علم اصول جهت استنباط مسائل فقهی و حقوقی و رفع مشکلات قوانین حقوقی، برای قضات و عالمان، کاربرد فراوانی دارد. به کمک قواعد اصولی می‏توان برخی تعارضات را در فقه و حقوق، شناسایی و بر طرف کرد. از جمله مواردی که قواعد اصولی به حل معضلات فقهی و حقوقی کمک می‏کند و نیاز به بررسی و بازنگری دارد، قوانین مربوط به حقوق مالی زوجه از قبیل: مهریه، نفقه، اجرت المثل، شرط تنصیف دارایی، شیربها و جهیزیه است. ظاهرا ...

یکی از مرجحات باب تزاحم، تقدم زمانی بوده و یکی از مصادیقی که بر این مرجح تطبیق داده شده، آن است که شخصی قبل از استطاعت، نذر کند که در عرفه به زیارت سیّدالشهداء برود و بعد از نذر، مستطیع شود. حال در این‌صورت وظیفۀ ناذرِ مستطیع در روز عرفه رفتن به مکه و به‌جا آوردن اعمال حج است یا اینکه باید به نذر عمل کند و در کربلا حاضر شود؟ برخی از فقها به تقدم نذر فتوا داده‌اند و به دلایلی مانند عدم حصول استطاع...

سابقه و هدف: تشریح یا کالبد شناسی، به معنای جدا کردن اعضای مردگان، جهت آموزش علم پزشکی می باشد. گرچه کالبد شکافی از موضوعاتی است که باعث پیشرفت دانش پزشکی است. اما این بحث در میان فقهای گذشته به عنوان یک بحث جدی مطرح نبود. این مطالعه، مبتنی بر دیدگاه اسلام در موضوعات نو پدید،که همان اجتهاد پویای اسلام است، به بحث و بررسی پیرامون تشریح می پردازد.روش کار: این مطالعه با مرور، فتاوی عمده فقها و علم...

طلب ممتاز استثنایی بر اصل برابری است که به موجب آن، طلبکار بر روی مال معینی از اموال بدهکار حق تقدم و تعقیب مییابد؛ حقی که سبب ترجیح وی بر سایرین می‌شود. این طلب در برخی موارد واجد حق تقدم است و در صورتی که طلبکاری واجد حق تعقیب باشد، بر اموال بدهکار، حق عینی تبعی پیدا می‏کند. بنابراین، طلب پیشگفته دارای دو ویژگی منحصر به فرد است. ردپای این طلب در قوانین مختلف یافت می شود. قانون دریایی در مواد ...

موضوع این پژوهش بررسی تزاحم حادث بین چند حق در فرآیند دادرسی‌های کیفری و چگونگی برقراری توازن لازم بین آنهاست؛ به عبارت روشن‌تر مسأله اصلی تحقیق، توجه به تزاحمی است که ممکن است در برخی موارد بین حقوق جامعه (منافع عمومی) و حقوق افراد درگیر (به ویژه مظنون و متهم) به وجود آید؛ بدین معنا که در دادرسی‌های کیفری از سویی اشخاص از جمله مقامات قضائی و رسانه‌ها با استناد به حق بنیادین آزادی بیان و اطلاعا...

قانون رهگشای تزاحم منافع بشری بوده و هست، خصوصا که اگر قانون از نوع بهترین ها، یعنی کتاب دینی قرآن باشد. امام خمینی (ره) بر آن است که فرهنگ پایبندی بر قانون الهی، موجب سیادت و کمال مسلمین است و تخلف از ان به جهت عدم تزکیه انسان ها، سبب اختلاف و شکست مسلمین شده است. در این مقاله به تبیین دیدگاه امام خمینی (ره) در خصوص منزلت قانون و پایبندی بر آن، و مستندات قرآنی آن پرداخته ایم.  

پژوهش درباره ی عدالت علی رغم قدمت تاریخی آن هنوز تازگی خود را حفظ کرده است. به گونه ای که امروزه با حوزه های مختلف از جمله حقوق، سیاست و فلسفه اخلاق ارتباط دارد. در این پژوهش عدالت اخلاقی افلاطون و جان راولز با تأکید بر مبانی هستی شناسی، معرفت شناسی و انسان شناسی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. افلاطون به دنبال توجیه عدالت اخلاقی هم در فرد و هم در جامعه بود، لذا وی با نگرشی واقع گرایانه به دنبال...

فراتحلیل تحول اخلاقی در تحقیقات انجام شده طی سالهای 1365ـ1388   زهرا شعبانی*   چکیده هدف از این پژوهش، فراتحلیل تحول اخلاقی براساس تحقیقات انجام شده در سالهای 1365ـ 1388 و بررسی میزان تأثیر مفاهیم مختلف اخلاقی با روش فراتحلیل انجام شده است. بدین منظور جامعه پژوهش، کلیه پژوهشهایی تعیین شد که در قلمرو تحول اخلاقی در بیست و چهار سال اخیر در قالب پایان نامه تحصیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) در دانشگاه...

مبحث معیارهای اخلاقی و قاعده تدوین منشور اخلاقی در طول حیات انسان مقوله ای دیرین و دارای ابعاد و مولفه های مختلفی است، منظرگاههای علمی و تئوریکی و راهکارهای عملی فراوانی برای این موضوع طرح شده و از دیرباز محل مناقشه ارباب نظر در حوزه های دین، فلسفه، اخلاق، روان شناسی و مدیریت بوده است. در این مقاله ضمن بررسی فعل اخلاقی، خاستگاههای روان شناختی و ارتباطی آن مورد بررسی قرار می گیرد و سپس نظریات مت...

فراتحلیل تحول اخلاقی در تحقیقات انجام شده طی سالهای 1365ـ1388   زهرا شعبانی*   چکیده هدف از این پژوهش، فراتحلیل تحول اخلاقی براساس تحقیقات انجام شده در سالهای 1365ـ 1388 و بررسی میزان تأثیر مفاهیم مختلف اخلاقی با روش فراتحلیل انجام شده است. بدین منظور جامعه پژوهش، کلیه پژوهشهایی تعیین شد که در قلمرو تحول اخلاقی در بیست و چهار سال اخیر در قالب پایان نامه تحصیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) در دانشگاه...