آب و عناصر وابسته به آن در فرهنگ ایران آن‌قدر با اهمیت است که شاید بتوان به پشتوانه آن‌یک دایره‎المعارف بزرگ دربارۀ آب نوشت . سرزمین ایران، دیار احترام نهادن به آب است . در آثار مکتوب و شفاهی و باورهای کهن مردمان این سرزمین می‌توان به وضوح احترام و تقدس ویژه را، نسبت به آب دریافت . آب در بیشتر باورهای کهن ایرانی ، پاک‌کننده و شویندۀ گناه است . پیدایش و بقای گروه‌های انسانی ، بدون وجود آب غیرقاب...

طبیعت در فرهنگ و هنر و به‌ویژه نگارگری ایرانی نقش و جایگاه مهمّی دارد. به همین دلیل، این پژوهش با مطالعه منابع مکتوب و تاریخی، به تحلیل و بررسی جایگاه و چگونگی تغییر سیر زیبایی‌شناختی طبیعت، به‌منزله یکی از ارکان نگاره‌های ایرانی در مکتب اصفهان می‌پردازد. پیش‌فرض این پژوهش نیز این بوده است که طبیعت در تک‌نگاره‌های مکتب اصفهان، تا حدّ زیادی کارکرد سابق خود را ازدست می‌دهد و در بسیاری از نگاره‌ها ا...

در روزگار صفویه بویژه از دوره شاه عباس که عصر شکوفایی آن حکومت می باشد، به علت گسترش روابط فنی، هنری و تجاری ایران با چین و قرار گرفتن ایران در مسیر جاده ابریشم، هنر ایران از هنر چین تأثیر پذیرفت. مظاهر این تأثیر پذیری را می توان در آثار سفالین بویژه چینی های آبی و سفید و سلادن ها، کاشیکاریها، نگارگریها، بافته ها وقالیها و نیز هنر کتاب آرایی و تجلید بخصوص تشعیرهای آن دوره به روشنی ملاحظه کرد. ا...

چکیده فرهنگ و هنر ایرانی- اسلامی به دلیل پرمایگی محتوایی و تعلق تاریخی به سرزمین تمدنی اسلام، از جلوه های مهم و برجسته در بازتولید قدرت نرم به شمار می آید. ژرفای درونی فرهنگ و هنر اسلامی که در گذار تاریخی خود به تولید علم پرداخته است، توانسته است گهواره ای از تمدن را در سده های نخستین و میانی اسلام مدیریت کند. با از میان رفتن ارزش های نهادی فرهنگ و هنر که با علم و شکوفایی رابطه مستقیمی دارند، د...

تهاجم ویرانگر مغول و فروپاشی خلافت بغداد با وجود پیامدهای گوناگون سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در تاریخ ایران دوران اسلامی از منظر بررسی فرایند بازسازی هویت و موجودیت سیاسی ایرانی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. بازنمایی مفهوم ایران در متون تاریخی، جغرافیایی و ادبی این دوره و بازتاب نظری و عملی فرهنگ سیاسی ایرانی و الگوی ملکداری ایران از جمله ویژگی‌های مهم این دوره تاریخی به شمار می‌آیند. ب...