بینامتنیت، یکی از رویکردهای خوانش متن در ارتباط با متون دیگر است که به تأثر آشکار و پنهان متن با متن یا متون قبلاً نوشته شده می پردازد و معتقد است که هیچ اثری نمی تواند بدون گفتگو با گذشته ی خویش سر برآورد، لذا همواره بین گذشته، حال و آینده ی یک فرهنگ، پیوندی معنادار برقرار است. این روش با توجه به نظریات «فردینان دوسوسور» و «باختین» در اواخر دهه ی شصت، نخستین بار به وسیله ی «ژولیا کریستوا» مطرح ...

وجود اختلاف در جایگاه اجتماعی، دینی و سیاسی افراد، آن ها را به سمت شیوه ای خاص از سخن گفتن سوق می دهد تا به این ترتیب، متکلم در کنش زبانی خود به جایگاه و منزلت مخاطب لطمه وارد نکند. از نظر مسلمانان، عالی ترین مقام هستی، خداوند است و مسلمانان هنگام سخن گفتن با او می کوشند تا از سازوکارهای خاصی برای حفظ و رعایت جایگاه این مخاطب والامقام استفاده کنند. در این راستا، مسئلة این پژوهش آن است که دریابد...

وجود اختلاف در جایگاه اجتماعی، دینی و سیاسی افراد، آن ها را به سمت شیوه ای خاص از سخن گفتن سوق می دهد تا به این ترتیب، متکلم در کنش زبانی خود به جایگاه و منزلت مخاطب لطمه وارد نکند. از نظر مسلمانان، عالی ترین مقام هستی، خداوند است و مسلمانان هنگام سخن گفتن با او می کوشند تا از سازوکارهای خاصی برای حفظ و رعایت جایگاه این مخاطب والامقام استفاده کنند. در این راستا، مسئله این پژوهش آن است که دریابد...

چکیده معنا داری و یا بی معنایی گزاره های دینی یکی از اصول و مبانی مهم  در تفسیر متون مقدس به حساب می آید؛ زیرا اگر چنین گزاره هایی بی­معنا بوده و فقط در سطح گزاره هایی برای بیان احساسات دینداران و مانند آن باشد، نمی توان با تکیه بر آنها به فهم دقیق و کاملتر آیات الهی دست یافت  ولی در صورت معنادار دانستن متون دینی می توان به این هدف رسید. این موضوع که عمدتاً درباره عهد قدیم وجدید مطرح بوده است؛ ت...

قالب قصیده تا پیش از ناصرخسرو، بیشتر مدحی بوده است؛ امّا ناصرخسرو در قصیده چه از نظر قالب و چه معنا، ساختار شکنی نموده است. موضوع این مقاله، بررسی نوآوری های ناصرخسرو در این زمینه است. در بخش نخست مقاله اجمالاً به قصاید پیش از ناصرخسرو پرداخته شده است. شعر او از نظر ذوق شاعرانه و تبعیّت از برخی سنّت های ادبی، با شاعران پیش از خود شباهت هایی دارد. در بخش تفاوت ها ، دیدگاه ناصرخسرو دربارۀ شعر، وزن قص...

«هرمنوتیک» یعنی «هنر تأویل»، در اصل ارائه نظریه و روش درباره تأویل کتاب مقدّس و دیگر متون دشوار می­باشد. امروزه این بحث به­عنوان یک دانش جایگاه ویژه­ای را به خود اختصاص داده است؛ به­ویژه در علوم انسانی همچون فلسفه، الهیات، نقد ادبی، علوم اجتماعی و فلسفه علم، پرسش­ها و بحث­های جدیدی را به­وجود آورده است. مقاله حاضر بر آن است که بحث هرمنوتیک را از نظر معنا، مراحل تحول و ... بررسی نموده و به رابطه­...

امام با درس آموزی از گذشته تاریخی شیعه و نهضت های آزادیخواهانه ملت ایران درعصر معاصر، انقلاب خویش را بر یک پایگاه فکری استوار بنا کرد .سبک سیاسی امام آمیزه ای از چهارضلع فلسفه، فقه، عرفان و اخلاق بود کههوشمندانه این چهار عنصر را به هم آمیخت و معجونی کیمیاصفت به نام حاکمیت دینی درقرن بیستم را نوید داد .امام از 15 خرداد 1342 با کشاندن مبارزه به کانون فقاهت یعنی حوزه علمیه قم وحضور مرجعیت شیعی در ...

چکیده هرمنوتیک به عنوان یک روش مستقل، جایگاه ویژه‏ای در حوزۀ تفکر بشری پیدا کرده است. این روش، به ویژه در قرن بیستم، توانسته است دستاوردهای خود را به دیگر حوزه‏های دانش چون فلسفه، الهیات، علوم اجتماعی، فلسفۀ علم، و ... ارائه کند و بحث های جدیدی را در آن عرصه‏ها پی افکند. هرمنوتیک به دو بخش هرمنوتیک فلسفی و هرمنوتیک روشی تقسیم شده است که عمدتاً اولی با گرایش مفسرمحور و دومی با گرایش مؤلف محور ش...

یکی از دغدغه‌های مهم دین مداران و دین پژوهان، کشف معانی مقصود در متون دینی است. در مورد قرآن کریم و کتاب مقدس، دو کتابی که مورد توجه میلیارد‌ها نفر در گذشته و حال بوده و هست، بیشترین نظریه پردازی در ارتباط با شیوه‌های کشف معنا و مباحث زبان شناختی صورت گرفته است. اعتقاد به وحیانی بودن قرآن و کتاب مقدس سبب شده که بسیاری از مفسران در معناشناسی واژه‌ها، گزاره‌ها و حکایات،  به معانیی فراتر از معانیِ ...

یکی از عوامل اصلی رشد مباحث و مجادلات کلامی و به تبع آن متمایز شدن فرقه ها از یکدیگر، اختلاف برداشت صاحبان اندیشه، از قرآن کریم و سنت بوده است. به عبارتی دیگر فهم و تفسیر قرآن کریم و همچنین احادیث نبوی که برای همه مسلمانان به عنوان اساس و پایه معارف و اعتقادات دینی محسوب می شود، از موضوعاتی است که از افراط و تفریط در امان نمانده، و در طول تاریخ اسلام، با تفسیرهائی ناهمگون از متون دینی، زمینه به...