حلب طی دوران اسلامی از فرهنگ و تمدن درخشانی برخوردار بوده است. از دوره حاکمیت حمدانیان و سپس آل­ مرداس در این منطقه، حضور فرهنگی و اجتماعی شیعیان در پرتو سیاستهای حمایتی این حاکمیتها و نیز مهاجرت عالمان و شاعران شیعی از دیگر سرزمینهای اسلامی به حلب، پررنگ­ تر شد و مراکز علمی مهمی چون جامع حلب، کاخها، مدارس و کتابخانه­ های مشهور در اختیار آنان قرار گرفت، چنان که بازتاب نام و شرح حال عالمان شیعی ...

مدرسۀ جعفرآباد در فاصلۀ 50 کیلومتری شمال اصفهان در دشت باستانی برخوار قرار گرفته و برای اولین بار، توسط نگارندگان شناسایی شده است. تحقیق حاضر به منظور پاسخ به پرسش هایی همچون تعیین زمان ساخت بنا، دلیل ساخت مدرسه در جعفرآباد و تعیین ارتباط مدرسه با سایر ابنیه و علت قرارگیری مدرسه در بافت فعلی جعفرآباد انجام شده است. روش مورد استفاده در این مقاله، توصیفی ـ تحلیلی است؛ بر همین اساس، پس از بررسی سط...

چکیده تاریخ نگاری که همواره در طی زمان به حیات خود ادامه داده و با فراز و نشیب ها همراه بوده است، در عصر مشهور صفویه نیز به روند خود ادامه داد و خود را بیش از پیش نمایان ساخت. در این دوره از تاریخ ایران کتب متعددی با روش های مختلف تاریخ نگاری به قلم نویسندگان ایرانی و خارجی به رشته تحریر درآمدند و از این لحاظ نسبت به سایر حکومت های ایران دارای امتیاز خاص است. در این برهه از تاریخ ایران، از یک ...

به روایتِ متون تاریخی، پیشینه­ی باغ­سازی در مازندران به قرن پنجم ه­.ق. باز می­گردد؛ زمانی که حسام­ الدین اردشیر (حک: 501 ـ 466ه­.ق.) ـ حاکم سلسله­ی محلّی باوندیان ـ در میان چهل و دو باغ سلطنتی، اقدام به احداثِ کاخ­ها و عمارت­های کلاه­فرنگی نمود. در عصر صفویه نیز شیوه­ی باغ­سازی ایرانی و به تعبیری دیگر، ساخت فضاهای سلطنتی در درونِ باغ­های گوناگون ادامه یافت که شهر اشرف البلاد، یکی از نمونه­های روشن ...

شناخت هنرمندان هنرهای تجسمی جهان ‘ چند مدتی است که درکشور ما بطور جدی و آکادمیک شروع شده است . ترجمه چند اثر معتبر تاریخ هنر و تنظیم چند فرهنگنامه در زمینه هنرهای تجسمی و ترجمه زندگینامه برخی از هنرمندان نام آور جهان از جمله تلاشهایی است که در سالهای اخیر باب تفحص و پژوهش را در این مقوله گشوده است ولی متأسفانه هنوز هم فرهنگنامه ای که حاوی اسامی هنرمندان تجسمی جهان و تلفظ صحیح آنها باشد‘ در دست ...

مورخان ایرانی به تبعیت از روایت های عینی عطاملک جوینی در تاریخ جهانگشا، نابودی کامل جامعه شیعه اسماعیلی با مرکزیت الموت را در جریان حمله مغولان در قرن سیزدهم میلادی/ هفتم هجری که جهان اسلام را به ویرانی کشید، ثبت کرده اند. در حالی که تحقیقات جدید نشان می دهند اسماعیلیان پس از حمله مغول، هم چنان به حیات خود ادامه دادند ولی فعالیت های دایمی آنها در جنوب دریای خزر ناچیز شمرده شده است. تناقض و اغرا...

یکی از مسائل بسیارمهم درهر بخش از تاریخ، منابع مختلفی است که در تاریخ­نگاری هر دوره مورد استفاده قرار می­گیرند و یا به نوبه خود از منابع تاریخ­نگاری آن دوران محسوب می­شوند. در دوران سلجوقیان حاکمیت «اندیشه ایرانشهری» برذهن مورخان ایرانی، اولین تحول را در اندیشه آنان به جای گذارد. در دوران  حکومت مغول- ایلخانی، مورخان به نگارش تواریخ جهانی پرداختند و دومین تحول مهم در اندیشة این قشر ایجاد گردید....

در میان ایالات و شهرهای ایران، کردستان از ایالاتی است که تواریخ محلی متعددی دارد که اکثر آنها در دوره قاجاریه به نگارش درآمده اند. دوستداری وطن و برجسته کردن جایگاه آن در تاریخ ایران و علاقه شخصی مورخان محلی و نیز تشویق حاکمان محلی، از عوامل ظهور تاریخ نگاری محلی کردستان به شمار می رود. شرف نامه بدلیسی پایه تاریخ نگاری محلی کردستان  و منبع الهام مورخان بعدی کُرد، در دوره صفویه نوشته شد. در دوره ...

چکیده تاریخ نگاری محلی، سومین گونه مشهور تاریخ نگاری پس از تواریخ سلسله ای و عمومی است این شکل از تاریخ نگاری در نیمه اول قرن سوم هجری قمری و بیشتر برای تعیین نوع تسخیر ممالک توسط مسلمانان و تعیین وضع خراج این مناطق آغاز گشت. از این زمان به بعد به تناسب، هر ایالت و شهری به فراخور اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کم و بیش دارای یک یا دو یا بیشتر تاریخ محلی است. در عهد ایلخانان این شکل از تاریخ نگ...

یکی از مسائل مهم در پژوهش¬های تاریخی درسال¬های اخیر، بازخوانی مجدد متون مرجع به منظور رسیدن به تفسیری علمی و تازه است. این مسئله موجب شده که پژوهش¬گران حوزه¬ی تاریخ به سراغ روش¬های جدید پژوهشی بروند و از این طریق نگاهی نو به منابع مهم و معتبر بیندازند. منابع تاریخ¬نگاری قرون اسلامی از معتبرترین و مهم¬ترین منابع برای تاریخ ایران است و پژوهش¬گران همواره برای تحقیقات مختلف تاریخی ناگزیر از استف...