توحید و خداشناسی اصل اساسی در بعثت تمام انبیاء، و محور تمام تعالیم قرآن است، معارف الهی، عبادات، معاملات، روابط سیاسی، اجتماعی و به طور کلی هر اصلی در قرآن به مسئل? توحید بر می گردد، و چون توحید را تحلیل کنیم هم? این تفاصیل حاصل می شود. معارف توحیدی در نهج البلاغه نیز از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در واقع به خاطر عجین بودن و آمیختگی قرآن با روح و جان حضرت علی(ع)، آیات بسیاری از قرآن کریم در س...

حالات پیامبرe هنگام نزول قرآن و دریافت وحی، از مسائل مهم در زمینه علوم قرآن است؛ چه این که در جوامع روایی و کتاب های تفسیری، روایات فراوانی- که گاه به استفاضه می رسند- در این زمینه گزارش شده است. بیش تر این روایات را اهل سنت گزارش کرده اند و مجموع آن ها در شش دسته قابل تقسیم اند: 1- ترس و اضطراب پیامبرe هنگام نزول قرآن؛ 2- نزول قرآن بر پیامبرr هنگام خواب؛ 3- عرق ریزی پیامبرr هنگام نزول قرآن؛ 4-...

قرآن کریم حاوی حقیقتی فرابشری است که در مقام نزول از علم الهی و دیگر مراتب هستی به عالم طبیعت، در قالب ادبیات بشری تجلی یافته تا متناسب با سعه وجودی مخاطبان در دسترس عقول آنان قرار گرفته، مایه هدایت گردد . از این رو لاجرم ویژگی های زبانی عرب ی که بدان نازل شده است در آن نمود یافته؛ ویژگی هایی که از دیرباز موضوع کار قرآن پژوهان بوده، و زمینه ساز پیدایش شاخه هایی از دانش مانند نحو، بلاغت، و فقه ا...

 سنایی غزنوی از پرآوازه ترین شاعران قرن ششم هجری و از پیشگامان شعر عرفانی محسوب می‌شود. برای نخستین بار در شعر اوست که مفاهیم و اصطلاحات عرفانی،  لطایف و دقایق قرآنی بسیاری به شعر فارسی راه می‌یابد، که اسماء و صفات حضرت احدیّت، مهم ترینِ آنها به شمار می­آید. در این تحقیق نحوه تجلی اسماء و صفات الهی از منظر زبانی و واژگانی مورد بررسی قرار می­گیرد. سنایی گاه نام و صفت باری تعالی را منطبق با آیات و ...

این مقاله به منظور بررسی موضوع «غلو» در قرآن نگاشته شده است. نگارنده در آغاز به بیان مفهوم لغوی «غلو» می پردازد. آن گاه بر اساس مفهوم «غلو» مصادیق ونمونه های آن را در قرآن بررسی می کند. غلو شیطان، غلو فرعون، غلو یهود ونصاری، غلو بت پرستان، غلو نسبت به رهبران دینی و آسمانی موضوعات مورد توجه این مقاله است.

نویسنده با طرح این پرسش که سهم مربی در تربیت با سهم متربی چه نسبتی دارد؛ برابر است یا بیشتر و یا کمتر، نخست به مفهوم شناسی واژگان مربوط به تربیت در قرآن همچون تربیت، تزکیه، انبات و صنع پرداخته، سپس معیارهای مربی یا متربی محوری را مورد بحث قرار داده است. آن گاه از دیدگاه غربیان راجع به این پرسش سخن گفته است و در ادامه دیدگاه قرآن را توضیح داده است. بر اساس نتیجه گیری نویسنده، دیدگاه قرآن متربی م...

اختلاف در استنادهای تفسیری کم و بیش در تفسیر همه­ی آیات و سور اثر گذاشته و روش­های تفسیری گوناگونی را شکل می­دهد. سید عبدالاعلی سبزواری در تفسیر مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن از منابع و مستندات گوناگونی بهره برده، اما یکی از مهم­ترین این مستندات قرآن کریم است؛ مفسر در وهله­ی اول با بهره­گیری از آیات قرآن کریم به تبیین معانی و مقاصد واژگان و عبارات قرآن پرداخته است و همگام با استفاده از آیات قرآن...

نزول دفعی قرآن جزء مباحثی است که قرآن‌پژوهان از دیرباز به آن توجه کرده‌اند و در هر دوره‌ای، موافقان و مخالفانی داشته و دارد. علامه‌طباطبایی، یکی از طرفداران نزول دفعی قرآن، تلاش کرده است با تفسیر قرآن‌به‌قرآن این نظریه را تبیین کند؛ اما آیت‌الله معرفت این دیدگاه را نقد کرده است؛ ازاین‌رو، تلاش کرده‌ایم با تبیین آیت‌الله جوادی آملی از دیدگاه علامه، این نقدها را واکاوی کنیم. این نوشتار کوشیده اس...

ازآن‌جاکه گفتمان حدوث و قدم قرآن، از نخستین تأملات کلامی مسلمانان درباره قرآن کریم است واکاوی مواجهه امام‌رضا(ع)با گفتمان مذکور که حیات مبارک ایشان مصادف با دوران شکل‌گیری این گفتمان کلامی بوده، بسی قابل‌توجه و تأمل است. این نوشتار در صدد است با تکیه بر روش تحلیل‌گفتمان در میراث تفسیری امام‌رضا(ع)و میراث کلامی و تاریخی فریقین، نحوه مواجهه آن امام همام با گف...

چکیده تحقیق: هدف از این تحقیق بررسی و تحلیل تطبیقی دیدگاه علامه طباطبایی و فردریک شلایرماخر در باب مسئله وحی و تجربه دینی است. شلایرماخر با طرح نظریه تجربه دینی قصد داشت به دین اصالت بخشد و آن را از فروکاستن به حوزه اخلاق نجات دهد. از نظر او دین از سنخ شهود و احساس است، احساسی که نه معرفت بخش و نه قابل تعلیم و تعلم است، او معتقد است همه انسان¬ها می¬توانند شهودهای اصیل و جدید داشته باشند و دین ر...