انواع گرفتاری هایی که امروزه بشریت با آن مواجه است همگی ناشی از غفلت از تربیت و اخلاق و عرفان است. اصلاح و تهذیب نفس گام مهمی در تربیت و سازندگی روحیه اخلاقی و عرفانی انسان است. از مهم ترین راه هایی که در زمینه تهذیب و اصلاح نفس هر انسان مومن و موحدی کمک می کند دعاهایی است که از معصومین(علیهم السّلام) رسیده که سرشار از معارف توحیدی و تعالیم الهی هستند؛ از جمله این دعاها، دعای عرفه امام حسین( علی...

چکیده: یکی از مباحث مهم در عرفان عملی«مراقبه» است که مراحل سیر و سلوک سالک إلی الله در پرتو این مقوله ی مهم، پی ریزی می شود. از آنجا که یکی از محوری ترین تعالیم امام خمینی(س) مراقبه می باشد و آیت الله بهاری همدانی(ره) از عرفای معاصر نیز در مراسلات خویش بر این مطلب تأکید داشته اند، لذا این پایان نامه با هدف تبیین شباهت ها و تفاوتهای آرای امام خمینی(س)و آیت الله بهاری همدانی(ره) در باب مراقبه ت...

تلاش در جهت زدون فرهنگ دینی و احیای فرهنگ باستانی و جایگزینی آن به جای ارزش های مذهبی و به تبع آن جدایی دین از سیاست در دوره پهلوی پدر و پسر، در شعر فارسی تأثیر بسزایی گذاشت تا جایی که باعث کم رنگ شدن انعکاس مسائل دینی در شعر شاعران این دوره گردید؛ اما از سال 1332 به بعد کم کم رگه هایی از مذهب در شعر فارسی علی رغم سوق شعر به مسائل مادی و شهوانی در آثار شاعران مشاهده شد. در این مقاله بر آنیم تا ...

وجه بارز اندیشه صوفیان، اعتقاد به تکامل است؛ هرچند زمینه این نظریه در دستگاه های مختلف فلسفی و عرفانی وجود دارد، لیکن نوع تبیین آن فرق می کند. در قلمرو اسلام با پیدایش اخوان الصفا که مشربشان آمیزه¬ای از اندیشه های ارسطویی و نوافلاطونی بود، گامی تازه در فرضیه تکامل برداشته شد. صوفیه که اساس تفکر خود را در خصوص آفرینش بر تعالیم اسلام استوار کرده است، چنین فرضیه هایی را با عقاید اسلامی به گونه ای ...

احادیث انبیاء (علیهم السلام) عنوان دسته ای از روایات در منابع حدیثی اسلام است که بازگوکننده گفتاری از انبیاء الهی (علیهم السلام) و یا کتب آسمانی پیشین است. این احادیث از یک سو پراکنده و از سوی دیگر در موضوعات گوناگون است. با گردآوری و دسته بندی این روایات، نتایج در خور توجهی به دست می آید. در منابع حدیثی فریقین 1053 روایت به نقل از 34 پیامبر وارد شده است. موضوع 60% آن ها اصول اعتقادی، 27% مباح...

یکی از اهداف مهم پیامبران الهی و جانشینان آنان برقراری زندگی نیکو یا جامعۀ آرمانی بوده است. گرچه اصطلاح «مدینۀ فاضله» یا «جامعۀ آرمانی» در قرآن یا متون روایی نیست، این موضوع ریشه در تعالیم انبیا داشته و مجموعه آیه‌ها و روایت‌هایی که دربارۀ هدف و کیفیت زندگی مطلوب یا حیات طیبه سخن می‌گوید، ما را به این سمت و سو هدایت می‌کند. از نظر قرآن کریم و روایت‌های معصومان نه‌تنها دست یافتن به جامعۀ آرم...

مثنوی معنوی از آثار بی نظیر عرفانی در ادبیّات فارسی است . افکار و تعالیم دینی یا عرفانی ای که در این شاهکار مطرح می شود در قرآن مجید ، احادیث نبوی ، اندیشه و کلام عالمان دینی و متصوّف? مقدّم ، ریشه و سابقه دارد ؛ و سرچشم? آنها در مواردی ، کلام و اندیش? امیرالمومنین علی (ع) ، امام صادق (ع) ، حکیمان و اندیشمندان یونانی و غیرمسلمان است . اگر چه مفاهیم و اندیشه های مولوی به کمک وزن و قافیه و در جام? ت...

عدالت از مسائلی است که به جهت عمق مفهومی آن نمی توان آن را تنها در چارچوب حوزه ای خاص از علوم انسانی محدود کرده و بر آن اساس معنا و تبیین نمود. اما شاید ملموس ترین مصداق وجود یا عدم وجود عدالت را بتوان در حوزه اقتصاد و معیشت جامعه مشاهده کرد. این مفهوم به صورت مستقیم و غیرمستقیم در قالب مباحثی چون برابری توزیع، عدالت اقتصادی، توسعه، رشد و... در ادبیات اقتصادی بسیار مطرح شده است. از طرفی در دید...

هدف از نگارش این مقاله، توجّه دادن به نقش مهم و تعیین‌کننده تعالیم گرانبهای پیشوایان شیعه در پیدایش و گسترش علوم عقلی، اعمّ از حکمت الهی و کلام اسلامی از رهگذر مطالعه در احادیث حکمی حضرت امام صادق(ع) و شرح آنهاست؛ احادیثی که با روش عقلی و استدلالی درباره کلّیّات جهان هستی و آغاز و انجام آن و توحید ذات خداوند و معرفت اسمای حُسنا و صفات عُلیای او به دقیق‌ترین وجه بحث می‌کند و پایه آنها بر ابحاث عامّه حک...

    «عفاف» از اساسی‌ترین تعالیم اخلاقی اسلام بشمار می‌رود. زنان جامعه اسلامی باید از خودنمایی، خودآرایی و دلربایی در محیط بیرون از خانه پرهیز و مردان جامعه نیز از چشم‌چرانی و هوسرانی اجتناب ورزند. امام خمینی(ره) بر ترویج فرهنگ صالح به وسیله زنان تأکید دارند. از دیدگاه ایشان زن در عصر پهلوی شیء مانند بوده، اما بعد از انقلاب زنان تابع فاطمه(س) شده و مکتب فرهنگی اسلام را رواج داده‌اند و به برکت نه...