با اوج گرفتن قیام مردم لیبی علیه دولت این کشور در فوریه 2011، نیروهای امنیتی و نظامی لیبی با خشونت و با استفاده از سلاح‌های سنگین از جمله توپخانه و هواپیماهای جنگی به سرکوب مخالفان پرداخته و شهرهای تحت کنترل مبارزان آماج حملات نیروهای قذافی قرارگرفت. با گسترش تلفات انسانی مبارزان لیبی، برخی از کشورها و اتحادیه عرب از سازمان ملل درخواست نمودند تا اقدام لازم برای حمایت از مردم لیبی به عمل آورد. ...

یک اتفاق به ظاهر ساده و نه چندان غیرمعمول در یکی از شهرهای کوچک تونس در دسامبر 2010 جریانی را پدید آورد که در سال بعد، چهار رژیم دیرپای عربیِ تونس، مصر، لیبی و یمن یکی پس از دیگری از هم فروپاشید و برخی دیگر نظیر بحرین، سوریه، مراکش، الجزایر و اردن بواسطه اعتراضات گسترده مردمی با چالش های جدی مواجه شدند. همزمانی این وقایع و مشابهت هایی که در فرایند وقوع آنها وجود داشت موجی از تحلیل هایی را پدید آ...

چکیده تحولات موسوم به بیداری اسلامی در هزاره جدید از پردامنه ترین و ژرف ترین تحولات در ساختار سیاسی کشورهای منطقه به شمار می رود.این تحولات با اعتراض های مردمی علیه حکومت های خودکامه،به منظور دستیابی به دمکراسی،نفی سلطه،حاکمیت قانون و استبداد ستیزی از تونس آغاز گردید و سپس به کشورهای دیگر از جمله مصر،لیبی،یمن،بحرین و سوریه رسید.این وضیعت در کشورهای تونس و مصر به سرنگونی حکومت بن علی و حسنی م...

خیزش­های مردمی در جریان بیداری اسلامی یا بهار عربی، زمینه­ساز طرح مطالباتی از سوی اقشار مختلف مردم در کشور تونس شد. مطالباتی که از طریق جنبش­های اجتماعی جدید مطرح شد و به عرصه­ای برای وقوع رفتارهای نظم­گریزانه تعین یافت که نظام را با مشکلۀ «تلۀ بنیانگذار»مواجه ساخت. از این منظر، پژوهش حاضر درصدد است تا به روش کیفی و با رویکرد توصیفی- تحلیلی، به این پرسش پاسخ دهد که با در نظر گرفتن بحران تلۀ بنی...

در روز شنبه ۲۸ اسفند ۱۳۸۹، عملیات نظامی ائتلافی چندجانبه در پاسخ به جنگ داخلی در راستای اجرای قطعنامه ۱۹۷۳ شورای امنیت سازمان ملل متحد با مشارکت نیروهای ناتو آغاز شد. این عملیات در چارچوب اعمال منطقه پرواز ممنوع و «حمایت از غیرنظامیان و مناطق غیرنظامی» در لیبی صورت گرفت و در نهایت، به سرنگونی رژیم قذافی منجر شد. عملیات «سپیده دم اودیسه» و واکنش جهانی به آنچه در لیبی روی داد، فصل نوینی از آنچه ب...

یکی از مهمترین اصول در حوزه حقوق بین الملل، اصل احترام به چهارچوب مرزهای سرزمینی از سوی کشورها و سازمانهای بین المللی بوده است. با این حال حادث شدن روندهای جدیدی همچون جهانی شدن و ضعف نظام بین الملل در برخورد با تجارب تلخ در طول دهه 1990 میلادی از قبیل، بحران بالکان، بحران نسل کشی در رواندا، فجایعی از قبیل قتل عام های گسترده و نسل کشی و پاک سازی قومی صورت گرفت، زمینه را برای تغییر در نوع تفسیر ...

مقاله حاضر به تبیین تأثیر تحولات موسوم به بیداری اسلامی در منطقه عربی بر نظم نوین منطقه ای و در حال ظهور در خاورمیانه می پردازد. مطابق فرضیه مقاله، سه سناریو یا چشم انداز محتمل و ممکن برای نظم نوین منطقه ای در روند بیداری اسلامی وجود دارد که در حال رقابت و یادگیری منطقه ای هستند. این سناریوها یا روایت های سه گانه را می توان با عناوین نظم اسلام گرایی انقلابی، نظم اسلام گرایی سلفی و نظم اسلام‏گرا...

ارتش و نقش آن در تحولات سیاسی یکی از مجاری مهم فهم رفتار سیاسی یک کشور است. در مصر از زمان به قدرت رسیدن افسران آزاد در سال 1952، پیوسته نظامیان بر این کشور حکومت کرده اند. ارتش به عنوان یک نهاد قدرتمند که علاوه برقدرت نظامی به منابع اقتصادی عمده ای در جامعه مصرتسلط دارد،اینک در راس حکومت قرارگرفته ونقش مهمی را درصحنه سیاسی مصر ایفا می کند. دراین راستااین پژوهش با طرح این سو...

در چند سال اخیر شاهد تغییر و تحولاتی در خاورمیانه  بوده ایم که برای هیچ کس قابل پیش بینی نبود. تحولات کشورهایی چون مصر،  تونس، لیبی و... همه نتیجه به سر آمدن صبر مردم این کشورها و طغیان آن ها در برابر نظام های استبدادی است که توان حل مشکلات مردم را نداشتند. این تغییر و تحولات طی چند سال اخیر، منطقه را به کانون توجه دنیا تبدیل کرده است. مصر در این میان به عنوان پرجمعیت ترین کشور عربی خاورمیانه و...

در روند تحولات پرشتاب سوریه، راهکارهای متفاوتی از سوی بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای برای پایان بخشیدن به بحران این کشور پیگیری شده است. یکی از آن‌ها امکان مداخله نظامی در پرتو و به بهانه اصول حقوق بین‌الملل بشردوستانه‌‌ـ‌مداخلات بشردوستانه، اصل مسئولیت حمایت، ممنوعیت کاربرد سلاح‌های کشتارجمعی است. در واقع، جبهه کشورهای غربی در بحران سوریه، تغییر وضع موجود را با سرنگونی اسد و جایگزینی یک نظام ...