بزرگان ادب پارسی پیروان بسیاری داشته اندکه در سبک و مضمون شعری مورد توجه متاخرین بوده اند نظامی گنجوی از بزرگان شعر فارسی است که خمسه پر آوازه اش مقلدان بسیاری را برانگیخته است که حتی نام آثار خویش را با نام خسه نظامی انطباق داده اند. سلمان ساوجی نیز از جمله شاگرانی است که در دو اثر داستانی خود به نام «فراق نامه » و «جمشید و خورشید » از نظامی تقلید نموده است. این مقاله کوشش داردکه تاثیرات محتوا...

بزرگان ادب پارسی پیروان بسیاری داشته اندکه در سبک و مضمون شعری مورد توجه متاخرین بوده اند نظامی گنجوی از بزرگان شعر فارسی است که خمسه پر آوازه اش مقلدان بسیاری را برانگیخته است که حتی نام آثار خویش را با نام خسه نظامی انطباق داده اند. سلمان ساوجی نیز از جمله شاگرانی است که در دو اثر داستانی خود به نام ‌«فراق نامه‌» و ‌«جمشید و خورشید‌» از نظامی تقلید نموده است. این مقاله کوشش داردکه تاثیرات محت...

این پژوهش درصدد جواب‌دادن به این پرسش است که «دل» در مخزن‌الاسرار، که زهدآمیز و عرفانی است، چگونه تبیین شده و دارای چه مراتبی است. فرضیه‌ای که در ذهن خواننده و پژوهشگر شکل می‌گیرد، این است که نظامی تلقی خاصی از «دل» داشته و به سبب این‌که یکی از مهم‌ترین بخش‌های مثنوی مخزن‌الاسرار را به آن اختصاص داده، در پی شکل‌دهی شاعرانه ـ عارفانه به آن مفهوم و بن‌مایه بوده است. شیوه بررسی در این مقاله، تحلیل...

منظومه خسرو و شیرین یکی از جذاب ترین آثار گستره ادب غنایی است، که به لحاظ توانایی زبانی و ادبی سراینده آن در خلق تصاویر زنده و پویا از شور و کشش عاشقانه و ناز و نیاز عاشق و معشوق، همواره مورد توجه بوده است. افزون بر هنر سرایندگی نظامی در آفرینش این اثر غنایی، آن چه بیش از همه مهم می نماید، برجستگی نقش زن، به عنوان موجودی مستقل و انتخاب گر است، که در آثار مشابه کم تر دیده شده است.در این منظومه، ...

خسرو و شیرین دومین منظومه­ از خمسه­یِ میرزامحمدصادق نامی اصفهانی (1204ق) است که به تقلید از خسرو و شیرین نظامی سروده شده است. این اثر ضمن داشتنِ موضوع و درون­مایه­یِ مشترک و نیز وزن و قالب یکسان، موارد افتراق گوناگونی با نظیره­ی خود دارد. تعداد ابیات خسرو و شیرینِ نامی تقریباً 14 23'>اثر نظامی است و حذف بسیاری از حوادث و صحنه­ها، از گیرایی و کشش داستان کاسته است. نامی در روایت خود، در بسیاری از...

بخش عمده ای از تحقیقات ادبی دربارة مثنوی لیلی و مجنون نظامی، به شرح ابیات و معنی لغات ـ چه شرح کامل و چه گزیده ـ اختصاص دارد.در این مقاله ابتدا به معرفی و نقد ساختاری و محتوایی شرح ها پرداخته شده و سپس ریشه های اختلاف نظر شارحان، در سه حوزه زیر، با ذکر مثال هایی از ابیات لیلی و مجنون، تبیین و تحلیل شده است:الف) واژگان؛ گاه اختلاف نظر شارحان در معانی حقیقی و استعاری واژه ها و یا حقیقی یا استعاری...

آرمانشهر درک ذهنی تولید شده توسط هر جامعه نسبت به موقعیت خود در تاریخ و فرهنگ محسوب می‌گردد و یکی از موضوعاتی است که در دوره‌های مختلف، گاه به شکل متن ادبی، گاه به معنای نظامی اجتماعی- سیاسی و گاه مکانی غیرممکن و دست نیافتنی و گاه ممکن مطرح شده است، اما ترسیم آن برحسب زمان و مکان جلوه‌ای گوناگون پذیرفته است. در ایران، از زمان باستان تا تمدن اسلامی، این اندیشه از سوی بسیاری متفکرین و اندیشمندان ...

تحلیل عناصر داستانی در هفت گنبد نظامی گنجوی*   یوسف گل پرور1 دانشجوی دکتری دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) دکتر محمّدحسین محمدی استادیار دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین چکیده شناختن اندیشه های اخلاقی و تعلیمی بزرگان ادبی جز با مطالعه آثار به جا مانده از آنان امکان پذیرنیست. اندیشه های بزرگان ادبی و شعرا، گاه در پرده نثر نمایان است و گاه در میان نظم. نثر یا نظم، گاه شکل داستانی به خود...

منظومه های عاشقانه نظامی تحولات عظیمی در فضای ادبی ایران پدید آورد و این مسئله در آثار ادبی بعد از او خود را نشان داد. لیلی و مجنون نام نمایشنامه ای ست از پری صابری که برمبنای لیلی ومجنون نظامی گنجوی نوشته شده است. هدف مقاله حاضر ارائه عناصر لازم در این متن نمایشی و بازنمایی این عناصر در نوشته وی می باشد.  در کل می توان گفت صاحب اثر توانسته مطابق با اصول نمایشنامه نویسی پیش رود وضمن تغییراتی که...

آیین حکمرانی از دیدگاه حکیم نظامی دارای  شرایط و اهداف و اصول و فروعی است که هر حکمرانی باید بدان ملتزم باشد تا حکومتش مشروعیت، مقبولیت و مداومت داشته باشد. نظامی این آیین را گاهی در قالب نقل قول از حاکمان و گاهی به زبان نصیحت و اندرز به پادشاهان عنوان می کند تا افکار خود را بیان و جامعه را بدان سو سوق دهد.