امروزه مقوله «امنیت انسانی» مورد توجه سازمان ها و مجامع بین المللی بوده و مصوبات فراوانی در این خصوص وجود دارد. گرچه تاکنون تعریف جامع و مورد اتفاقی از امنیت انسانی ارائه نشده است، ولی همه صاحب نظران متفق اند که موضوع «امنیت انسانی»، در ارتباط میان حکومت ها و مردم بوده و حداقل دو پدیده «رهایی از ترس» و «رهایی از احتیاج» را شامل می شود. بر اساس آموزه های دین اسلام، انسان خلیفه خداوند در زمین بود...

نگرش تاریخی از فقه شیعه عمدتاً به اقتضای شرایط زمانه، رویکردی فردی یافته و رفع نیازهای مؤمنان و تدبیر امور زندگی مؤمنانه افراد را مد نظر قرار داده است. برخلاف نگرش تاریخی، فقه شیعه ظرفیتی گسترده دارد که می تواند همه شئون زندگی افراد، از نیازهای فردی گرفته تا نیازهای اجتماعی و حکومتی را اداره کند. با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و امکان تحقق حداکثری ظرفیت های فقه شیعه، امام خمینی ضمن بازخوانی فقه ش...

کشورهای اسلامی به دلایلی عمدتاً سیاسی از سوی مجامع بین‏ المللی حقوق بشر متّهم به نقض حقوق بشر می شوند و جهان اسلام از این رهگذر دچار تنشها و مناقشات توان‏ فرسا شده است. بسیاری از این موارد اتهام، مربوط به مسائل خانواده و مبتنی بر مباحث فقهی است. به­ منظور برون‏ رفت از فشارهای سیاسی مجامع بین‏ المللی، بررسی راه‏ حلهای فقهی از دیدگاه مذاهب اربعه اهل­ سنّت و نیز از منظر فقه امامیه می‏ تواند در شفاف‏ ...

هدف پژوهش: هدف این مقاله، تطبیق و بررسی نسخه های شناخته شده از فهرست مهرهای شاه سلیمان صفوی، و ارائۀ تصحیحی معتبر و مکمل از آنهاست. همچنین، تحلیل محتوای این رساله­ها با استفاده از سایر منابع تحقیقی مربوط از اهداف دیگر این مقاله است. روش/ رویکرد پژوهش: مقالۀ پیش رو با ماهیت و روش تحقیق تاریخی- توصیفی و تطبیقی، و بر پایۀ منشآت و متون دست اول تاریخی و تحقیقی نوشته شده است. یافته ها و نتایج پژوهش...

هدف این مقاله بررسی اثرگذاری رویکرد حکومتی بر نگرش فقیهان معاصر شیعه در مورد مصرف حقوق امام است، با توجه به اینکه یکی از مسائل مهم در حوزۀ رفتار حکومتی و فقه، اقتصاد مصرف حقوق امام زمان در عصر غیبت بوده و در سدۀ اخیر، شیعه رویکرد حکومتی به فقه پیدا کرده است، این پرسش مطرح می‌شود که این تغییر رویکرد چه اثری بر مسئلۀ مصرف حقوق امام در زمان غیبت گذاشته است؟ برای پاسخ به این پرسش، تغییر رویکرد مزبو...

سخن و سیره ی امیرمومنان(ع) یکی از منابع مهم دینی است. از این رو پژوهش حاضر به تبیین جایگاه مصلحت در گفتار و رفتار امیرمومنان(ع) پرداخته است. از آنجا که از واژه مصلحت در طول تاریخ برداشت های صواب و ناصوابی شده است و عده ای از آن سوء برداشت کرده اند، از سخن و سیره امیرمومنان(ع) ضوابطی را در این زمینه می توان در نظر گرفت. به مصالحی مانند حفظ دین، وحدت مسلمین، حفظ نظام و تقدم اهم بر مهم به دیده قبو...

یکی از پرسش‏های مطرح در حوزه فقه جزا، ماهیت مجازات اعدام در جرایم مواد مخدر است که آیا از جرایم مستوجب حد است یا تعزیز یا از احکام حکومتی؟ درباره ماهیت اعدام در جرایم مواد مخدر در فقه امامیه، سه نظریه مطرح است: برخی بر این عقیده‏اند که مجازات اعدام در جرایم مواد مخدر، از باب حد است و آن را از مصادیق افساد فی الارض شمرده‏اند. برخی دیگر معتقدند جرایم مواد مخدر، از جرایم تعزیری است; در نتیجه، اعدا...

نظر یه وجود روابط ثابت و متغیر در زندگی انسان احکام و قوانین اولیه وثانویه به تنهایی برای پاسخگویی به همه نیازهای جامعه کافی نیستند . لذا قسم سومی از احکام و قوانین به عنوان احکام حکومتی پیش بینی شده است. احکام و قوانین حکومتی بر خلاف دو قسم دیگر عمدتا مبتنی بر مصلحت نظام هستند و چون این مصلحت متغیر است احکام حکومتی در ذات خود سیال هستند . تشخیص این مصلحت به مقتصای صلاحیت و اختیار بر عهده حاکم ...

فقه سیاسی شیعه پیشینه ای به اندازه تاریخ تشیع دارد و به جز دوران حکومت پیامبر(ص)، امام علی(ع) و امام مجتبی(ع) تا دوران پیروزی انقلاب اسلامی شرایط برای اجرا، رشد و نمو عملی آن به وجود نیامد تا اینکه امام خمینی(ره) موفق به این امر شدند و فقه سیاسی شیعه را در عرصه عمل به نمایش گذاشتند. امام راحل(ره) علاوه بر به فعلیت رساندن فقه سیاسی در برخی حوزه ها فقه سیاسی را گسترش و توسعه بخشیدند. نگاه اجتماعی...

ابلاغ پیام الهی یکی از مهم ترین شئون پیامبر9 و امام7است. ولی این شأن تنها شأن آنان نیست بلکه معصومان شئون دیگری نظیر شأن تفریع، ولایت و ارشاد داشته اند. در این مقاله تلاش شده است تا در حدّ ظرفیت یک مقاله به برخی از دیگر شئون معصومان بپردازد و با تتبع در روایات فقه سیاسی برخی از روایاتی که احتمال دارد از سایر شئون معصوم صادر شده باشد، بیان شود. با این بیان اگر روایتی از شأن عادی معصوم صادر شده با...