بدون شک بنای عقلا از جمله ادله مهم استخراج احکام شمرده می­شود. لذا لازم است ماهیت این بنا و گستره حجیت آن خصوصاً نسبت به مسائل مستحدثه مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. نگارنده پس از تبیین مبانی حجیت بنای عقلا در میان صاحب­نظران و نقد و بررسی آن، صحت مبنای اول را که بر پایه احراز عدم ردع بنای عقلا از ناحیه شارع است، اثبات می­کند. در گام بعدی نیز به بررسی ثمرات هر یک از این مبانی در مواجه با مسائل مس...

اهمیت اعجاز و اعجاز تشریعی قرآن از میزان حضور و تأثیرگذاری قرآن در جامعه بشری قابل ارزیابی است و با توجه به توسعه روزافزون علوم، بررسی و تبیین اعجاز تشریعی قرآن امری ضروری است. البته پژوهش در مسئله اعجاز قرآن دارای سابقه ای دیرینه است اما اعجاز تشریعی قرآن مورد توجه شایان نبوده، در حالی که قرآن کریم این مسئله را مورد تأکید قرار داده است.با عنایت به اینکه این موضوع مسئله ای میان رشته ای و دارای ...

ورود توابع مبیع در بیع، مورد بحث و گفتگوی بین فقها و حقوقدانان قرار گرفته است. آیا قصد عرفی(همگان)، می تواند در تعیین توابع مبیع، ملاک و معیار نظر باشد. یا حتماً باید حتی به طور ضمنی، صرفاً متعاقدین، توافق بر آن، داشته باشند؟ اگر تشخیص توابع را، به عرف واگذار کردیم، آیا این قاعده است یا استثناء بر قاعده؟ و اینکه آیا عرف، می تواند در کنار سایر ادله شرعی قرار گرفته و به تعیین موضوع بپردازد یا لازم...

بیع معاطات که غالباً آن را به عنوان بیع بدون لفظ یا دادو ستد بدون صیغة ایجاب و قبول می شناسند از جمله عقود دیرپا و رایج است. قول به عدم صحّت این بیع در میان فقهای متقدّم امامیّه و شافعیة طرفداران نسبتاً زیادی داشته امّا به مرور زمان از میزان آنها ماسته شده به نحوی که شاید امروزه نتوان برای آن طرفداری یافت. قائلان به صحّت و انعقاد بین معاطات به دلایلی چون کتاب، سنت، اجماع، قاعدة رفع حرج و عرف استناد کر...

   از نظرگاه مشهور مفسران، یکی از قراین پیوستة غیر لفظی و شناخته شده علم تفسیر،‌ قرینة زمان نزول است. بیشتر مفسران- به‏ویژه مفسران معاصر- به این قرینه توجه نشان داده و از آن در تفسیر برای نقد و بررسی روایات تفسیری، شأن نزول، تحدید و تعیین معانی واژگان، ترجیح آرای تفسیری، و...  استفاده کرده و می‌کنند، لیکن برخی پژوهشگران- خودآگاه یا ناخودآگاه- با گسترش در کارکرد این قرینه،‌ ارزشی مبنایی برای آن...

چکیده موضوع پژوهش حاضر «بررسی تطبیقی استصحاب شرایع سابق و آثار آن در مذاهب خمسه» می باشد. و به روش کتابخانه ای انجام شده است. شرایع سابق مانند یهودیت و مسیحیت دارای احکامی بوده اند ، و این احکام در حق مکلفین همان شرایع نافذ و جاری بوده است ، و در حجیت آن احکام در حق ما مسلمانان بین علماء اختلاف نظر وجود دارد. اکثر علمای شیعه معتقدند که شرایع پیشین به وسیله شریعت اسلامی نسخ شده اند ، و با نسخ ...

 در تطبیق ماده 224 قانون مدنی ایران با موضوع بحث و همچنین موضوعاتی چون‌ عرف و رویهء قضایی،نقش عرف در مسایل کیفری و مواردی که قانون مدنی‌ معطوف به عرف است،مطرح و در نهایت از مباحث طرح شده چنین نتیجه‌گیری‌ شده است که در اعتبار فقهی عرف عقلا تردیدی وجود ندارد و رمز جاودانگی‌ قوانین اسلام و نو و کارآمد بودن آن در پویایی فقه است که پویایی تحرک فقه‌ نیز به نوبهء خود در سایهء توجه به عرف عقلا حاصل می‌...

جهان امروز شاهد گسترش روز افزون روابط تجاری در عرصه بین المللی است. از طرفی، در طول چند دهه اخیر داوری به عنوان روش حل اختلاف مرجح ، اهمیت روز افزونی یافته و استفاده از روشهای قضایی و مراجعه به محاکم دادگستری داخلی در حل و فصل اختلافات تجاری بین المللی، شیوه ای نامناسب تلقی شده و کمتر مورد استفاده قرار می گیرد. از سوی دیگر، در این نوع قراردادها، معمولاً طرفین اختلاف در کشورهای مختلفی اقامت دارند...

عرف به عنوان یک رفتار وسلوک همگانی در میان افراد جامعه، دو نوع کاربرد در فقه اسلامی دارد. کاربرد اول عرف کاربرد استقلالی، ودیگری غیر استقلالی است. کاربرد استقلالی منبعیت وسندیت عرف را در بر می گیرد، که این دو کاربرد در فقه امامیه و مذاهب شافعی وحنبلی اهل سنت با دلایلی رد شده است، وتنها، کاربرد غیر استقلالی یا به عبارتی ابزاری عرف است که به عنوان مفسّر برای منابع واسناد مورد استناد قرار می گیرد.ف...

نوشته ای که در پیشرو دارید مشتمل است بر تعریف ، توضیح و تحدید یکی از ادله فقیه که به عقیده صاحبنظران، پاره ای از وجوهات آن دارای ارزش استنباطی می باشد، و در مواجهه با بسیاری از مسائل مستحدثه و فروعات جدید فقهی تاثیر کشفی بسزائی دارد. این نوشتار درصد معرفی کامل زمینه های وجودی موضوع مورد نظر (اجماع) و ارائه اختلاف نظرهای کاربردی و انواع و اقسام آن و انحاء گوناگون کاشفیت و اعتبار آن می باشد. قابل...