این مقاله در پی پاسخ دادن به این پرسش است که چگونه سید قطب، به منزله یکی از متفکران برجسته اهل سنت و از پرچم داران بیداری در جهان اسلام، که اثر فراوان و ماندگاری بر اندیشمندان و نیز جنبش های جهان اسلام داشته است، بر مبنای استعاره صراط، در دو موقعیت تولید محتوا و تولید تعبیر بیانی، به تحلیل و نقد سکولاریسم پرداخته است (سؤال). از نظر سید قطب، جهان غرب، که اثری انکارناپذیر بر دیگر مناطق دنیا دارد،...

در پی تحولات داخلی در جهان اسلام ، مسلمانان از یک طرف گرفتار فقر و فلاکت ،جهل و جمود و استبداد و ظلم و فساد و تباهی ، در نهایت عجز و در ماندگی دست و پا می زدند و از طرف دیگر در چنان وضعیت داخلی آنها در معرض هجوم غرب و ورود تمدن جدید غربی قرار گرفتند ، نتیجه این شکست و حقارت و راه حل برون رفت از آن ظهور و رشد جنبش های اسلامی برای غلبه بر این بحران ها بود یکی از مهم ترین این جنبش ها ،اخوان المسلم...

تلاش زنان در جهت کسب حقوق اجتماعی بیشتر و داشتن جایگاه اجتماعی برابر با مردان ابتدا در کشورهای صنعتی اروپایی آغاز گردید و نام جنبش زنان به خود گرفت .پس از آن و با فاصله کمی این موضوع در کشور های اسلامی خاورمیانه نیز مطرح گردید و به ویژه از سوی طبقه روشنفکر جامعه مورد استقبال قرار گرفت . با بررسی جنبش زنان در دو کشور اسلامی و شرقی ایران و مصر در بین سال های1324ش/ 1945م یعنی پایان جنگ جهانی دوم ت...

موضوع مورد بررسی این پایان نامه، بنیاد گرایی اسلامی و دلایل شکل گیری و رشد آن در منطقه آسیای مرکزی است. خیزش بنیاد گرایی اسلامی در این منطقه پس از فروپاشی اتحاد شوروی و بویژه پس از حادثه 11 سپتامبر2001 توجه جهان را به خود مشغول داشته است. از این پس ایدئولوژی بنیاد گرایی اسلامی و جنبش های بنیاد گرا به عنصر مهمی در زندگی سیاسی دولتهای آسیای مرکزی تبدیل شد. بسیاری از محققین و پژوهشگران تلاش کرده ا...

جنبش های شیعی در دوره ی امویان و عباسیان در تحول فضای سیاسی، مذهبی و فکری جهان اسلام نقش بارزی داشتند. این جنبش ها با نقش محوری گروه­های اجتماعی پدید آمده بودند و ثبات و بی ثباتی مردم نیز در پیروزی و شکست آن ها تأثیر زیادی داشته است؛ بنابراین بررسی این جنبش ها و قیام ها از دیدگاه جامعه شناختی به تحلیل چرایی و چیستی همراهی و عدم همراهی مردم با آن ها کمک شایانی می کند.   جنبش زید (79-122ق/ 698-74...

ارتباط میان جوامع اسلامی و غربی در دوران پیشامدرن به گونه ای بوده است که هر کدام از آن ها نسبتاً مستقل و بدون تأثیر پذیری فرهنگی از هم، به حیات خود ادامه می داده اند. اما طی قرون اخیر به دلیل تغییر شرایط، ارتباط جوامع مذکور ـ که دارای نظام های ارزشی متفاوت و بلکه متضادی هستند ـ از نظر کمی و کیفی تغییر کرده و به میزان تشدید ارتباط، تعارض ها و تضادهای ناشی از نظام های ارزشی متفاوت و متضاد نیز بیش ...

مقابلة مسلمین با عقب ماندگی حاصل از دو پدیدة استعمار و استبداد در قالب توسل به سه گفتمان غرب گرایی، ملی گرایی، و اسلام گرایی چاره جویی شد، اما تجربة تاریخی نشان داد با توجه به عمق اعتقادی مسلمین و جغرافیایی فرهنگی جهان اسلام تنها دست یازیدن به گفتمان اسلام گرایی می تواند مسلمین را در این مبارزه به اهداف نهایی برساند. البته گفتمان اسلام گرایی نیز گفتمانی همگن و یک دست نبوده و بر اساس مقتضیات زما...

وقوع انقلاب اسلامی ایران تحولی نوین در عرصه گفتمان سیاسی اسلام در دوران معاصر ایجاد کرد. که در این مقاله با استفاده از روش تحلیل گفتمان «لاکلا و موفه» به بررسی و مقایسه گفتمان سیاسی انقلاب اسلامی ایران و جنبش های بیداری اسلامی در کشورهای عربی شمال آفریقا و خاورمیانه پرداخته خواهد شد همچنین تلاش می شود با تبیین تعالی گفتمان انقلاب اسلامی در جریان جنبش های بیداری اسلامی و احیای شعارهای انقلاب اسل...

با شروع قیام های عربی، بسیاری از محققان به شکل گیری دموکراسی و قدرت گیری جریانات دموکراتیک مسلمان در جهان عرب امیدوار بودند و از آن سخن می گفتند با این حال دیری نپایید که خوش بینی ها عملا رنگ باخت و جریانات دموکراتیک اسلام گرا در کوران حوادث و تحولات جا ماندند و در عوض گروه های تکفیری موفق به گسترش و بسط حوزه نفوذ خود شدند به گونه ای که در کمتر از چهار سال پس از آغاز بیداری عربی، ده ها گروه نظا...

گفتمان اسلام سیاسی، در طول حیات خود تجربیات متفاوتی را در کشورهای اسلامی رقم زده که مهم‌ترین آنها پیروزی انقلاب اسلامی در ایران 1979 و تلاش جنبش اخوان‌المسلمین مصر برای به‌دست‌گیری قدرت به‌گونه‌ای دموکراتیک در سال 2012 بوده است. انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 به پیروزی رسید و توانست خود را بر ذهن و زبان مردم هژمون سازد؛ اما اخوان‌المسلمین که سابقة بیشتری در مبارزه دارد، در طول فعالیت خود برای ...