حافظ، هنرمندی است بزرگ که هنر و اندیشة او از مرزهای زمان و مکان فراتر رفته و خصلتی همه زمانی و لامکانی پذیرفته است. در اندیشه و ذهنیت هنریِ او، نشانه‌های زمانی، حکمِ تکه‌های گوناگون از خطی واحد را می‌یابند که ازهم‌گسیخته نیستند و به جریانی کلی و بی‌نهایت تعلق دارند. نشانه‌های زمانی و اقلیمی در شعر حافظ طوری به کار رفته که در برهة خاصی از زمان و تکة مشخصی از جغرافیای هستی محصور نمی‌مانند.این نوشتا...

هنر ملی، قومی و اصلی ما ایرانیان شعر بوده و از میان احتمالاً حدود ده هزار شاعر در دوران بیش از هزار سال ده تن بخاطر نحـوه کارشـان نابغـه نامیـده شـدندفردوسی، خیام، نظامی، سنایی، عطـار، مولـوی، سـعدی و حـافظ از آن جملـه انـد. در حافظ سه عنصر تشکیل دهنده نبوغ وجود دارد: عقل پختـه و کامـل، شـور و شـیداییبسیار و سختکوشی خارق العاده. عقل او در اعتدال و انتخاب درسـت و دقیـق راهـشکه شعر غنایی-تغزلی است...

شخصیت‌بخشی یکی از بارزترین صور خیالی است که از سوی حافظ مورد استفاده قرار گرفته است. حافظ به اشیا و عناصر گوناگون طبیعت شخصیت انسانی می‌بخشد. این شخصیت‌بخشی‌ها اغلب برخاسته از عواملی است و شاعر در آن اهداف خاصی را دنبال می‌کند. در بین عناصر مشخص، شاعر به شخصیت‌بخشی به می ‌توجه خاصی دارد. بررسی انگیزه‌ها و اهداف شخصیت‌بخشی‌ها نسبت به می‌ نشان می‌دهد که حافظ در ورای ظاهر ابیات در مورد می، به دنبا...

حافظ شیرازی یکی از محبوب­ترین شاعران پارسی­زبان است. این محبوبیت در گرو زبدگی اشعار او و به اوج رساندن معنا و صورت در خلق شعر است. وی معانی بلند را از مبانی دینی و عرفانی و مضامین متعالی را از شاعرانی چون سنایی، عطار، مولوی، عراقی، سعدی و دیگر شعرای بزرگ فارسی­زبان گرفته و در صورت­آرایی کسانی چون خاقانی را الگو قرار داده ­است و شعر را به پایگاهی رسانده­ که دستیابی بدان محال شده ­است. یکی از ویژ...

شعر حافظ دانش‏نامه‏اى از میراث هشت قرن ادب فارسى و عربى است. بخشى از این میراث، مضامین مشترکى است که یا به دلیل آشنایى حافظ با ادب عربى یا به دلیل توارد که در شعر امرى طبیعى است در دیوان این شاعر به چشم مى‏خورد. پژوهش حاضر به مقایسه مضامین مشترک دیوان حافظ و خزینة الامثال حسین‏شاه متخلص به "حقیقت" که در قرن سیزدهم هجرى قمرى تألیف شده پرداخته است. خزینة الامثال چنان‏که از اسمش پیداست گنجینه‏اى ا...

یکی از مسائلی که در شیوه­شناسی شعر حافظ مورد بررسی است، گسستگی محور عمودی خیال و به زعم برخی حافظ­پژوهان نبودن توالی مفهومی میان بیت­های برخی از غزل­ها است، که از این رو حافظ از زمینه­سازان سبک هندی به شمار آمده است. در این جستار ما کوشیده­ایم تا با عنایت به جان­مایۀ شعر حافظ؛ یعنی عشق و بر پایۀ تداعی­ها و گسترش معنایی برخاسته از آن، که باعث آشفتگی و گسستگی ظاهری در پیوند بیت­ها می­شود، کانونی ...

این مطلب نقد مقاله است و طبق روش مجله نیاز به چکیده ندارد. چکیدة مقالة «هاله های موسیقیایی در معنای دو واژه در شعر حافظ1» بهتر از بخش «چکیده» در بخش «نتیجة « آن آمده است. متن نتیجه گیری را که همچون خود مقاله (دربردارندة حدود سه هزار واژه) کوتاه است در اینجا می آوریم: «با این که دربارة موسیقی در شعر حافظ، بسیار نوشته شده؛ اما باز هم می توان ناگفته هایی در این زمینه یافت. در این مقاله دو واژة «حز...

این مطلب نقد مقاله است و طبق روش مجله نیاز به چکیده ندارد. چکیده مقاله «هاله های موسیقیایی در معنای دو واژه در شعر حافظ1» بهتر از بخش «چکیده» در بخش «نتیجه « آن آمده است. متن نتیجه گیری را که همچون خود مقاله (دربردارنده حدود سه هزار واژه) کوتاه است در اینجا می آوریم: «با این که درباره موسیقی در شعر حافظ، بسیار نوشته شده؛ اما باز هم می توان ناگفته هایی در این زمینه یافت. در این مقاله دو واژه «حز...

«خرقه پوشی» از جمله آیین ها و رسوم رایج تصوف است که گاه آدابی دیگر همچون «خرقه‏ انداختن» یا «تخریق خرقه»، «خرقه از سر به‏درآوردن» و «خرقه از سر برکشیدن» را به همراه داشته است؛ «تخریق خرقه» بیشتر به هنگام وجد به‏ویژه در مراسم سماع صوفیانه رخ می داده است؛ «خرقه از سر به‏درآوردن» گاه از سر وجد بوده است و گاه برای زدودن کدورت میان دو صوفی، و «خرقه از سر برکشیدن» برای تنبیه صوفی خاطی در خانقاه‏ها را...

حافظ یکی از شاعران بزرگ و مضمون آفرین در ادب فارسی است که اندیشه های دقیق و ذهن خلّاق و طبع بدیع و نکته سنج های وی،او را در میان شاعران ادب فارسی ،ممتاز و برجسته ساخته است.از آن جایی که قالب شعری وی غزل است و در آن، مضامین نو و اندیشه های بدیع و مفاهیم تازه موج می زند ،به دلیل ویژگی های ذاتی غزل،با مکتب باروک دارای نقاط مشترک ومتشابهی است.افزون براین،ویژگی هایی مانندعدم تقلید وتکرار، پرداختن به ...