استعمال مجاز، کنایه، استعاره و دیگر محسنات بدیعی در قرآن، از بارزترین جنبه‌های اعجاز بیانی قرآن شناخته شده است. اغلب اهل بلاغت و ادب، بر آن اتفاق نظر دارند؛ اما در میان مفسران اختلاف دیدگاه در به‌کارگیری آن در قرآن است. علامه طباطبایی، مفسر شیعی از موافقان و شنقیطی، مفسر سلفی معاصر منکر استفاده از آن در قرآن است؛ هرچند هردو بر اصل بودن استعمال حقیقی الفاظ قرآن توافق دارند و حتی‌الامکان مجاز و ا...

قرآن کریم به عنوان یک متن ادبی، در شیوه بیان، تمام اسلوب های زبان ادبی را به کار گرفته که یکی از این ابزارهای بیانی قرآن، تصویرسازی هنری با استفاده از تشبیه، مجاز و استعاره است مقاله حاضر به مهمترین مشخّصه ها و ویژگی های تصویرپردازی در این کتاب هدایتگر می پردازد. مراد از تصویر هنری و بیانی، تابلوهای هنری و زیبایی است که قرآن با بهره گیری از خیال و کاربردهای مجازی الفاظ، ترسیم می-کند. بخشی از این...

وجود طرفداران و مخالفانی سرسخت پیرامون توجیه علمی اعجاز قرآن، بررسی این موضوع را ضرورتی دوچندان می بخشد. از این رو هدف اصلی این مقاله، دستیابی به راه حلی قطعی با تکیه بر «واقعیت خارجی قرآن» در این زمینه است. برای وصول به این هدف، ابتدا با طرح مقدمه ای به ذکر دلایل دو طرف و افراطها و تفریطها پرداخته شده، سپس امکان توجیه علمی و بررسی نظری رابطة قرآن و علوم تجربی به حصر عقلی با توجه به تمایز فرضیه...

فهم زبان قرآن یکی از پیش نیازهای مهم در شناخت اسماء و صفات الهی است. زبان قرآن با خاستگاه زبان دین که در جهان جدید در فضای تفکر مسیحیت پدیده آمده یکسان نیست.زبان قرآن و سخنان معصومان(ع) در همه موارد زبان یک وجهی نیست تا تمام مقاصدش از مجرای معانی لغوی و ظاهری آیات بیان گردد.نگاه تک ساحتی به زبان قرآن منجر به تجسیم یا تشبیه و در نتیجه به اندام وارگی در خداوند می گردد.زبان قرآن زبان عرفی و عقلایی...

تفسیر لغوی، شیوه‌ای است که مفسر، لغات و واژگان آیات قرآن کریم را از زوایای گوناگون، مورد بررسی قرار داده و در برداشت‌های تفسیری خود، مفردات الفاظ قرآن و معانی گوناگون هر لغت، ریشه و اصل هر لفظ و نیز ترکیب جمله­ها را محور استناد قرار می‌دهد. شکی نیست پیامبر (ص) طبق سنت الهی، روش خاصی را برای فهمانیدن مقاصدش اختراع نکرده است و با قومش با همان طریقة مأنوس تفهیم و تکلم که بر ایشان شناخته شده بود، س...

شاعر معاصر عراق محمد مهدی جواهری بزرگترین شاعر کلاسیک عرب، در نجف در خانواده ای مذهبی و متدین متولد شد و رشد یافت و از همان ایام کودکی در جلسات قرائت و حفظ و تفسیر آیات قرآن حضور داشت که این امر در شکل­گیری شخصیت ادبی وی تأثیر بسزایی داشته است، تا آنجا که خودش قرآن را نخستین منشأ پیشرفت و شکل­گیری شخصیت ادبی خویش معرفی می­کند و قدرت کلام و قلم و بیان خود را مدیون زبان قرآن می­داند. لذا شعر وی ب...

مفسران در طول تاریخ تفسیر، با روش های گوناگون به تفسیر قرآن پرداخته و هر یک به مراد خداوند نزدیک و گاه از آن دور شده اند، از این رو شناخت روشهایی که مفسر را به کشف مراد حقیقی خداوند نزدیک می سازد، دارای اهمیت است. از شاخصه های مهم در روش شناسی تفسیر، شناخت مبانی تفسیری است که بر اساس آن، مفسر از قواعد تفسیری متفاوتی بهره می گیرد. سید عبدالاعلی سبزواری از مفسران شیعه در قرن پانزدهم تفسیر «مواهب ...

زبان عربی که در دروة جاهلی از فصاحت و بلاغت و غنای معنایی در الفاظ یا واژگان، به رشد چشمگیری نائل شده بود، آمادة پذیرایی وحی الهی در این زبان گردید. از طرف دیگر قرآن (کلام الهی)، دارای معانی بلند و حقایق علمی بی‌پایان، در قالب الفاظ عربی می‌بایست طوری تجلی می‌نمود، تا بتواند پیام وحی را آن‌طور که هست به مخاطبانش برساند، با توجه به نزول وحی، مراتب علمی قرآن که دارای لایه‌های متعدد معنایی است در...