ارمنستان سرزمینی است که از دیرباز سرنوشتش با حوادثی که در ایران روی می داده گره خورده است. این نقش ارمنستان از دوران ماد آغاز می شود و در زمان هخامنشی یکی از ساتراپی های ایران می شود. اما نقش حیاتی این سرزمین برای ایران از دوران اشکانی شروع می شود در این زمان میان دولت اشکانی و امپراتوری روم برای دست یابی به این منطقه استراتژیکی درگیری آغاز می شود که هر دو قدرت تلاش می کند با سیاست یا با قدرت ن...

نوشتار حاضر به بررسی نظام مالیاتی دوران ساسانی و یکی از مهمترین رویدادهای تاریخ اجتماعی و اقتصادی تاریخ ایران می پردازد. در نظام مالیاتی ساسانی، مالیات بر زمین و مالیات سرانه مهمترین منبع درآمدی پادشاهی را تشکیل می داد. نوسان در درآمدهای مالیاتی، نبود نظام منظم و ثابت، دشواری در مدیریت بودجه و اندوخته مالی و ستم نسبت به کشاورزان، کواد را برانگیخت تا سیاست تغییر شیوه پرداخت مالیات را اجرا نماید....

ساخت اشیای فلزی و سفالین از دوران پیش از تاریخ تا به امروز همواره مورد توجه انسان‌ها بوده است، چراکه درواقع، این گونه‌های هنری تجلی‌گاه باورها و اسطوره‌ها و انعکاس جهان‌بینی حوزه‌های تمدنی و عرصۀ معناآفرینی و شکوه نامیرای فرهنگ‌های بشری به شمار می‌روند. نقوشی که بر این آثار نقش بسته، معرف و بیانگر میراثی مادی و معنوی هستند که این هنرها در آن فضا و زیست‌بوم بالیده‌‌اند. در دورۀ ساسانی در انواع ...

در میان مؤلفه های چندلایه و ترکیبی هویتی ایران دوره ساسانی، آگاهی و تعلق تاریخی یکی از مهم ترین آنهاست که کمتر در پژوهش های مربوط به این عصر بدان توجه شده است. این عنصر هویتی در دوران پیشا ساسانی نیز وجود داشت، اما در این دوره با توجه به نگرش و ایدئولوژی سیاسی ـ دینی ساسانیان و دادن رنگ و لعاب عامدانه به آن و حرکت در جهت مشخص و تعریف شده، اهمیت بیشتری یافت؛ زیرا از نظر مؤسسین سلسله، با اهتمام ب...

شهر تاریخی دره­شهر در جنوب غرب استان ایلام واقع شده است که تاریخ ساخت آن به قرن دوم هجری برمی­گردد. از مهم‌ترین یافته­های باستان‌شناسی این شهر تزیینات گچبری آن است که به‌لحاظ زیبایی بصری، ترکیب‌بندی نقوش و کاربرد نقوش گیاهی و هندسی از نمونه­های کم‌نظیر این هنر در صدر اسلام به حساب می‌آیند. این گچبری­ها پلی ارتباطی در انتقال دستاوردهای هنری دوران ساسانی به دوران اسلامی به‌شمار می‌روند. هدف این م...

استفاده از نقوش و نمادها در هنر ایران که پیش از دورۀ ساسانیان نیز جایگاه والایی داشته است، تا پس از حکومت ساسانیان و در تمدن و هنر اسلامی ایران نیز در بیان هنری کاربرد بسیاری یافت. این نقوش دربردارندۀ تجارب اجتماعی، فرهنگی و معتقدات مذهبی دوران خود هستند؛ لذا به فهم بهتر سیر تحول اندیشه‌های مردم دوران خود کمک می‌کنند. یکی از شاخصه‌های مهم منسوجات ساسانی، نقوش تزیینی به‌کاررفته در آن است که تأثی...

ساختار ارتش ایران در دوره ی ساسانیان برگرفته از دوره های پیشین (ماد، هخامنشی و اشکانی) بود. و با آشنایی با فنون جنگی رومیان کامل گردید. رسته های گوناگون سپاه ساسانی عبارت بودند از: سواره نظام، پیاده نظام و رسته پیلان جنگی. وظیفه ارتش ساسانی پاسداری از آیین شاهنشاهی، ایمن ساختن کشور و بستن مرزها بر روی بیگانگان بود. در مرزهای ایران پادگان هایی برای حفاظت ایجاد کرده بودند که گروه هایی باعنوان های...

هنرِ ایران همواره در حفظ تداوم و پیوستگی اش در طول تاریخ موفّق بوده است. هنگامی که با ظهور اسلام، در کم تر از یک قرن، بخش قابل توجّهی از جهانِ امپراتوریِ آن زمان تحت حکومت تازیان قرار گرفت؛ هنرِ ساسانی در روزگاری متفاوت با دوران اوجِ خود در قرن های چهارم و پنجم میلادی به سر می برد. در قرونِ شش و هفت میلادی، توجّه به مضامینِ سرگرم کننده و لذّت طلبانه، جایگاهِ ویژه ای در سلیقه ی حاکم بر هنرِ ساسانی داشت. در ا...

منسوجات بافته شده در دوران ساسانیان (225-630م.)-که آخرین مرحلة هنر کهن شرقی است- به لحاظ زیبایی بصری، نقوش نمادین و تزیینی، کاربرد رنگ و فن بافت، از شاخصه های هنر ایران زمین به شمار می روند. آوازة این منسوجات در جهان کهن، بسیاری از تمدن ها از جمله تمدن های مجاور مانند بیزانس را به سمت وام گرفتن از نقوش این پارچه ها سوق داده بود. در این مقاله سعی شده تا پس از ترسیم پیش زمینه های تاریخی، سیاسی و ...

چکیده دوران ساسانی یکی از ادوار مهم تاریخی ایران به شمار می رود که در آن شاهد شکوفایی انواع هنرهای گوناگون هستیم. سکه ها از جمله مهم ترین انواع دست ساخته های هنری دوره ساسانی به شمار می رود که نقش اساسی در سازمان اقتصادی این دوره برعهده داشته است. سکه های ساسانی به تعداد فراوان از محوطه های باستانی مربوط به این دوره بدست آمده است. در این پژوهش تعداد 21 عدد سکه ساسانی که هم اکنون در موزه بابل (...