واژه «فساد» و مشتقات آن 50 مرتبه در آیات قرآن کریم به‌کار رفته است. تاکنون با نگاه معناشناسانه به‌عنوان شیوه‌ای منسجم و استاندارد در تحلیل مفاهیم قرآنی، مورد پژوهش قرار نگرفته است. این پژوهش با روش معناشناسی توصیفی، به تحلیل تفسیری حوزه معنایی «فساد» در قرآن می‌پردازد. به‌این‌ترتیب، «الأرض» پربسامدترین واژه هم‌نشین «فساد» است. تأکید مکرر بر پرهیز از فساد در زمین، نشانه اهتمام قرآن نسبت به بعد ا...

در داستان شفقت برانگیز و در عین حال نغز سیاوش در شاهنامه ، با اینکه تنها روساختداستان ارائه شده، اما بقایایی از اصل اسطور ة باروران ة او همچنان در شاهنامه نمایان است .سیاوش در واقع خدای نباتی و باروری ایران بوده که در پی جا به جایی و شکست اسطوره، درهیأت یک شاهزاده به حماس ة ملی ر اه یافته است . در این جستار، ضمن بررسی تحلیلی -تطبیقی سیاوش، اوزیریس و آتیس، این نتیجه به دست آمد که خدایانِ یادشده خ...

برخی از اقوام باستانی چنین باور داشتند که در جهان پس از مرگ روان آنها را خدایانی همراهی، یا حتی بر اساس کردار دنیوی داوری می­کنند. از این خدایان می­توان به این­شوشیناک خدای بزرگ عیلامی­ها اشاره کرد. تا کنون دربارۀ داوری این­شوشیناک در جهان زیرین پژوهش­هایی انجام شده است. در این پژوهش تلاش بر آن است که با توجه به متون عیلامی به این مسئله پرداخته شود که عیلامی­ها چرا این­شوشیناک را برای داوری در ...

بررسی واژۀ عزت در لسان وحی و اطلاق آن بر خدا و رسول و مؤمنان، از جملۀ موضوعاتی است که در تعیین و جهت دهی خط مشی زندگی شخصی و اجتماعی اهمیت دارد. در این مقاله با موضوع «تجلی عزت الهی در حماسۀ حسینی» در صددیم تا ضمن ترسیم مواردی از عزت آفرینی های امام حسین (ع) در مسیر حرکت از مدینه تا کربلا و تا عصر عاشورا - در مقابل روایتگری کسانی که حرکت امام را دور از شأن ایشان تفسیر می کنند - تجلی عزت الهی در...

اگر چه همهء سوره های قرآن کریم ارجمند و عالی قدرند، لیکن به شهادت أخبار و روایات و أسرار و قراءات، سورهء مبارکهء حمد را مقامی برتر و مرامی دیگر است. چه جای دیگران را در نمازگیرد و دیگران جای آن را نگیرند و صلوة بر آن بپاست که صلوة نامیده شده وگفته اندکه نام اعظم خدای تعالی در آنست و باز روایت کرد ه اندکه هر سوره ایی که هفت حرف (ث- ج- خ- ش- ظ- ز- ف) در آن نباشد بزرگترین نام خدا در آن است و این س...

قرآن کریم ابزارهایی را جهت شناخت حقیقی و دست یابی به معرفت دینی به انسان ها معرفی می نماید. از جمله این ابزارها سمع، بصر و فؤاد است. در این میان، «بصر» جایگاه ممتازی را به خود اختصاص داده و از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این پژوهش تلاش دارد تا با استفاده از الگوهای درون متنی و توجه به سیاق حاکم بر آیات قرآن کریم، به معنایی متفاوت از مفهوم بصیرت در نظام معنایی قرآن دست یابد. نتایج این تحقیق حاک...

در این مقاله آرامش توحیدی در خانواده  به‌عنوان یک راهبرد تربیتی در قرآن بررسی گردیده است. در آیات قرآن هدف از تشکیل خانواده آرامش معرفی شده است و خدای متعال آینه تمام‌نما، واقعی و انحصاری آرامش است. انسان در جستجوی گمشده خویش به‌سوی او شتافته و آرام می‌گیرد. آرامش این نماد کمال از  طریق حکمت تحقق می‌یابد. آنگاه که تزکیه و تعلیم صبغه بینشی و بصیرتی پیدا کند، آرامش با معرفت توحیدی تجلی و در قلب و...

از نظر مرلو- پونتی ما در متون مسیحی و عملکرد مسیحیت در طول تاریخ با نوعی تناقض مواجهیم؛ مسیحیت گاهی به آرمان‌های بشری خدمت کرده است و گاهی خیانت. این تناقض در نمود بیرونی مسیحیت، ریشه در ذات درونی آن دارد یعنی اعتقاد به یک خدای درونی (خدای پدر) و یک خدای بیرونی (خدای پسر). ایمان به خدای پدر به معنای تسلیم در برابر اراده‌ی او و راضی شدن به وضع موجود است. انسانی که دارای چنین ایمانی است عالم را ج...

در علوم قرآن ضمن مباحث مربوط به نزول قرآن، از اهداف قرآن بحث می‌شود. در کتاب خدای حکیم، 29 هدف برای قرآن شمرده شده است؛ مطالعۀ اهداف با توجه به تکرار بیان آنها در آیات قرآن، نوع مخاطبان آیات، کیفیت توزیع در سور و اغراض آنها و دوره‌های رشد اجتماع مؤمنان امکان ارزیابی دارد. این پژوهش از جنبۀ مدیریتی، پژوهشگران را در شناخت روش‌های آغاز شکل‌گیری پدیدۀ تحول و گسترش آن در اجتماع مساعدت می‌کند. در این...

در این مقاله رزق از دیدگاه قرآن و روایات مورد بررسی قرار گرفته است. به این ترتیب که در ابتدا به پرسش هایی از این دست پرداخته شده است که معنی رزق چیست و رازق کیست، واجب نمودن روزی مخلوقات توسط خدای متعال به چه معناست، و آیا روزی به اندازه کافی برای همه وجود دارد؟ سپس از نقش انسان در کسب روزی و مقدر شدن و تقسیم روزی به دست خداوند و عوامل گسترش و محدودیت رزق، بحث شده است. در بخش های بعدی به مسائلی...