این مقاله تلاشی است برای فهم نگاه افلاطون به شعر و هنر. به عبارت دیگر، به مناقشه میان عقل و احساس و الهام شاعرانه نظر دارد؛ آنجا که افلاطون تلاش می کند با تیغ عقل بال های خیال انگیز شعر را ببُرد و انسان را با واقعیاتی درخور زندگی راستین روبه رو کند، بنابراین، هومر که نماینده شاعران و به گونه ای سلطان آنان به شمار می رفت را از مدینه خود بیرون می کند تا تکلیف دیگر شاعرانی که مرتبه ای پایین تر از ا...

اشتباه مصطلح در باره همسانی تراژدی و تعزیه، درخصوص شخصیت و شبیه نیز تکرار می شود. بدین سبب اشخاص حاضر در نمایش تعزیه به عنوان شخصیت های نمایش مذکور قلمداد می شوند. مثلا گفته می شود: شخصیت امام حسین (ع)، شخصیت حر، شخصیت حضرت زینب (س) و.... در حالی که اطلاق کلمه ی شبیه به اسوه های تاریخی به ویژه در نمایش تعزیه درپی مقصودی فلسفی و مبتنی بر استدلالی عقلی صورت گرفته است، که تشکیل دهنده ساختاری ویژه ...

بی تردید مرلوپونتی در تألیف کتاب پدیدارشناسی ادراک از آثار مختلف هوسرل، به ویژه کتاب ایده ها ... іі و تأملات دکارتی بهرۀ فراوانی برده است. اما تأمل در نوع نگرش مرلوپونتی دربارۀ ثنویت تن ـ سوژۀ دکارتی و مقایسۀ آن با دیدگاه هوسرل، تمایز میان این دو نوع نگرش را آشکار می سازد. اگرچه هوسرل در برخی آثارش بر پیوند نزدیک تن و سوژه تأکید می کند، اما اصرار او بر عناصری همچون تأویل پدیدارشناختی و سوژۀ است...

تربیت یونانیان باستان بر اساس اشعار هومر یا تراژدی‌نویسان بوده، و افلاطون تقریبا در تمام آثارش به‌ویژه در رساله «جمهوری»، که کاملترین و بهترین اثر اوست، به دشمنی با شعر و تراژدی، و تربیت حاصل از آن می‌پردازد؛ و در سه کتابِ،  دوم، سوم، و دهم از کتاب‌های دهگانه جمهوری، بیشتر از نوشته‌های دیگرش به شعر و تراژدی تاخته، با ذکر دلایلی، شاعران و تراژدی‌نویسان را از دولتشهر آرمانی‌اش بیرون می‌کند. نخ...

هدف از نوشتار این مقاله بررسی تراژدی و ساختار آن در اورتور فانتزی رومئو و ژولیت چایکوفسکی، آهنگ‌ساز نامدار روسیه در دورۀ رومانتیک، و انطباق آن در الگوی گوستاو فریتاگ، نمایشنامه‌نویس و منتقد آلمانی، است. هِرَم پیشنهادی از سوی فریتاگ برای تحلیل ساختار روایی داستان‌های تراژیک دارای پنج قسمت یا مرحله است شامل: مقدمه یا معرفی ، کنش صعودی و گره‌افکنی ، نقطۀ اوج ، کنش نزولی و س...

تحقیق حاضر به بررسی امکان پیدایش تراژدی با استفاده از نظریه التقاط هومی بابا می پردازد. به همین منظور تراژدی مدئا نوشته اروپید و روسمرس هُلم نوشته ایبسن به عنوان دو نمونه مورد مطالعه قرار خواهند گرفت. یکی از موقعیت هایی که ممکن است به ایجاد تراژدی منتهی شود، هنگامی است که یکی از شخصیت های نمایش نامه از پیروی کردن از اصولی مانند اصول عقیدتی، سیاسی، اجتماعی و... سر باز زده و به مقابله با آن بر می ...

نگاه تطبیقی به دو فیلسوف که در دو سنّت متفاوت فلسفیده‌اند کاری است بس دشوار و نیازمند تأمل و دقت فراوان؛ به‌خصوص اگر آن دو فیلسوف صدرا و هیدگر باشند که یکی غایت قصوای فلسفه‌اش متافیزیک است، در حالی ‌که پروای آن دیگری طرد متافیزیک. اما خوش‌بختانه این دو فیلسوف هر دو بر وجود تأکید می‌کنند و این تا حدودی کار مقایسه بین آن دو را آسان‌تر می‌کند و موجب می‌شود ما امیدوارانه‌تر این دشواری را به جان بخری...

دفاع از تفسیر اخلاقی کاتارسیس ارسطوئی، یکی از ژانرهای مهم هنر نمایش و محور مباحث ارسطو در کتاب بوطیقا، تراژدی است. نزد ارسطو اقسام شعر، اموری مصنوع که حاصل میمسیس کارکرد آدمی است، به شمار می‌روند که از میان آنها شعر تراژیک نه فقط به لحاظ فرم و صورت بلکه به لحاظ محتوا، از جایگاهی ممتاز برخوردار است؛ زیرا قادر است با انگیزش شفقت و ترس در مخاطب، موجب کاتارسیس (پالایش) این عواطف شود. تفاسیر مختلفی ...

امروزه‌ ادبیّات ارتباط تنگاتنگی با علوم مختلف ازجمله روان‌شناسی دارد و نقش روان‌شناسی در آن از جنبه‌های مختلف قابل بررسی است‌که یکی از آن‌ها شخصیّت‌ و شخصیّت‌پردازی است.شخصیّت‌پردازی از عناصر بسیار پراهمیت‌ هر اثر ادبی به ‌خصوص نمایشنامه‌ است؛ چراکه نویسنده با قدرت و توانایی خود، شخصیّت‌های اثرش را درنظر خواننده کاملاً واقعی جلوه می‌دهد. این جستار برآن است‌ تا با روش تحلیل محتوا، به شخصیّت‌پردازی در ی...

آیا سیمون دوبووار فیلسوفی اگزیستانسیالیست است؟ در واقع، اغلب این اولین پرسشی است که همواره در مواجهه با نام دوبووار در حوزه ی فلسفه مطرح می شود. سیمون دو بووار که از متفکران به نام عصر حاضر(سده ی بیستم) است، به علت ارتباط دوستانه و نزدیکی که با سارتر داشت اغلب، البته تنها در حوزه ی فلسفه، تحت الشعاع نام سارتر قرار گرفته است. اما برای پاسخ به پرسشی که در بدو امر مطرح شد، ابتدا باید به تعریفی جام...