـ شفاهیِ ایران زمین با آن حجم انبوه و پیچیدۀ قصه ها گاه دشوار می نماید؛ اما تجزیۀ این متون به بن مایه های سازنده شان، زمینه را برای مطالعۀ روشمند آن ها، بررسی های درون متنی و نقد و ارزیابی مضمون ها هموار می سازد. با استفاده از فهرست جهانیِ طبقه بندی بن مایه های روایات عامه، چارچوبی فراهم می آید تا بن مایه های طومارها دسته بندی...