کاتبی نیشابوری از شاعران معروف قرن نهم هجری و از زمینه‌سازان سبک هندی است. دیوان غزلیات او تنها یک‌بار با استفاده از نسخه‌های خطی محدودی، تصحیح و چاپ و منتشر شد. دیوان چاپی کاتبی همۀ غزل‌های او را در بر ندارد؛ به‌طوری‌که در مجموعِ نسخه‌های خطی دیگر ـ که مصحِّحان از آنها استفاده نکرده‌اند ـ 124 غزل بیش از نسخۀ چاپی وجود دارد. افزون‌بر این، دیوان تصحیح‌شده کاستی‌های دیگری نیز دارد که تصحیح دوبارة آن...

میر شهداد خان تالپور متخلص به حیدری از شاعران و حاکمان ایالت سند است که در قرن سیزدهم هـ..ق می زیسته است. از وی دیوانی بر جای مانده که شامل غزل، قصیده، مثنوی، ترکیب بند، ترجیع بند، مسمط، قطعه، رباعی و مفردات است که در گنجینه ی نسخ خطی تالپوران در حیدرآباد سند نگهداری می شود در سال 1386 براساس قراردادی که میان مرکز مطالعات شبه قاره وابسته به دانشگاه سیستان و بلوچستان و موزه و گنجینه ی نسخ خطی تا...

کتاب بیان الواقع متنی است فلسفی-عرفانی از متون حروفیه، به نثری آمیخته به نظم، درباره مبدأ و معاد و نفس انسانی که توسط عالمی از فرقه حروفیه، به نام میر شریف شیرازی که در سده نهم ه.ق برای شخصی به نام وزیر زین الدین شیخ علی، نوشته شده است. از جزئیات زندگی مولف اطلاع چندانی در دست نیست. میر شریف پس از مقدمه کتاب، بحث راجع به خلقت انسان و مبدأ و مقصد او را شروع می کند در این بخش بعد از بیان نظر گروه...

تاریخ دوره قاجاریه، یکی از دوره های مهم تاریخ ایران، چه از نظر تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و چه از نظر طول دوره محسوب می شود. در این دوره ما شاهد نگارش بسیاری از آثار تاریخی و تاریخ نگاری هستیم که بخشی از این آثار به چاپ رسیده است. با این حال بخش زیادی از این آثار به صورت نسخ خطی در کتابخانه های داخل و خارج کشور باقی مانده است که ضرورت دارد به منظور شناسایی این دوره تاریخی و پژوهش در ابعاد م...

نسخه ی خطّی«مصاحب الخلوات» اثر میرزا فریدون بن محمّد قاسم بندپی حلال خور خانلر (متوّفی 1245 هـ..ق) یکی از آثار اخلاقی دوره ی متقدّم قاجاریّه است که به سال 1209 هـ..ق به زبان فارسی به رشته ی تحریر درآمده است.مولّف با برگزیدن آیات، احادیث، اشعار و اقوال اخلاقی از آثار متقدّمان کوشیده است، سنّت اندرز نامه نویسی را که از شیوه های مرسوم در زبان فارسی و عربی است، ادامه دهد. نمونه ی چنین کتابی در تاریخ ادب فا...

نسخه های خطی میراث گران قدر و ارزشمند نیاکان ماست که در گذر زمان ، قبل و بعد از اسلام سرنوشت غم باری داشته است. حملات خارجی نبرد مدعیان قدرت داخلی ، تعصبات مذهبی ، عوامل طبیعی هزاران هزار نسخه خطی را از بین برده است به گونه ای که از آنها جز نام و در بعضی موارد حتی نام نیز باقی نمانده است. نسخه خطی کارنامه ی دانشمندان ، نوابغ و حاصل رنج طولانی آنهاست که ضرورت احیا و بازنگری و توجه را طلب می کن...

رساله هوسنامه، نسخه خطی ارزشمند و در خور توجه در عرصه ادبیات غنایی است که از خمول و گمنامی به در آمد. این اثر توانسته است گوشه ای از گستره ادب غنایی پیش از خود را نشان دهد. و همچنین یکی از نمونه های غنایی زیبا در قرن 9 محسوب می شود. نکته مهم دیگر این است که هوسنامه دارای اطلاعاتی از شعرایی است که ناشناخته یا کمتر شناخته شده اند. و مجموعه ای از شعر این شاعران بی دیوان را شامل می شود. نسخه های...

هدف و غایت نقد و تصحیح متون ادبی آن است که از روی نسخ خطی موجود نسخه اصلی یا قریب به اصل یک اثر را احیاء و مرتّب و مدّون کنند و آن را به صورتی عرضه دارند که خواننده تحقیق بتواند یقین و اطمینان حاصل کند که اگر اصل یک اثر را در دست ندارد نسخه ای از آن را دارد که به صورت اصلی و شکلی که مصنّف و مولّف اصلی نوشته است به نهایت درجه نزدیک است.هر منتقد ومصحّح در این کار احتیاط ودقت به کار ببرد و رسم وراه کار...

هدف:  مقابله بخشی از محتوای متن دو نسخه خطی معتبر و قرن های 5 و6 هجری نهج­البلاغه و مقابله بعدی  آنها با یک  ویرایش چاپی معتبر معاصر روش/ رویکرد پژوهش:  ازجداول توزیع فراوانی خطبه­های نهج­البلاغه استفاده شده است. تحلیل بر روی یک  خطبه خیلی طولانی، یک خطبه طولانی، یک خطبه نسبتاً طولانی، و دو خطبه متوسط، و یک  نامه خیلی طولانی از متن نهج البلاغه (حجم جمعاً نزدیک به 15 درصد از کل متن) انجام شده است....