«مصلحت» عنوانی آشنا و پرکاربرد در فقه و اصول و از دید اسلام عبارت است از هر کاری که به سود و صلاح مادی یا معنوی فرد و جامعه باشد. از دیدگاه فقهای مذاهب اسلامی، «مصلحت» نقشی اساسی در تشریع احکام دارد؛ اگرچه در وسعت این نقش توافقی وجود ندارد. دیدگاه غالب و نظر اکثر فقها در مورد احکام الهی این است که این احکام شامل احکام متغیر و ثابت است. بر اساس این تفکّر احکام الهی بالأخص «حدود» تحت هیچ شرایطی تغ...

آموزه‌های دین مبین اسلام که مشتمل بر بایدها و نبایدها در زمینه عمل و فعل فردی و اجتماعی انسان است، اصطلاحاً به احکام تعبیر می‌شوند. خمس و سایر پرداخت‌های واجب شرعی، در زمره احکام دین اسلام قرار می‌گیرند. در نظام اقتصادی اسلام، منابع و امکانات بسیاری تشریع گردیده است که پرداخت‌های شرعی و مذهبی از قبیل خمس، زکات، خراج، جزیه، انفال، صدقات، هبه، وقف و ... در چارچوب آموزه‌های اسلامی، از آن شمارند. خم...

در ازدواج موقت، مهر و مدت باید ذکر شود؛ عدم ذکر مهر در عقد موقت موجب بطلان شده و ذکر نکردنمدت بنابر نظر برخی موجب دائمی شدن ازدواج و به نظر عده ای دیگر باعث بطلان می شود . در این ازدواجزوجه حق نفقه و ارث ندارد، مشهور فقها معتقدند که م یتوان با شرط ضمن عقد، نفقه را برای زن در نظرگرفت ؛ اما در مورد توارث آراء مختلفی ابراز شده است. انحلال نکاح موقت به چند صورت واقع می شود ازجمله: انقضای مدت، بذل م...

در این مقاله بعد از تعریف لغوی و اصطلاحی حجاب ،موضوع حجاب با نگاهی به تورات، انجیل و قرآن در دین یهود، مسیحیت، زرتشت و در دین اسلام و همچنین در میان ملیت های مختلف مانند اعراب و ایرانیان باستان و... بررسی شده و به  اهداف تشریع پوشش در شرع مقدس اسلام اشاره شده است.در نهایت تفاوت اساسی حجاب اسلامی با حجاب ادیان دیگر ،مشخص شده است.

در این مقاله تأثیرگذاری کرامت انسانی در قامت مفهوم راهبرد و در ایفای نقش اثباتی و سلبی آن در فهم احکام شریعت جست‌وجو می‌شود و پس از پذیرش نقش‌آفرینی آن در مقام ثبوت و اثبات، باور داریم کرامت انسانی به‌عنوان ویژگی ذاتی آدمی برگرفته از حیث خالقیت خداوند و تکوین است که در مقام تشریع و حیث شارعیت خداوند خطوط قرمزی را ترسیم می‌کند که شریعت از آن عبور نمی‌کند و فقه نیز به‌عنوان دانش شریعت از آن پیروی...

در سایه توفیق الهی و توجهات قطب عالم امکان، حضرت ولی عصر ارواحنا فداه و راهنمایی استاد گرانقدر جناب آقای دکتر رستگار، موضوع: « بررسی آماری آیات احکام و تحلیلی از علل نزول اکثر آنها در مدینه » جهت تحقیق به تصویب رسید و طی چند مرحله همفکری با استاد محترم روش و فصول تنظیم گردید. روش انجام این تحقیق کتاب خانه ای و مستند به مراجعه به کتب گوناگون و مرتبط با این بحث می باشد. در این رساله از آمار و ری...

گستردگی نقش مصلحت در تشریع احکام اولیه وثانویه ازیک سو، و از سویی دیگر نقش کلیدی مصلحت در جعل احکام حکومتی، موجبات وسعت دامنه ی ابتلاء مکلفین به مصلحت را فراهم آورده است. از این رو به تبع گستردگی این دامنه ،ضرورت پرداختن به مصلحت ،مشخص کردن مصالح معتبر و منابع و ملاک های مصالح موثر در احکام وقوانین بر هر محققی که در زمینه های دینی قصد پژوهش داشته باشد،پدیدار می گردد. در این رساله نگارنده قصد د...

ابلاغ پیام الاهی یکی از شئون مهم پیامبر و امام است، ولی این شأن تنها شأن پیامبر و امام نیست، بلکه معصومان شئون دیگری نظیر تفسیر، تفریع، تشریع، تربیت، ولایت، حکومت و ... داشته‏اند. در این مقاله می کوشیم شئون مختلف معصوم را تبیین کرده و مهم‏ترین تأثیراتی را که توجّه به این شئون در شناخت آموزه های گوناگون دینی دارد بررسی کنیم. مهم‏ترین این تأثیرات عبارت اند از: جداسازی آموزه های دین از امور غیر دین...

یکی از قواعد فقهی مهم که تحقق عینی آن در جامعه مسلمین، سدی مقابل کفار است، «قاعده نفی سبیل» می باشد؛ بر اساس قاعده مذکور، خداوند متعال در عالم تشریع، تکوین و در مقام احتجاج، طریقی و سبیلی علیه مؤمنین برای کفار قرار نداده است. در بحث رابطه نفی سبیل با استراتژی های مطرح در نظام بین الملل، هر چند هر یک از این استراتژی ها در بعضی شرایط با مفاد قاعده نفی سبیل نزدیک می باشند اما نمی توانند کاملاً منطب...

دیدگاه های شهید مطهری درباره آزادی و مباحث پیرامونی آن از منظر آموزه های قرآن مورد بررسی قرار گرفته است.  شماری از اندیشمندان نقش دین را در صحنه سیاسی و اجتماعی باور ندارند و عده ای چنین نقشی را باور دارند گروه دوم گاه حقوق بشر موضوعه را مبنا قرار می دهند و آیات را تطبیق و یا تأویل می کنند و گاه اعلامیه حقوق بشر را نه یکسره می پذیرند و نه یکسره ردّ می کنند. شهید مطهری از دسته اخیر است. اقسام آزا...