آب به عنوان دومین عنصر با ارزش پس از آتش در نزد ایرانیان باستان دارای ایزدانی بوده است . موقعیت خشک سرزمین ایران و وجود خشکسالی‌های پیاپی در این سرزمین باعث شده است که خشکسالی به عنوان بز‌رگترین دشمن آنان ، در تجسم به صورت اهریمنان خود را نمودار سازد. ایزدان آب پیوسته با اهریمنان خشکسالی در ستیز بوده و مانع ریزش باران به زمین می‌شدند . در اساطیر ایران باستان نبرد با آپوش تجلی این مبارزه است. نب...

این مقاله می‌کوشد نظم حاکم بر کاربست عناصر زبانی در متن سورة کافرون را کشف کند. با این هدف، سؤال این است که متن سورة کافرون به‌مثابة یک اثر ادبی در قالب چه ساختار زبانی تنظیم شده است و معانی موجود در این متن، در چه ساختاری ارائه شده‌اند؟ برای پاسخ به این سؤال، متن سوره از دیدگاه نظریة ساختارگرایی، با استفاده از ایدة تقابل‌های دوگانه و محورهای هم‌نشینی و جانشینی مطالعه می‌شود. روش مطالعه، تحلیلی...

ریخت شناسی دیدگاهی نو در نقد ادبی است که می کوشد تا با بررسی ساختار داستان، تأثیر پذیری ساختار از محتوا را آشکار سازد. ریخت شناسی به معنای بررسی و مطالعه ی شکل و اندام، و بررسی ساختار و اجزای سازنده ی موضوع مورد نظر در ارتباط با قصه، اصطلاحی بوده که نخستین بار توسط ولادیمیر پراپ مطرح شد و بعد ها توسط کسانی هم چون آلن ژیرداس گریماس کامل گردید. او از پراپ فراتر رفت تا به دستور زبان داستان دست یاب...

روش المانهای مرزی اخیراً بعنوان یکی از ابزارهای بسیار مفید در تحلیل بسیاری از مسائل مهندسی شناخته شد ه است. عدم نیاز به گسسته سازی میدان محاسباتی و حل مسئله با استفاده از اطلاعات روی مرز مهمترین ویژگی و نقطه قوت این روش به شمار می آید . با مطرح شدن روش تقابل دوگانه استفاده از این روش برای حل مسائل غیرخطی و همچنین مسائل خطی که درگیر عبارات انتگرالی بر روی میدان ناشی از عبارت چشمه می باشند اهمیت ب...

چکیده ایدن چمبرز از نظریه‌پردازان و نویسندگان برجستة ادبیات کودک و نوجوان است که در نظریة «خوانندة درون‌متن» خود بر اهمیت مطالعة چهارعنصر سبک ، زاویة دید ، طرفداری و شکاف‌های گویا در نقد آثار این حوزه تأکید می‌کند. روش نقد چمبرز طی سال‌های اخیر دریچة تازه‌ای به‌سوی نقد آثار ادبیات کودک در ایران گشوده است. پژوهش حاضر بر آن است تا با بررسی داستان «یک‌مشت گندم» از مجموعه داستان بازی محبت بر اساس ر...

دوگانه ی عاملیت و ساختار یکی از مباحث پرچالش و بحث برانگیز در حوزه ی علوم اجتماعی است. از سویی بحث تقابل ساختار و ماهیت حکومت و تأثیرات متقابل این دو نیز موضوعی بسیار مهم و پیچیده در حقوق اساسی است که این نوشتار در پی بررسی یکی از وجوه آن یعنی تأثیر ساختارهای حکومتی بر ماهیت نظام سیاسی است. البته این دعواهای دوگانه در علوم دیگر نیز چندان بی سابقه نیست و شاید بتوان ادعا کرد که اساساً مبنای تمام ا...

تحقیق پیش رو، بررسی مفهوم «تصمیم ناپذیری» با رویکرد «واسازی» است. این تحقیق در دو بخش، ابتدا با شکل گیری نظام فلسفه غرب و راهبردهای واسازی از منظر دریدا مطرح می شود. یکی از راهبردهای واسازی تکیه بر بررسی مفاهیم دوگانه و جایگاه تصمیم ناپذیر آن در تاریخ فلسفه غرب است. تصمیم ناپذیری از آن رو اهمیت دارد که گستره ای از معانی را که تاکنون مورد توجه نبوده ارائه می دهد و به این ترتیب روش تازه ای از خوا...

داستان شورانگیز رستم و اسفندیار با قابلیت های شگفت انگیزش در جذب مخاطبان متعدد‘ با علایق و سلایق گوناگون بی تردید از عالی ترین داستان های شاهنامه محسوب می شود. با این حال‘ این داستان و داستان های مشابه‘ با وجود ارزش والای ادبی شان‘ کمتر در چارچوبی نظری‘ برگرفته از علوم جدید‘ مورد نقد و بررسی قرار گرفته اند. با مطالعه عمیق و دقیق متن‘ ساختاری (Structure) منسجم به مانند تار و پودی در هم تنیده در ...

یکی از ویژگی‌های رویکرد ساختارگرایی در تحلیل متن توجه به تقابل‌های دوگانه است. درحقیقت تقابل بین فرهنگ و طبیعت نوعی ساختار محسوب می‌شود، بر این اساس دو سوی این تقابل اغلب در حین اجرا در رابطۀ سیال، تنشی و دیالکتیک قرار دارند که رابطه‏ای سلبی و هم ‏ایجابی است. بنابراین، از این منظر می‌توان گفت که در آیین تعزیه، فرهنگ و طبیعت درهم آمیخته‌اند و پیوسته همدیگر را تعریف می‌کنند. تعزیه فی‌نفسه پدیده‌...

روح‌‌الارواح از آثار مهم قرن ششم هجری است که به شرح اسماء‌الله اختصاص دارد. ارتباط انسان و خدا از موضوعات محوری کتاب است. در این مقاله بر اساس روش تحلیلی ـ توصیفی نشانه‌‌شناسی ساختارگرا، به بررسی رابطۀ انسان و خدا در متن روح‌الارواح سمعانی پرداخته‌‌ شده است. در بررسی متن، به ‌دنبال یافتن آن دسته از عناصر ژرف‌ساختی بودیم که در موضوع ارتباط انسان و خدا، نظام‌‌های نشانه‌‌ای متن ر...