هارتشون در تبیین رابطة فعال و دو سویۀ خدا با جهان از ایدۀ تعالی و تنزه خداوند دست می­کشد و با ایجاد تحولاتی در باب اوصاف الهی از جمله علم مطلق می­کوشد تا مبانی الهیاتی جدیدی را برای ارتباط خداوند با جهان فراهم آورد. ملاصدرا نیز تفسیر خاصی از رابطة دو سویة خدا و جهان به دست می­دهد؛ تفسیری که در آن تعالی خدا به همراه حضور وجودی در جهان حفظ شده است و حلول از هر دو سوی (= حلول خدا در جهان و حلول جه...

یگانه‌انگاشتن خدا و جهان در بنیاد اندیشة ابن‌عربی و اسپینوزا قرار دارد. ابن‌عربی با رویکردی عرفانی بدان می‌پردازد و نظریة وحدت وجود را مطرح می‌کند که طبق آن یگانه وجود حقیقی خداوند است و جهان چیزی جز تجلیات، اطوار، و شئون ذات حق تعالی نیست. اسپینوزا با رویکردی عقل‌گرایانه و فلسفی، به تحلیل نظریة وحدت جوهر می‌پردازد و بر این نظر است که خدا یگانه جوهر هستی است و جهان چیزی جز حالات برآمده از صفات ...

این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی تطبیقی مبنای خداشناختی اخلاق دینی از منظر استاد مطهری و بندیکت قدیس پرداخته است. در این تحقیق دیدگاه‌های شهید مطهری به‌عنوان یک نظریه‌پرداز اسلامی و بندیکت قدیس به‌عنوان پدر رهبانیت غرب موردِ‌ بحث قرار گرفته است. اعتقاد به خدا اصلی‌ترین مبنای هر دین الهی و هر مکتب اخلاق دینی است. اخلاق اسلامی و اخلاق مسیحی بدون اعتقاد به خدا بی‌معنی است. دستورات بندیکت ا...

ساخت غیرشخصی ساختی متفاوت از ساخت متعارفِ جمله در زبان فارسی است؛ راهی دیگر برای بیان گزاره در این زبان؛ و البته تنها گزاره هایی خاص: گزاره هایی که شرکت کننده ای با نقش معناییِ تجربه گر دارند. برخی از نمونه های ساخت غیرشخصی در فارسی کلاسیک و فارسی امروز معادل هایی دارند که در آن ها تجربه گر، در جایگاه متممِ حرف اضافه های بر، به یا برای ظاهر می شود. بنا بر این مشاهده، این فرضیه شکل می گیرد که تجربه...

شناخت خدا،‌ دغدغه اصلی انسان‌هاست و بشر از دوره‌های اولیه تاکنون، برای رسیدن به این هدف،‌ راه‌های گوناگونی را رفته‌ است؛ از شناخت شهودی و تزکیه دل تا معرفت عقلی و استدلالی. اما استدلال عقلی که یکی از راه‌های اساسی معرفت بشری است، همواره مورد نقد و نظر قرار گرفته است. برخی، باور به اثبات وجود خدا را نیازمند استدلال عقلی دانسته‌اند؛ در حالی که دیگران، وجود خدا را به‌خاطر فطری بودن و یا به دلایل د...

در نظام فلسفی دکارت خدا نقشی محوری ایفا می کند. برای تضمین اعتبار معرفتی که تأمل گر دکارتی به دست می آورد، اثبات وجود خدایِ غیر فریبکار ضروری است. به عقیده دکارت، وجود چنین خدایی را نه به واسطۀ حواس ـ که گاه ما را می فریبد و اعتمادپذیر نیست ـ بلکه باید به نحو شهودی، یعنی به نحو پیشینی، اثبات کرد. با توجه به این نکته، شیوه رویگردانی اوگوستینوس از حواس برای تأمل در باب خدا، راهگشای دکارت در کشف اص...

در مطالعـه حاضر ارتباط بین سـه سبک دلبستگی : ادراک دلبسـتگی کودکی، دلبستگی بزرگسال و دلبستگی به خدا در جامعه اسلامی بررسی شد. 193 دانشآموز دبیرستانی به روش نمونه گیـری خوشـه ای انتخاب شدند و مقیاسهای سبک دلبستگی به خدا (روات و کرک پاتریک، 2002)، سبکهای دلبستگی بزرگسال (هازان و شیور، 1987) و ادراک دلبستگی کـودکی به هر والد (هازان و شیور، 1986) را تکمیل کردنـد. نتایج وجـود همبستگی مثبت بین دلبستـ...

یکی از نخستین کسانی که به جنبه های کلامی، فقهی و اصولی کلام خدا توجه کرده و با بیان آرا و اندیشه های تازه و بکر در حل مسائل گوناگون مطرح در این زمینه کوشیده، امام اعظم ابوحنیفه است. یکی از موضوعات مطرح دربارۀ کلام خدا این است که کلام الهی در مرتبۀ وجود عینی، یعنی در ذات خداوند نه عربی است و نه عبرانی؛ بلکه صفتی است بسیط و ازلی. در مرتبۀ وجود کتبی قرآن با صفات دیگر متصف می شود؛ بدین معنا که در ا...

بسیاری از فیلسوفان دین برجسته مسیحی، تجربه دینی را همان تجربه خدا تفسیر می کنند و تجربه خدا در نظر کسانی مانند سویین برن و آلستون ـ دو تن از فیلسوفان دین برجسته معاصر ـ نوعی معرفت تجربی به خداوند است. این مقاله با بیان دیدگاه حکمت متعالیه صدرایی درباره حدود و انواع معرفت انسان به خدا، راه را برای دستیابی به موضع ایشان درباره معرفت تجربی به خداوند هموار کرده، اصول مورد نظر ایشان در این خصوص را ت...

هدف پژوهش حاضر تدوین مدل علی راهبردهای مقابلة مذهبی با توجه به نقش کارکرد خانواده و دلبستگی به خدا بود که نقش کیفیّت دلبستگی به خدا نیز به عنوان میانجی‌گر رابطة بین کارکرد خانواده و مقابلۀ مذهبی بررسی شد. روش پژوهش از نوع همبستگی بود که 810 دانشجو به صورت خوشه‌ای چند مرحله‌ای از بین دانشگاه‌های تهران انتخاب شدند و مقیاس‌های پیوستگی و انعطاف پذیری خانواده نسخۀ 4 اولسون و همکاران، مقابلة مذهبی پار...